Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) verilerine göre, 7,7 milyarlık dünya nüfusunun 2 milyara yakın bir kesimi içme suyundan yoksun olarak yaşıyor. İçilebilir su kaynaklarının küresel ısınma, endüstriyel ve kentsel kirlilik gibi nedenlerle azalmasıyla birlikte su arıtma işlemleri giderek daha fazla önem kazanıyor.
Nature Sustainability adlı dergide yayınlanan bir araştırmaya göre, metalik iyonlardan oluşan yeni bir madde sayesinde sadece 30 dakikada tuzlu veya acımsı deniz suyunu arıtmak mümkün olabilecek. Söz konusu maddenin tıpkı tuzun yapısında olduğu gibi kristalli olan yapısı sayesinde arıtmayı kolaylaştırdığı ve 1 kilogramıyla 150 litre içme suyu elde edilebileceği kaydediliyor.
Çin ve Avustralya’dan bilim insanlarının katıldığı araştırmada, oldukça geçirgen olan ve PSP-MIL-53 adı verilen başka bir arıtma malzemesi ile bir araya geldiğinde sert madde oranının 1 milyonda 500’ün altına düşürülebildiği ortaya çıktı. Bu da DSÖ’nün suyun ‘içilebilir’ ve ‘temiz’ olarak kabul edilmesi için şart koştuğu 1 milyonda 600 partikül değerinin altında.
TUZU KARANLIKTA EMİP GÜNEŞTE SALIYOR
Bilim insanlarının çalışmasında en dikkat çeken şey ise, arıtma işleminin güneş ışığı sayesinde yapılması. Buna göre, önce kristalli yapıdaki madde karanlıkta acı ve tuzlu suyu emiyor. Sonrasında bu madde 4 dakika boyunca güneş ışığına bırakılıyor ve biriken tuzlar serbest kalıyor. Bunun ardından da suyun filtrelenme işlemi başlamış oluyor.
DAHA AZ MALİYETLİ VE ENERJİ TÜKETİMİNE İHTİYAÇ DUYMUYOR
Söz konusu işlemin bir diğer özelliği ise hem ekonomik hem de enerji tüketimi açısından daha uygun ve de sürdürülebilir olması. Klasik arıtma işlemlerindeki ısıtma veya elektrik kullanımına gerek olmayan yeni metot sadece güneş ışınlarına ihtiyaç duyulması nedeniyle sürdürülebilir bir yöntem.
Ayrıca bu işlem esnasında hiçbir kimyasal ürünün kullanılmasına gerek yok ve çevreyi kirletecek atık madde sorunu da ortadan kalkıyor.
Araştırmalarına ilişkin konuşan Avustralya’daki Monash Üniversitesi kimya profesörlerinden Huanting Wang, fotoreaktif olarak adlandırılan metalik bileşikler sayesinde su arıtılmasının daha ümit verici, ekonomik ve enerji alanında daha sürdürülebilir olduğunun altını çizdi. Wang, suyun tuzdan arındırılması alanında güneş enerjisinin kullanımının bir yandan enerji ihtiyacını azaltırken diğer yandan da kalıcı çözümler sunduğunu vurguladı.
ELDE EDİLENDEN FAZLA MİKTARDA AŞIRI TUZLU DOĞAYA SU SALINIYOR
Dünyada 2018 yılı itibariyle günlük 95 milyon metreküp tuzundan arındırılmış tatlı su üretiliyordu. Ancak bu işlemler sonucunda günlük 140 milyon metreküpü akın aşırı tuzlu su da yeniden denizlere atılıyor. Özellikle su ihtiyacının yoğun olduğu Ortadoğu’da başvurulan deniz suyu arıtma tesislerinin en büyüğü İsrail’in Aşkelon kentinde kurulu.
Deniz suyu arıtımı her ne kadar tarım veya içme suyu ihtiyacını karşılamada önemli bir yöntem olarak görülse de ortaya çıkan ve daha yoğun oranda tuzlu atık sular nedeniyle eleştiriliyor.