Geçtiğimiz yıl 18 Ekim’de başlayan protestolar ardından anayasanın değiştirilmesi için sandık başına gidiyor.
18 Ekim 2018’de başlayan protestolar ile zengini daha da zenginleştiren aşırı liberal ekonomi politikalarının da anayasal olarak değiştirilmesi bekleniyor.
1973-1990 yılları arasında iktidarda olan Diktatör Pinochet’den kalma anayasanın değiştirilmesi talebi de protesto eylemlerinin ana merkezindeydi.
Bugün 14 milyon seçmen sandık başına giderek, “Yeni bir anayasa istiyor musunuz”, “Hangi kurum yeni anayasayı yazmalı” biçiminde iki soru içeren referandumda oy verecek.
Seçmenlerin anayasayı yazması için de seçilmişler ve halktan oluşan “Karma anayasa sözleşmesi” ile halktan oluşan “Kurucu sözleşme”yi seçenekleri ile kimin anayasayı yazabileceğini tercih edebilecek.
Seçim büroları yerel saatle 08.00’da açılıyor.
Anayasanın değişikliği için “Onaylıyorum” tarafı böylece toplumun bütün kesimleri arasında eşitsizliğin en yüksek olduğu Güney Amerika ülkelerinden Şili’de derin sosyal reformlar yapılması önündeki engelleri de kaldırabilecek.
38 yaşındaki psikolog Ernesto Quintana, “Şimdiki anayasa aşırı derecede neoliberal. Toplumsal doku arasındaki eşitsizliği destekliyor” değerlendirilmesinde bulundu.
Yeni anayasayı onaylamayanlar ise 20 yıldır Şili’de bir istikrarın yakalandığını ve anayasayı tümden değiştirmek yerine gerekli bulunan maddelerin değiştirilebileceğini savunuyor.
Yapılan son anketlere göre, anayasada değişiklik yapılmasını onaylayanların oranı yüzde 60 ile 75 arasında.
Şili’de şimdiye kadar 1980’de yazılan ve muhafazakar kesimler ile şirketlerin iktidarda kalabilmesini sağlayan anayasada değişikliğinin yapılması girişimleri sonuçsuz kalmıştı. Diktatörlüğün bittiği dönemden sonra bile değişiklik girişimleri bir sonuç alamamıştı.
Santiago Üniversitesi’nde politolog olan Marcelo Mella, “İlk hedefin Pinochet diktatörlüğünün gölgesinden kurtulmak için anayasayı değiştirmek olmalı” dedi. Mella ikinci hedefin de yapı sorunu olan ve Şili demokrasininin işlemesini engelleyen problemleri politik ve barışçıl yöntemlerle çözmek gerektiğini söyledi.