Ortadoğu ve Mezopotamya’nın en kadim enstrümanlarından biri olan erbane, geçmişte aşk ve acıyla bütünleşse de yaşadığımız zaman diliminde en çok direnişi, direnişle gelen coşkuyu ve bir de direndikçe güzelleşen kadını simgeliyor. Bu kadar çok anlamı bir arada barındıran erbaneyi ve yaşamına kattığı anlamı konuştuğumuz Riha Kültür ve Sanat Derneği’nde erbane dersi veren Fatma Özen, erbaneyi “kadının çığlığı ve direnişi” olarak tanımlıyor. Müzikte her enstrümanın bir duyguyu çağrıştırdığını söyleyen Özen, erbanenin de aşkı, özlemi ve umudu simgelediğini belirtiyor.
Yeni renkler inşa ediyorlar
Erbanenin kendisi için sadece bir enstrüman olmadığına dikkat çeken Özen, tüm enstrümanlar gibi en çok dost sonra da yüreğinin bir parçası olduğunu söylüyor. Konuşmasında öğrencilerine ve Riha (Urfa) kadınlarına da değinen Özen, “Ben bugün burada ders veriyorum, ama kendimde çok şey öğreniyorum ve öğrencilerimle beraber yaşama dair yeni yeni renkler yaratıyoruz” diyor.
Erbane ile kendini keşfetti
Erbane ile ilk kez bir kadın yürüyüşünde tanıştığını belirten Gülbahar Tokmak ise; “Kadın yürüyüşünde keşfettim erbaneyi, sonra bir kurs buldum ve başladım. Bir kere elime aldım zaten bir daha da bırakamadım. Daha sonra da erbanenin kadının sesi olduğu fark ettim. Erbane çığlıktır, nerde duysam muhakkak durur dinlerim. Erbane ile kendimi tanıyorum. Bazen de benim çıkaramadığım sesi o benim yerime çıkarıyor. Bu nedenle ben bütün genç kadınların erbane çalması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Her vuruşu yüreğine işliyor
Riha’ya Tekirdağ’dan eğitim için geldiğini söyleyen Dicle Girgin de, erbaneyi burada tanıdığını ve çok sevdiğini söylüyor. Erbane çaldığında kendini çok daha Kürdistan’a ait hissettiğini vurgulayan Girgin, “Ben erbaneye her vurduğumda içimden Kürtçe şarkılar söylemek ya da zılgıt çekmek geliyor. Yani içime işliyor diyebilirim, beni mutlu ediyor” diyor. Kültür merkezinde eğitim alan bir diğer erbane öğrencisi Leyla Turan ise “Erbane benim için zor zamanlarımda bir hayat arkadaşıdır. Savaşlar yaşanır ve erbane her şeye karşı direniş olur. Savaşın ortasında direniştir erbane” şeklinde özetledi.
RIHA