ABD’de yargılanan Reza Zarrab davasını değerlendiren hukukçu Mithat Sancar, ‘AKP’nin dış politikadaki davranışları, bu tür operasyonları kolaylaştırıyor. Çeşitli güçleri bir birine karşı kullanma kendine alan açmak için kurnazca hamleler yapma yoluna girmişseniz, başkalarının da sizin zayıf noktalarınızı kullanacağını bilmeniz gerekiyor. Bu iktidarın o kadar çok zayıf karnı varken, büyük büyük meydan okumalar, gücünü abartmalar Türkiye toplumuna da zarar verir.’ dedi
Reza Zarrab adıyla başlayan ve gittikçe daha çok AKP hükümetini de içerecek biçimde genişleyen ABD’deki yargılama devam ediyor. Zarrab’ın sanık olmaktan tanık olmaya geçtiği ve dün duruşma salonuna çıktığı yargılama, Ankara ve Türkiye’de de yakından takip ediliyor. İktidar yanlılarının büyük bir telaşla değerlendirdikleri yargılamanın ne anlama geldiğini Türkiye’nin önemli anayasa hukukçularından HDP Milletvekili Mithat Sancar, Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Kenan Kırkaya’ya değerlendirdi.
Zarrab’ın tek başına yapacağı iş değil
Yargılamanın çok boyutlu olduğuna işaret eden Sancar, dava kapsamında ABD’yi ilgilendiren boyut ile Türkiye iç kamuoyunu ilgilendiren boyutlar arasında fark bulunduğunun altını çizdi. ABD’nin hareket noktasının, İran’a yönelik ambargonun delinmesi, kara para aklanması ve ABD bankacılık sistemi kullanılarak haksız kazanç elde edilmesi gibi meseleler olduğuna işaret eden ve bütün bunların tek bir kişi tarafından yapılamayacağının altını çizen Sancar, “Bunu yapabilmesi için Zarrab’ın farklı ilişkileri kullanması ve değişik bir ağ içinde olması gerekiyordu. Bu ancak hükümet ile yakın ilişki ve işbirliği içinde yapılabilecek bir şeydi. Tek başına Zarrab’ın ambargoyu delmiş olması mümkün değil. Bunun yaşanabilmesi için devletin işin içinde olması gerekiyor ki zaten bu konuda değerlendirmeler var” diye konuştu.
Ceza yağar ama siyasi sonuçları bilinemez
Daha önce Fransız ve İngiliz bankalarının bu tür ambargoları delme girişimi içine girdiklerini ve bu bankaların ağır cezalara çarptırıldığını anımsatan Sancar, Türkiye’deki bankalar açısından benzer bir sonucun olacağını ancak siyasi sonuçlarını kestirmenin zor olduğunu söyledi.
Burada kapatırsak dünya da görmez sandılar…
Yargılamayı, “Türkiye’deki kurumlara ve önemli şahıslara kadar uzanacak bir girişim” olarak nitelendiren ve Türkiye’nin bu yargılamayı 17-25 Aralık sürecinden bildiğini ifade eden Sancar, o dönem Türkiye’de olayın üstünün örtülmesi ve yaşananları da şöyle değerlendirdi: “Türkiye’de bir gelenek var. Meseleleri burada kapatırsanız bütün dünya bunları göremez hale gelir sanılıyor. Oysa öyle olmuyor. Hele iletişim teknolojilerinin bu kadar geliştiği bir çağda kendi ülkenizdeki yasaklarla veya farklı etkenlerle bir meselenin üzerini örtünce dünyayı buna kör hale getirmeniz mümkün olmuyor. 17-25 Aralıkta ortaya saçılan iddialar, belgeler, bilgiler çok önemliydi. Bu operasyonun arkasındaki siyasi saik başka, ortaya çıkan gerçeklikler de başka değerlendirilmeliydi. Evet Cemaatin bir operasyonu söz konusuydu, evet bu bilgi ve belgeler gayri meşru yollarla elde edilmişti. Ancak bu kadar bilgi ortaya saçıldıktan sonra bunları yok saymak kabul edilebilir bir şey değil ve zaten yok etmek de mümkün olmadı.
