Irak’ın başkenti Bağdat başta olmak üzere Şii Arapların yaşadığı güney kentleri Basra, Necef, Kerbela, Zikkar, Mussena, Missan, Nasıriye, Divaniye’de başlayan hükümet karşıtı gösteriler ikinci ayını doldurmak üzere.
Irak güvenlik güçleri ile polisinin göstericilere yeniden gerçek mermi ile müdahale etmeye başlaması sonucu çatışmalar şiddetlendi. Son bir haftada yaklaşık 20 eylemci hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Göstericiler güvenlik güçlerinin yeniden saldırılara başlaması üzerine ele geçirdikleri bölgeler, kentler ve ilçelerde yolları kapattı.
1 Ekimde başkente Bağdat’ta başlayıp Arap Şii’lerin yaşadığı güney kentlerinin tamamına yayılan eylemlerde, neredeyse tümü göstericilerden oluşan 350’yi aşkın kişi hayatını kaybetti, 16 bini aşkın kişi yaralandı.
Protesto hareketinin temsilcileri ile hükümet yanlıları arasında yapılan görüşmelerden sonra hükümet göstericilerin talepleri doğrultusunda bazı kararlar aldı. Ancak eylemciler el, geçirdikleri alanlarda kararların uygulanması için bekleyişlerini sürdürdü.
Güvenlik güçleri göstericilerin bekleyişini sonlandırmak ve kontrolü kaybettikleri yerleri geri almak için harekete geçti. Kararların hayata geçirilmesinde ağır hareket edilmesi ve güvenlik güçlerinin yeniden harekete geçirilmesi üzerine protesto eylemleri yeniden şiddetlendi.
Eylemciler, daha devlet kurumlarının tamamına yakınını ele geçirdikleri Basra, Kerbela, Necef, Divaniye, Nasıriye, Zikkar’da yeniden sokaklara döküldü. Güvenlik güçleri eylemcilere gerçek mermilerle saldırdı.
Gerçek mermilerle yapılan müdahale sonucunda Bağdat’ta bir gösterici yaşamını yitirirken 27 gösterici yaralandı, Basra Um El Qasr limanı kapısı çevresinde 7 gösterici yaşamını yitirdi, 90 gösterici yaralandı; Nasıriye’de 4 kişi, Divaniye’de 1, Necef’te 1 ve Zikkar ve çevresinde 7 gösterici yaşamını yitirdi. Onlarca kişi de yaralandı.
Eylemciler polis şiddetine karşı, Basra, Divaniye, Zikkar, Nasıriye’de liman ve şehirlere giriş çıkış yollarını kapattı.
Um El Kasr bölgesine liman kapısını kapatan eylemciler, şehir içindeki Xalıd ve Kezize köprüsü köprüleri ile Basra’nın güneyinde yer alan petrol kuyularının merkezi olan Zübeyr kasabasının yollarını da kapatarak karşılık verdi. Irak güvenlik güçlerinin, eylemcilerin ellerindeki yerleri almak için hazırlık içinde olduğu bildiriliyor.
Irak hükümeti, öğrencilerin de sindirmek için üniversite rektörlerine bir talimat gönderdi. Başbakanlık ve Eğitim Bakanlığı tarafından gönderilen gizli bir talimatta, rektörlerden istihbarat servisleri ile birlikte öğrencilerin yeniden kampüslere çekilmesi için çalışma yürütülmesi istendi. Hükümet, öğrencilere bu konuda zorunluluk getirilmesi dayatmasında bulundu. Ancak bu dayatma da ters tepti.
Bu arada bir çok kesimin, göstericilerin terör suçları kapsamında yargılanması yönündeki talebi Irak Federal Mahkemesi tarafından reddedildi. Mahkeme, eylemcilerin terör suçu kapsamında değerlendirilemeyeceğine hükmetti. Buna karşın protesto gösterilerinde yaşanan ihlallerin ceza yasaları çerçevesinde değerlendirilebileceği belirtildi. Öldürülen yüzlerce eylemciye ilişkin güvenlik güçlerinin yargılanması talebi ise henüz somut bir karşılık bulmadı.
Hükümet bazı sözler verse de şimdiye kadar eylemcilerin siyasi sistemin yeniden inşası yönündeki talebini karşılayan somut bir adım atılmadı. Eylemciler yönetici sınıfın yolsuz, beceriksiz ve komşu İran’a çok sadık oldukları tepkisinde bulunuyor. Eylemciler ayrıca gençler için daha fazla iş olanağı yaratılmasını istiyor. Ülkede her dört gençten biri işsiz durumda. Ayrıca nüfusun yüzde 20’si yoksulluk sınırının altında yaşıyor.