Libya anlaşması, ABD’nin çağrısı ve Erdoğan’ın sabotaj girişimi

Birleşmiş Milletler, 23 Ekim gün Libya’da Bingazi merkezli Halife Hafter kanadı ile Trablus merkezli Ulusal Birlik Hükümeti arasında genel ve sürekli bir ateşkes anlaşması yapıldığını bildirdi.

Taraflar Cenevre’de beş gün süren görüşmeler sonucunda anlaşmaya imza attılar. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ateşkesi selamladı, “barış ve istikrar yolunda önemli bir aşama” dedi. New York’ta bir basın toplantısı yapan Guterres, “Halen yapılacak çok iş var” diye vurguladı. Bölgesel aktörleri ateşkes maddelerine uymaya ve uluslararası toplumu bu maddelerin uygulamaya konulması için Libyalılara destek olmaya çağıran Guterres, özellikle geniş bir şekilde ihlal edilen BM silah ambargosuna uyulmasını istedi.

Ocak 2020’daki Berlin konferansından bu yana üç komisyon krizden çıkış için görüşmelerde bulunuyordu. Cenevre’deki son görüşmelerde güvenlik ve askeri sorunlar ele alındı.

Anlaşma önemli bir ilerleme olarak değerlendirildi ancak sahada hayat bulup bulmayacağı henüz bilinmiyor.

Buna karşın her iki tarafın delegasyonları, Cenevre kararlarını hemen uygulamaya koyacaklarını bildirdi.

ANLAŞMA MADDELERİ

Anlaşmaya göre yabancı paralı askerler 90 günlük süre içerisinde ülkeyi terk etmeli ve bu süre 23 Ekim Cuma günü başladı. Bu maddenin yerine getirilmesi, barış için çok önemli olarak görülüyor. Anlaşmaya göre, yerel silahlı güçler de üslerine dönmeli ve Sirte dolaylarından çekilmeli.

Ortak askeri komiteler anlaşmanın uygulanmasını gözetecek, geri çekilme mekanizması ve ülke güvenliğinin teslime edileceği ortak güçlerin oluşturulması ile ilgilenecek.

Milis sorunu meselesi ise yeni ulusal birlik hükümetine bırakıldı. Kurulacak yeni hükümetin milisleri feshetmesi, bir kısmını da düzenli orduya dahil etmesi gerekiyor. Hükümetin ayrıca ordunun birleştirilmesi çalışmasını da tamamlaması gerekiyor.

TUNUS’TA ULUSAL BİRLİK HÜKÜMETİ İÇİN TOPLANACAKLAR

İki tarafın, eski rejimin ve aynı zamanda sivil toplumun temsilcilerini bir araya getiren daha kapsayıcı bir toplantının BM çatısı altında 9 Kasım’da Tunus’ta yapılması planlandı. Bu toplantıda özellikle ulusal birlik hükümetinin belirlenmesi tartışılacak.

Son olarak somut bir adım atıldı. Yıllardan sonra ilk kez Trablus’u Bingazi’ye bağlayan sivil bir uçuş gerçekleşti.

ERDOĞAN SABOTA ETMEYE BAŞLADI

Trablus hükümetini destekleyen, silah, asker ve paralı askerler gönderen Türk devleti ise ateşkesi sabote etmeye başladı.

On üst düzey askerin anlaşmayı parafe etmesinden bir kaç saat sonra Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, anlaşma ile alay ederek güvenirliğinin olmadığını savundu. Erdoğan, ” Yapılan ateşkes anlaşması en üst düzeyde bir ateşkes değil, daha alt düzeyde. Bunun kalıcılığı ne kadar olur bunu zaman gösterecek” dedi. Erdoğan, “Güvenilirliği bana göre çok da olabilecek gibi değil” diye ekledi. Türk devleti, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ateşkeslerin de başarısız olmasının temel nedeni olarak öne çıkmıştı.

WASHİNTON: PARALI ASKERLER ÇEKİLMELİ

Anlaşmadan sonra ABD’den de bir açıklama geldi. ABD, anlaşmayı selamlayarak, “yabancı savaşçıların” çekilmesini istedi. Libya’daki ABD Büyükelçiliği yaptığı yazılı açıklamada “Anlaşma, tüm Libyalıların gerilimi azaltma, istikrar ve yabancı savaşçıların ayrılmasına yönelik çıkarlarını gerçekleştirmeye yönelik büyük bir adımdır” dedi. Büyükelçilik, “Yerli ve yabancı aktörleri anlaşmanın iyi niyetle uygulanmasını desteklemeye çağırıyoruz” açıklamasında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanlığı da yazılı bir açıklama yaparak, “olumlu haberler” dedi. Bakanlık, “Bu anlaşmaya, ihtilafın her iki tarafında, Libya üzerindeki egemenliklerini yeniden teyit etmek için kararlı adımlar, tek başına Libyalılar tarafından yapıldığını anlıyoruz. Belirtildiği gibi, anlaşma tüm paralı askerlerin ve yabancı askeri personelin Libya’dan çekilmesini gerektiriyor” dedi.

EN SON EKLENENLER