Harmandalı ve Işıkkent geri gönderme merkezleri ihlal yuvalarına dönüştü. Mültecilerin avukatı Yunus Emre Güneş, mültecilerin hiçbir haktan yararlandırılmadığını belirterek, beraat eden mültecilerin serbest bırakılmadığını ve istekleri dışında sınır dışı edildiğini söyledi.
İzmir’de Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne bağlı Harmandalı ve Işıkkent geri gönderme merkezlerinde kalan mültecilerin yardım çığlıkları dinmiyor. Her iki merkezdeki mülteciler El Nusra ve Ehrar El Şam gibi güçlerin kontrolünde olan İdlib’e gönderilmesi düşünülüyor.
Şehir dışında gözlerden uzakta bulunan Harmandalı Geri Gönderme Merkezi’nde tutulan mülteciler, “Burası Guantanamo” diye bağırarak, maruz kaldıkları hak ihlallerini duyurmaya çalışıyor. Avukatlardan insan hakları savunucularına kadar birçok kişinin girişine izin verilmeyen Harmandalı’ya dair gözlemlerini en son merkezdeki müvekkilleriyle görüşen avukat Yunus Emre Güneş anlattı.
‘EMİR BÖYLE’ DENİLEREK TUTANAK TUTULMUYOR
Geri gönderme merkezlerine gittiklerinde avukatlar olarak çeşitli hak ihlallerine maruz kaldıklarını söyleyen Güneş, sürekli bir yıldırma politikasıyla karşı karşıya olduklarını belirtti. Müvekkilleriyle yaptıkları görüşmelerin engellendiğine dikkat çeken Günel, sürekli “vekalet” sorununa maruz kaldıklarını kaydetti. Uygulamanın fiili olduğunu belirten Güneş, “Bu uygulamalara karşı tutanak tutuğumuzda ‘Sözlü tutanak’ denilerek, yazılı tutanak tutulmuyor. Yazılı tutanak istediğimizde ise ‘Böyle emir geldi ve uyguluyoruz’ denilmekle yetiniliyor. Bu şekilde savcılığa başvuruda bulunduk ama sonuçsuz kaldı” diye konuştu.
BERAAT EDEN MÜLTECİ BIRAKILMIYOR
“Geçici Koruma Yönetmeliği”nde Suriye’de yaşanan savaştan dolayı Suriyeli mültecilerin statülerinin kanunlaştığını belirten Güneş, “Herhangi bir Suriye vatandaşı bir soruşturmaya konu olduğunda hakkında beraat kararı verilse dahi sınır dışı edilmeyle karşı karşıya kalıyor. Bu da hukuken AİHM kararlarına aykırı bir uygulama. Suriyeli mültecilerin belli aralıklarla habersizce sınır dışı edildiğine şahitlik ediyoruz. Son olarak Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından haklarında tedbir konulmasına rağmen orada idari gözetim altında tutulan kişilerin sınır dışı edilmek üzere çıkışları yapıldı” dedi.
Yaptıkları başvurularla sonuç alamadıklarını belirten Güneş, Newroz’da sarı, kırmızı, yeşil mendil taşıdığı için gözaltına alınan ve hakkında AYM’ce “İdari Tedbir” kararı verilen Fatma Mohammod’dan son anda haber almamaları durumunda Hatay üzerinden sınır dışı edileceğini hatırlattı. Güneş, Mohammod’un yaptıkları müdahale sonucu sınır dışı edilmediğini, ancak Antep Yabancı Şube Müdürlüğü’nde tutulduğunu, kimseyle görüştürülmediğini söyledi. Güneş, Mohammod’un hakkında beraat kararı verilmesine rağmen bu şekilde tutulmasının hukuksuz olduğunu belirtti.
‘MÜLTECİ HAKLARI GÖRMEZDEN GELİNİYOR’
Müvekkillerin özellikle kanunda belirtilen hiçbir haktan faydalanamadığını söyleyen Güneş, şunları aktardı: “Telefon görüşmeleri yasak. Işıkkent Geri Gönderme Merkezi’nde telefon görüşmesi kesinlikle yasak. Harmandalı’da ise fiili ve keyfi uygulamalar üzerine hukuk yaratılmış. Müvekkillerime bazen haftada bir, bazen 10 günde bir belli olmayan süreler üzerinde keyfi uygulamalarla telefon hakkı veriliyor. Yine orada gözetim altında tutulan müvekkillerime görevliler direkt suçlu muamelesi yapıyor. Bu kişiler zaten belli ülkelerden mağdur olup Türkiye’ye sığınan mülteciler. Bu kişilerin daha fazla mağdur edilmemesi gerekiyor. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ve Birleşmiş Milletler’in (BM) kararı bu yönde. Yine oradaki idare gözetimi altında olan kişiler yemek sıkıntısı yaşıyor. Duş alamama, sıcak su ve sağlık sorunları diyebileceğimiz hak ihlalleri yaşanmaktadır. Çocuklu ailelere sağlık hizmeti verilmiyor.”
MÜLTECİLER DE OHAL’DEN NASİBİNİ ALDI
Suriyeli mültecilerin istedikleri sınır kapısından değil Hatay Cilvegözü Sınır Kapısı’ndan sınır dışı edildiğini dile getiren Güneş, “Suriye’de bir savaş yaşanıyor. Suriye’de birden fazla örgüt orada çatışma alanındadır. Kürt olanların buradan gönderilmesi yaşam hakkı ihlalidir. İşkenceye maruz kalabilirler. OHAL ile birlikte kanunlar rafa kaldırıldı. Bundan gördüğümüz kadarıyla mülteciler de nasibini almış” dedi.
HÜKÜMETE ÇAĞRI: İHLALLERE SON VERİN
Mültecilere istemleri dışında “Gönüllü” adı altında sınır dışı edilme evraklarının imzalatıldığını vurgulayan Güneş, Cilvegözü Sınır Kapısı’nın bilinçli olarak tercih edildiğinin altını çizdi. Geri gönderme merkezlerinde insanlık dışı uygulamaların olduğunu da sözlerine ekleyen Güneş, İçişleri Bakanlığına seslenerek, hak ihlallerine son verilmesini istedi. Güneş, sınır dışı uygulamalarının akıllara, “Mülteciler bilinçli olarak El Nusra’nın eline mi teslim ediliyor” sorusunu da getirdiğini kaydetti.
Ruken Demir / Gökhan Öner – dihaber