‘Türkiye’nin ihtiyacı başkanlık değil, demokrasi’

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Başkanlık sisteminin tekrar gündeme getirilmesine muhalefetten tepki geldi. Siyasi parti temsilcileri ve hukukçular Türkiye’nin ihtiyacı olanın başkanlık sistemi değil, daha fazla demokrasi olduğuna vurgu yaptı. Ayrıca OHAL ve çıkartılan kanun hükmünde kararnamelerle şu anda (KHK) filli bir başkanlık sisteminin de uygulandığına vurgu yaparak, OHAL’in kaldırılması ile birlikte başkanlık sistemine karşı ortak mücadele edeceklerini de ifade ettiler. 

CHP, BDP ve HDP’li eski parlamenterlerin oluşturduğu Diyalog Grubu üyelerinden Hukukçu Rıza Türmen, “OHAL zaten başkanlığın verdiği tüm yetkileri veriyor” dedi. Ülkenin KHK’lerle yönetilmesini itiraz ettiklerini ifade eden Türmen şunları söyledi: “Bugün Türkiye’nin ihtiyacı olan daha fazla demokrasi, daha az demokrasi değil. Türkiye’de büyük bir demokrasi krizi var. Bu demokrasi krizin üstesinden nasıl geleceğiz? Karşımızdaki soru bu. Buna cevap arayacağız. Yoksa, daha fazla güçler birliği takviye edelim. Zaten büyük bir güç birliği yoğunlaşması var.” Türkiye’ye yönelik yapılan eleştirileri de hatırlatan Türmen, “Türkiye’nin demokratik devletler topluluğunda içerisinde yer alması giderek güçleşiyor. Herkesin üzerinde birleştiği bir şey var. Türkiye’de bugün yönetilen rejimin adı demokrasi değil. Başka bir şey. Buradan demokrasiye nasıl geçeriz diye çare aramak gerekir. Yoksa demokrasi zaten yok” değerlendirmesinde bulundu. “Acil olarak OHAL’in kaldırılması gerekiyor” diyen Türmen, “OHAL kalkınca KHK’ler de geçersiz hale gelecektir. KHK’lerin kurduğu düzen de hükümsüz hale gelecektir. Bu duruma son vermek gerekir. Bu arada başka bir problem var. KHK’lerden bazı hükümler normal kanunlara geçiriliyor. Tabii hak ihlallerini ortadan kaldırmaz. Hak ihlalleri ister KHK’lerden ister kanundan kaynaklansın ortada bir temel hak ve özgürlüklerin ihlali vardır. Bunlar gene orada duracak. KHK’lerin ortaya çıkardığı keyfilik var. Buna son vermek lazım” diye konuştu.

GÜRKAN: BAŞKANLIĞA HAYIR BLOKU KURULMALI 

EMEP Genel Başkanı Selma Gürkan, Başbakanın açıklamasıyla başkanlık için çalışmaların başlatıldığını belirtti. Gürkan şunları söyledi: “Bahçeli’nin verdiği pası gole çevirmek gibi niyetleri var. Aslında bugüne kadar karşı karşıya kaldığımız politikalar, başkanlık rejimine geçiş için yürütülen politikalardı. Şimdi de OHAL’li bir ülkede KHK’lerle yönetilen bir ülkede başkanlık rejimini, baskının, şiddetin ve savaş politikalarını üstüne inşa etmeye çalışıyorlar. 
Dün olduğu gibi bugün de hem başkanlık rejimine hem de demokratik hak ve özgürlükleri kıskaca alan uygulamalara karşı mücadele içerisinde olacağız. Türkiye kamuoyunu, Türkiye’nin geleceğini tehdit eden böylesi bir siyasal rejime karşı mücadeleye çağrıcağız. Her şeyden önemlisi önümüzde başkanlık rejimi için bir blok kurulmuştur. 
İktidarın OHAL, KHK, savaş ve şiddet politikaları üzerine inşa etmeye çalıştığı başkanlık rejimi adı altında diktatörlük rejimi girişimlerine, EMEP, HDP, CHP, Haziran Hareketi, Halkevleri siyasal parti ve yapıların dahil olduğu, inanç örgütlerinin, meslek örgütlerinin, sendikaların ve demokrasi ve barış için mücadele içerisinde olan bütün güçlerin dahil olduğu geniş bir hayır bloku ile cevap verilmelidir.”