Zaten belgelere itiraz eden olmadı…
O dönemde ortaya dökülen bilgiler belgeler inkar edilmedi ki. Sadece geçiştirici gerekçelerle üstü örtülmek istendi. Ama bu belgelerin, bu ses kayıtlarının görüntülerin gerçek dışı olduğunu kanıtlayacak herhangi bir şey yapılmadı zaten. Tam tersine tapelerle öne çıkan bakanlar istifa ettirildi bu konuda yargı süreci işletilmedi. Ortada dünya kadar büyük, Cumhuriyet tarihinde rastlanmamış, benzeri bulunmayan iddialar vardı. Bunların üstüne gitmek gerekiyordu. Kendisi bunları yapmayınca bütün dünyada aynı etkinin olacağını beklemek bir tür dar bakıştır.”
Kapitalizmin kendini sürdürme davası…
ABD’deki yargılamanın aynı zamanda “kapitalist sistemin kendisini sürdürme yargılaması” olduğunu dile getiren Sancar, “Dünya kapitalist sistemi ayrıca kendi işleyişini sürdürebilmek için de, kara para aklama, yolsuzluk, ambargonun delinmesi gibi fiillere karşı çıkıyor. İşin içinde bir hukuksal bir de siyasal sorun var. Hukuksal sorun yolsuzluk ve kara para aklamak gibi ağır suçlardır. Siyasal sonuçlar ise bir devletin yöneticilerinin ve kurumların bu suç oluşturan fillere karıştıkları yönündeki iddialardır” dedi. Bunların artık üstünün örtülemeyeceğini söyleyen Sancar, “Ayrıca bu yaşananlar, bu yargılama dünya kapitalist sistemin raconudur” dedi.
Bu tür işlerin önüne geçmezse bankacılık sıkıntıya girer
Sancar şunları ekledi: “Bu tür filler organize biçimde yürütülürse dünya kapitalist sistemin en hassas ayağı olan bankacılıkta ciddi sıkıntılara yol açabilir. Kapitalist sistem dünyada mal mülk meselelerini öyle gasp ile el koyma ile oldubittiye getirtmez. Buna en çarpıcı örnek Kıbrıs’tır. 1974 yılında ada bölündükten sonra Türk tarafında Rum malları, Rum tarafından Türk malları kaldı. Bunlar yandaşlara dağıtıldı. Yıllar sonra AİHM ortaya çıktı ve malların iade edilmesi konusunda karar aldı. Yani büyük çaplı gasp hareketleri, kara para aklamaya sistem tolerans göstermiyor.”
İşin ciddiyetinin farkına vardılar!
Hükümet yetkililerinin “Bu iş bize karşı komplodur” sözlerini de değerlendiren ve “işin ciddiyetinin farkına vardılar” diyen Sancar, “Bu dava geldiğimiz aşamada kolay kolay manipüle edilebilecek bir durumdan çıktı. Bu davaya siyasi müdahale artık imkansız denecek kadar zor” dedi. ABD’nin davayı siyasi olarak kullanıp kullanmadığı sorusunu da yanıtlayan Sancar şunları dile getirdi: “Büyük güçlerin siyasi hesapları olur. Bunun olmadığını söylemek mümkün değil. Ancak ABD’nin sadece siyasi hesaplarla bu işi yaptığını söylemek gerçekçi değil. Hükümetin cevap olması gereken sorular açık. Neden bu olaylar patladığında bu kadar bilgi ortaya yansıdığında hukuksal boyut işletilmedi- Burada verilmesi gereken bir hesap var. Bunu siz yapmazsanız, başkaları bunu daha kolay kullanır. Öte yandan AKP’nin dış politikadaki davranışları, bu tür operasyonları kolaylaştırıyor. Çeşitli güçleri bir birine karşı kullanma kendine alan açmak için kurnazca hamleler yapma yoluna girmişseniz, başkalarının da sizin zayıf noktalarınızı kullanacağını bilmeniz gerekiyor. Bu iktidarın o kadar çok zayıf karnı varken, büyük büyük meydan okumalar, gücünü abartmalar Türkiye toplumuna da zarar verir.”
HABER MERKEZİ
165