BUGÜNE KADAR KURULMUŞ OLAN ALEVİ PARTİLERİ HANGİLERİYDİ VE BAŞARI İSTATİSTİKLERİ NASILDI ?

BUGÜNE KADAR KURULMUŞ OLAN ALEVİ PARTİLERİ HANGİLERİYDİ VE BAŞARI İSTATİSTİKLERİ NASILDI ?

Bu günlerde Alevi kamuoyunda çokça dile getirilen Aleviler siyasi parti mi kuruyor sorusunun çerçevesinde geçmişe baktığımızda kurulmuş bulunan Alevi partilerinin isimleri Barış Partisi ve Türkiye Birlik Partisi idi.

Fakat kurulan her iki parti de gereken desteği  almadı ve çok kısa bir siyasal deneyimin ardından kapanmak zorunda kaldılar. Ancak tekrardan yeni bir Alevi partisi kurulursa sonucun ne olacağı merakla bekleniyor geçmişteki deneyimlerden ders alınarak yola girilmesi gerektiği aşikardır.

BARIŞ PARTİSİ

1995’te kurulan ve ertesi yıl partileşen Demokratik Barış Hareketi’nin, programında Diyanet İşleri Başkanlığı’nı devlet kurumu olmaktan çıkarmayı savunduğu için hakkında kapatılma talebiyle dava açılması üzerine, 10 Aralık 1996’da gene DBP’nin lideri olan CHP eski milletvekili ve iş adamı Ali Haydar Veziroğlu öncülüğünde kuruldu. Veziroğlu da genel başkanlığa getirildi. 2 Kasım 1997’de yapılan ilk kongrede ise Yeni Demokrasi Hareketi, Barış Partisi’ne katıldı. Katıldığı 1999 genel seçimleri’nde yüzde % 0,25 oy oranıyla başarılı olamadı. 9 Mayıs 1999’da yapılan son kongresinde fesih kararı aldı.

TÜRKİYE BİRLİK PARTİSİ

Alevi olan bir grup siyaset adamınca 17 Ekim 1966’da Birlik Partisi (BP) adıyla kuruldu, genel başkanlığa Hasan Tahsin Berkman getirildi. Partinin amblemi Ali’yi simgeleyen bir aslanla, onun çevresinde 12 imamı temsil eden 12 yıldızdan oluşuyordu.

Birlik Partisi programında din ve vicdan özgürlüğü vurgulanıyor, kamu düzenine, genel ahlaka ve yasalara aykırı olmayan ibadetlerin serbest bırakılması isteniyordu. 1967’de Genel Yönetim Kurulu’nca görevden alınan Berkman’ın yerine genel başkanlığa Hüseyin Balan getirildi. BP 1969 Milletvekili Genel Seçimleri’nde aldığı toplam 254.695 oyla (yüzde 2,8) 8 milletvekilliği elde etti. Bu seçimden sonra Millet Partisi’nden (MP) iki milletvekili de Birlik Partisi’ne katıldı.

Partinin 23-24 Kasım 1969’daki II. Kongresinde genel başkanlığa Sivas milletvekili Mustafa Timisi seçildi. Ertesi yıl Birlik Partisi’nin bazı milletvekilleri Adalet Partisi’ne (AP) geçti. Parti 1973’te TBP adıyla girdiği genel seçimlerde toplam 121.759 oy (yüzde 1,1) aldı, yalnızca Timisi milletvekili seçilebildi. Türkiye İşçi Partisi (TİP) eski genel başkanı Mehmet Ali Aybar TBP’nin İstanbul listesinden seçime katıldıysa da seçilemedi. 12 Ekim 1975’te 25 ilde yapılan Cumhuriyet Senatosu üçte bir yenileme seçimindeyse TBP ancak 28.283 oy (yüzde 0.54) alabildi.

5 Haziran 1977’deki genel seçimlerde aldığı 58.540 oyla (yüzde 0,4) TBP hiç milletvekili çıkaramadı. Bundan sonra TBP’nin siyasal etkinlikleri fiilen sona erdi, parti başka hiçbir seçime katılmadı. 12 Eylül 1980 Darbesi’nden sonra etkinliği durdurulan TBP 16 Ekim 1981’de öteki bütün partilerle birlikte Millî Güvenlik Konseyi tarafından kapatıldı.

2009 yılında Alevi Bektaşi Federasyonu eski başkanı Ali Balkız öncülüğünde yeniden bir Alevi partisi kurulması için başlayan çalışmalar da sonuçsuz kaldı.

Kemal Demir / İST

en son eklenen YAZILAR

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz