Samilerin İsveç devletine karşı zaferi

Samilerin yaşadıkları Laponya olarak adlandırılan bölgelerde uzun yıllardan beri Samilerle devlet arasındaki anlaşmazlığın temelinde, bölgede avlanma, balıkçılık ve ren geyiği besiciliği yapma ve bu hakları başkalarına devretme yetkisi var.
Samiler, binlerce yıldır yaşadıkları toprakların mülkiyetinin İsveç devletine ait  olduğunu kabul ederken, avcılık, balıkçılık ve ren geyiği besiciliği yapma  ve devretme hakkının gasp edilmesine karşı çıkıyor.
İsveç devleti ise, bu hakkın bölgede bulunan İl Genel Meclislerine, bir başka deyimle devlete ait olduğunu öne sürüyor.
Samilerin Girjas köyü, yerli halk olmanın getirdiği haklarının gasp edilmesine karşı çıktı. Bölgelerinde avcılık ve balıkçılık yapma ve devretme yetkisinin kendilerine devredilmesini talep etti.

İLK MAHKEME SAMİLERİ HAKLI BULDU

İsveç tarihinde ilk kez bir mahkeme Samilerden yana bir karara imza attı. Bölge İlk Mahkemesi, bölgedeki balıkçılık, avcılık ve ren geyiği bakıcılığını hükümete sormadan kararlaştıracaklarını hükme bağladı.
İsveç hükümeti, kararı temyiz ederek Üst Mahkeme’ye taşıdı. Yukarı Norrland Üst Mahkemesi, Samilerin tek başlarına avcılık ve balıkçılık yapma haklarınının olduğunu kabul etmekle birlikte, başkalarına devretme haklarının olmadığına hükmetti.
Karara hem Samiler hem de devlet itiraz edince dava Yüksek Mahkeme tarafından ele alındı.

DEVLET, SAMİLERE KARŞI YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLMADIĞINI ÖNE SÜRDÜ

Devleti temsilen duruşmaya katılan avukatlar, yerli halkların haklarını güvence altına alan ILO’nun 169. maddesini kabul etmediği için İsveç’in Samilere karşı uluslararası yükümlülükleri bulunmadığını öne sürdü.
Buna karşın Samilerin avukatı Peter Danowsky,, anayasada yerli halk olarak kabul edildikleri için Samilerin  toprakları üzerinde karar verme hakları olduğunu ve ILO’nun sözleşmesinin imzalanmamasının bu hakkı ortadan kaldırmadığını savundu.

YÜKSEK MAHKEME: YETKİ SAMİLERDE

Kararını dün bir basın bildirisiyle açıklayan Yüksek Mahkeme, Girjas köyünün taleplerini haklı bulduğuna, köyün sınırları içinde balıkçılık ve avcılık yapma hakkının ve bu hakkı başkalarına devretme yetkisinin tek başına Samilerde olduğuna hükmetti.
Yasadaki hükmü geçersiz sayan Yüksek Mahkeme, avcılık ve balıkçlığı başkalarına devretme yetkisinin devlete değil, Samilere ait olduğuna hükmetti.

KARAR EMSAL OLABİLİR

Karar Samiler tarafından sevinçle karşılandı. Girjes Köyü Başkanı Matti Blind-Berg, İsveç Devlet Televizyonu’na “Kararı okuyup analiz etmeliyiz. Devir hakkını belirleyecek bir oluşuma gitmek zorundayız” dedi.
İsveç’te Samilerin 33’ü dağ ve 10’u orman köyü olarak adlandırılan 51 coğrafi bölgeleri bulunuyor. Yüksek Mahkeme’nin kararı diğer Sami köyleri için emsal teşkil edebileceğinden özel bir anlam taşıyor.

 

EN SON EKLENENLER