TAŞ: SİVİL DİKTATÖRLÜĞE İZİN VERMEYECEĞİZ

ÖDP Başkanlık Kurulu Üyesi Alper Taş ise, bugün fiil başkanlık rejimi olduğuna vurgu yaptı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin başkanlık sistemine olan itirazlarını hatırlatan Taş, “Bugün fiili başkanlığın zeminini oluşturan OHAL uygulamasına ret oyu vermesi lazım. 
Daha önce de toplumsal muhalefet güçleri olarak başkanlık rejimini sivil diktatörlük olduğunu söylediklerini hatırlatan Taş, şunları söyledi: “Bugünkü uygulamalar zaten bu durumu somutluyor. Doğal olarak AKP’nin fiili durumu ilelebet yürütme şansı olmadığı için, bunu bir an önce yasal güvenceye kavuşturmak istiyor. Çünkü, bunun sonu yok ve yaratılan fiiliyatın mutlaka hesabı sorulur. Fiili durumla yönetemeyeceğini gördüğü için referandumla anayasa değişikliği ile sivil diktatörlüğü anayasal güvence altına almak istiyor. Bizim yapmamız gereken; bugünkü OHAL kaldırılsın talebi etrafında fiili başkanlık rejimine karşı çıkmak hem de anayasa değişikliğiyle önümüze gelecek başkanlık rejimine karşı, demokratikleştirilmiş bir parlamenter rejimi gerçek manada savunmak ve sivil diktatörlüğe 21. yüzyılda asla izin vermemek.”

BALUKEN: MHP VE AKP’NİN ALENİ ORTAKLIĞI

HDP Grup Başkan Vekili İdris Baluken, TBMM’de gazetecilerin başkanlık sistemi tartışmalarına yönelik sorularını yanıtladı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin başkanlık sistemine ilişkin açıklamalarına yönelik “Bahçeli’nin yapmış olduğu açıklama Türkiye fiili olarak diktatörlük rejimini hayata geçmesi için MHP ve AKP’nin  aleni ortaklığını gösteriyor. Krizin derinleşmemesi için bundan sonra pası Bahçeli, MHP atacak. Golü de Erdoğan ve AKP Türkiye demokrasisine karşı atmaya çalışacak” dedi Baluken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’yi siyasi krizin içine soktuğunu belirterek,  “Bundan sonraki süreçte bu krizi diğer muhalefet partileri üzerinden danışıklı  dövüş şeklinde ortaya koyacaklar. “ dedi. CHP’nin bir karar vermek durumunda olduğunu belirten HDP’li Baluken, “CHP, MHP’nin  pasıyla Erdoğan’ın diktatörlük  gollerini demokrasi  kalesine atmasına seyirci mi kalacak, destek mi sunacak? Yoksa hızla seçmen tabanında da rahatsızlık yaratan bu durum karşısında Erdoğan ve MHP’yi  ofsaytta mı düşürecektir. Biz  demokrasi ilkeleri i çerçevesinde kendi mücadelemizi sürdürmeye kararlıyız” ifadesini kullandı.

GÖK: BAŞKA PAZARLIK VAR MI?

CHP Grup Başkan Vekili Levent Gök, başkanlık sistemi tartışmalarına ilişkin Mecliste açıklama yaptı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’yi eleştiren Gök, “Sayın Bahçeli herhalde bu açıklamayı durup dururken yapmamıştır. Bitmiş olan bir tartışmanın başlatılması yani insanın aklına kapalı kapılar ardında başka pazarlıklar var mı sorusunu haklı olarak getiriyor” dedi. Başkanlık sistemi tartışmalarına ilişkin Gök, şunları söyledi: “Başkanlık sistemi konusunda CHP çok nettir. Biz demokratik parlamenter sistemin devamından ve daha da fazla kurumsallaşmasından yanayız. Sayın Bahçeli’nin AKP’ye adeta bir ümit veren açıklamasıyla bitmiş olan bir tartışmayı başlatmasını anlamış değiliz. Bu tartışma gündemimizden çıkmıştır.  Biten bu tartışmayı başlatmakla Sayın Bahçeli’nin neyi amaçladığını da anlamakta güçlük çekmekteyiz.CHP demokratik parlamenter sistemin sonuna kadar sonsuza kadar sürmesi açısından elinden gelen her türlü gayreti gösterecektir ve parlamentomuz buna izin vermeyecektir. Böyle bir tartışma anlamsızdır, böyle bir tartışma yararsızdır” (EVRENSEL ANKARA)

EN SON EKLENENLER