ABD’nin İran yaptırımlarını delme davasında, davanın tek tutuklu sanığı olan, eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla hakkında karar verecek jüri heyeti ‘Noel molası’ verdi. Hakkında 6 ayrı suçlama bulunan Atilla ile ilgili son sözü 12 kişilik jüri heyeti söyleyecek. Manhattan Federal Mahkemesi’nde görülen davaya bakan yargıç Richard Berman’ın “jürinin ortak bir karara varamadığını, resmi Noel ve yılbaşı tatilinin ardından 3 Ocak 2018’de müzakerelere devam edileceğini” açıklaması ne anlama geliyor? 2018 yılının ilk günlerinde yaşanacak olası gelişmeleri Sarraf davasını en yakından izleyen isimlerin başında gelen CHP’nin ABD Temsilcisi Yurter Özcan’a sorduk. İşte Özcan’ın “mahkeme takvimi”yle ilgili anlattıkları…
-Karar için belli bir süre yok: “28 Kasım Salı günü başlayan davanın esastan yargılanması 4. haftada bitti. Geçen salı günü yapılan oturumda iddia makamı ve savunma avukatları kapanış sunumlarını yaptı. Çarşamba günü jüri kapalı oturumda görüşmelere başladı. Jüride 12 asil üye bulunuyor. Karar çıkabilmesi için oybirliği gerekiyor. Yani 12 üyenin hepsinin suçlu ya da suçsuz şeklinde oy kullanması gerekiyor. Jüri, Atilla’ya yöneltilen altı ayrı suçlamayı tek tek tartışıp, her suç için ayrı ayrı oylama yapacak. Jürinin görevi, Atilla’nın suçlu olup olmadığına karar verdiği noktada sona erecek. Eğer suçlu bulunursa, cezanın ne olacağına hâkim Berman karar verecek. Jürinin karar vermesi için belirli bir süre yok. 22 Aralık Cuma akşamına kadar bir karar çıkmamasından ötürü, Noel ve yılbaşı tatillerinden dolayı hâkim, jüri görüşmelerine 3 Ocak’a kadar ara verdi. Jürinin değerlendirmesi sırasında yeni oturumlar yapılmasını talep etme ve iddia makamı ile savunma ekiplerinden bazı noktalara açıklık getirme ya da bazı tezlerini yeniden aktarmalarını isteme hakkı var.”
-Hâkimin iki önemli yetkisi: “Jüri, ‘giderilemeyecek düzeyde görüş ayrılıkları’ gerekçesi ile karara varamaz ise genellikle hâkim jüri üyelerinden bir kez daha tartışmalarını ve oybirliği için çabalamalarını istiyor. Ancak bu görüş ayrılıklarının giderilememesi halinde, hâkim Berman’ın davayı düşürme ve yeniden yargılamaya karar verme yetkisi var.”
-Çağlayan hakkında hüküm verilmeyecek: “Bu davadan sadece Mehmet Hakan Atilla ve Rıza Sarraf hakkında karar çıkacak. Amerikan yargı sisteminde gıyabi yargılama olmadığı için, Zafer Çağlayan’ın da arasında olduğu diğer 7 sanık firari statüsünde olmaya devam edecek ancak haklarında hüküm verilmeyecek.”
-Bankalarla ilgili kararı Hazine verecek: “Türk bankaları ile ilgili bir ceza ya da yaptırım kararı olursa, bu kararı daha sonra ABD Hazine Bakanlığı verecek.”
Emsal davalardan örnekler
Özcan’ın raporuna göre ABD Hazine Bakanlığı’nın bugüne kadar ABD yaptırımlarını delmekten dolayı ceza kestiği bankaların bazılarının ismi ve ilgili cezalar şöyle (Bu cezalar sadece İran değil, Sudan, Küba, Libya vs. de kapsıyor):
-Lloyds TSB Bank Plc 350 milyon dolar ceza (2009)
-Standard Chartered 340 milyon dolar ceza (2012)
-ING 619 milyon dolar ceza (2012)
-HSBC 1.9 milyar dolar ceza (2012)
-Credit Suisse 536 milyon dolar (2009)
-Barclays 298 milyon dolar (2010)
-ABN Amro 300 milyon dolar (2013) n BNP Paribas 8.9 milyar dolar ceza (2014)
-Commerzbank 1.45 milyar dolar ceza (2015)
-Credit Agricole 787 milyon dolar ceza (2015)
-Schlumberger 232 milyon dolar (2015) n RBS 100 milyon dolar ceza (2013)