Riha’da (Urfa) 1861 yılında yapılan ve Süryanilere ait kentteki tek kilise olan Reji Kilisesi, restore edildikten sonra Eyyübiye Belediyesi’ne bağlı kültür merkezi ve Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı olarak kullanılmaya başlandı.
Geçmişi Cilalı Taş Devri’ne kadar uzanan ve M.Ö 11 bin yıllarında kullanılan dünyanın bilinen en eski mabedi olan Göbeklitepe Höyüğü’ne bugün ev sahipliği yapan Riha, tarihi seyir boyunca Ur, Urhoy, Urhei, Orhei, Orhayi, Ruhai, Ruhha, Ar-Ruha, Reha ve Edessa isimlerini aldı. Sahip olduğu coğrafik konumu ile Pagan inancı ve İbrahimi dinlere mensup halklara ev sahipliği yapan kent, bu özelliği nedeniyle son derece öneme sahip. Farklı toplum ve inançlara ev sahipliği yapmış tarihi kentin sahip olduğu bu zengin kültürel yapısı, inşa edilen mimari yapılardan da rahatlıkla anlaşılsa da bu özellik gün geçtikçe silinme tehdidi altında.
Kızılkoyun Mahallesi’nde yer alan tarihi Fırfırlı Kilise bunlardan biri. Camiye dönüştürülerek Fırfırlı Cami adı verilen kilisenin adı son olarak İyad Bin Ganem Cami olarak değiştirildi. Varak Haçı’nın 1092 yılında buraya getirilmiş olmasından dolayı camiye çevrilen kilise, Hristiyanlar için de önem arz ediyor.
Kent merkezinde bulunan Aziz John Kilisesi de şimdilerde Selahattin Eyyübi Cami olarak kullanılmakta. Yine onlar gibi camiye çevrilen diğer tarihi mekanlar da Balıklıgöl’de bulunan Halil-u Rahman Cami olarak bilinen Meryem Ana Kilisesi ile Ulu Cami olarak bilinen Kızıl Kilise.
İzler siliniyor
Camiye çevrilen bu tarihi kiliselere bugünlerde bir yenisi daha eklendi. Kentin Ellisekiz Meydanı’nda bulunan Süryanilere ait Reji Kilisesi (Aziz Petrus ve Aziz Paulus Kilisesi), kültür merkezi olarak kullanılacak şekilde restore edildikten sonra Eyyübiye Belediyesi’ne tahsis edildi. Kilisenin bazı bölümleri kültür merkezi olarak kullanılırken, bir bölümü de Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı olarak kullanılıyor. 1998 yılında restore edilen kilisenin bahçesinden ve duvarlarından çıkarılan Süryanice yazılı mezar taşları da bugün halen Urfa Müzesi’nde sergilenmekte. RIHA