Kürt tarihinin sözlü aktarıcılığı olan dengbêjlik geleneğini sürdüren Dengbêj Naif Munisî, çocukluğun hayalini gerçekleştirdiğini dile getirdi. Munisî, dengbêjliğin Kürt halkının kültürü olduğunu ve yaşadığı sürece kilamlarıyla sürdüreceğini söyledi.
Kürt tarihinin sözlü tarih aktarıcıları olan dengbêjlik geleneği aynı zamanda sanattaki yerini günümüz koşullarına rağmen canlı tutuyor. Dengbêjliğin çocukluk hayali olduğunu dile getiren Dengbêj Naif Munisî, küçük yaştan itibaren sürekli dengbêjlerin divanında bulunduğunu söylüyor. Munisî harcadığı emeğin boşuna gitmediğini ve bugün dengbêjlik maksadına ulaştığını ifade etti.
‘EN BÜYÜK EMEK SALİHÊ BEYNATÊ’NİNDİR’
Diyarbakır’ın Hazro ilçesine bağlı Munisî köyünde 1959 yılında dünyaya gelen ve ‘68 yılında ailesiyle birlikte kent merkezine yerleşen Dengbêj Naif, küçük yaşlarında sürekli Serhat ve Diyarbakır bölgelerindeki dengbêjlerle biraraya gelerek ve sohbetlerinde büyüdüğünü söyledi. Dengbêjlerin söylediği kilamlar kendisini etkilediğini ve o zamanlarda dengbêj olma sözünü kendine veren Dengbêj Naif, şöyle devam etti: “Dengbêjler içinde en çok beni etkileyen dengbêj Salihê Beynatê idi. Onunla tanıştım ve kendisine dengbêj olmak istediğimi söyledim. Salihê Beynatê bu talebimi mutlulukla karşıması beni çok sevindirmişti. Biraz zaman geçtikten sonra Mardin Kapı’dan kamyona binerek Silvan’a gidip oradan da yürüyerek Salihê Beynatê’nin Beynat köyüne gittim evinde misafir kaldım ve bu sürekli devam etti. Dengbêj olabilmek için dağ, kar ve kış demeden sürekli Beynatê köyüne giderdim ve bugün dengbêj olmam en büyük emek Salihê Beynatê’nindir.”
‘KAYYUM GELDİ AYRILDIM’
Dengbêjliği kaset ve plaklardan değil, yüz yüze dinleyerek öğrendiğini vurgulayan Naif, bu yeteneğin kişisel çabasına bağladı. Salihê Beynatê’nin ardından ikinci hocası Dengbêj Huseynê Mûşî olduğunu sözlerine ekleyen Dengbêj Naif, 2007 yılında Diyarbakır’da Dengbêj Evi’nin açılmasıyla yerini dengbêjlerin arasında aldığını yıllar sonra atanan kayyum sonrası Dengbêj Evi’nden ayrıldığını kaydetti.
‘DENGBÊJLİK KÜRTLERİN VARLIĞI VE TARİHİDİR’
Dengbêj Naif seslendirdiği kilamları bölgedeki halk ve hareket isyanlarını ile devletin Kürt halkına uyguladığı zulüm tarihi üzerine odaklandığını belirterek, “Kilamlar Kürt halkı için çok önemli ve tarihi bir yere sahiptir. Dengbêjlerin söylediği kilamlar Kürt halkının varlığıdır” dedi. Dengbêjliğin tarih için olan önemine de dikkat çeken Dengbêj Naif, Kürt halkının radyosu, televizyonları, gazeteleri ve duyuru herhangi bir imkanı yokken Kürt halkının ve bölgelerde yaşananları dengbêjlerin söylediği kilamlarla yayıldığını ve halk bu şekilde bilgi edindiğini hatırlattı. Herkese dengbêjlik kültürü yaşatması ve kaybolmaması için duyarlılık çağrısında bulunan Dengbêj Naif, sözlerini şöyle tamamladı: “Yaşayacağım sürece Kürt halkının direnişi ve Kürt halkının çektiği acıları kilamlarla söyleteceğim. Özellikle yeni neslin dengbêjliğe sahip çıkması gerekiyor.”
Bilal Güldem – dihaber