CHP
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun daveti üzerine, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Çankaya Belediyesi’ne ait Ahlatlıbel Tesisleri’nde bir araya geldi. Liderlerin yaklaşık 5,5 saat süren görüşmesinin ardından ortak bir açıklama yapılarak, toplantının amaçları ve hedefleri, uzlaşma sağlanan konulara dikkat çekildi, “yarının Türkiye’sini inşa etmek için önemli bir adım atıldığı” vurgusu yapıldı.
Toplantının ana gündem maddesi beklendiği gibi “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” çalışmasının kamuoyuna açıklanma takvimi olurken, ittifaklar, geçiş sürecinden, muhalefetin seçim öncesi ve sonrasına dönük yol haritası da konuşuldu.
Fotoğraf düzenini CHP belirledi
Toplantı öncesinde 6 muhalefet liderinin ayakta ve yan yana görüntü vermesi CHP tarafından planlandı.
Edinilen bilgiye göre, sıralamayı CHP belirledi ve bir gün önce diğer partilere iletildi. Gelen değerlendirmeler üzerinden küçük değişikliklerle liderler kameraların karşısına geçerek poz verdi.
İttifak için Seçim Yasası değişikliği beklenecek
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, “Millet İttifakı’nın isminin ve şeklinin değiştirilmesi” önerisini liderler toplantısına da taşıdı.
Ancak seçim süreci ve geçiş sürecine ilişkin yol haritası netleşmeden şimdiden ittifakın konuşulmasının sıkıntı yaratabileceği ifade edildi. AKP ve MHP’nin hazırladığı “Seçim ve Siyasi Partiler Yasası” değişikliğinde ittifaklarla ilgili nasıl bir düzenleme yapılacağının netleşmesi gerektiği dile getirilerek, yeni düzenlemenin yasalaşmasından sonra seçim ittifakının konuşulması konusunda görüş birliğine varıldı.
CHPAday belirleme en sona bırakıldı
Toplantıda cumhurbaşkanı adayının nasıl belirleneceği veya kimin olacağı konusunda detaylı bir değerlendirme yapılmadı. Ancak kulislere yansıyan bilgilere göre, liderler arasında seçim takvimi şekillenmeden aday konusunun konuşulmamasına dair “sessiz bir mutabakat” var.
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, adayın muhalefetin ortak mutabakatıyla belirleneceği yönündeki açıklaması anımsatılarak, dünkü toplantıda da liderlerin ortak mutabakatının bu yönde olduğu ifade edildi.
28 Şubat tarihi nasıl belirlendi?
Toplantıdan sonra yapılan açıklamada da dile getirildiği gibi toplantının ana gündem maddesini oluşturan “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” önerisinin liderler tarafından 28 Şubat’ta kamuoyuna açıklanması kararlaştırıldı.
Bu tarih aynı zamanda, Türkiye siyasi tarihi açısından “post modern darbe” olarak da nitelendirilen 28 Şubat 1997’deki Milli Güvenlik Kurulu kararının 25. yıldönümüne denk geldiği için, liderlerin “simgesel bir tarih” olarak özellikle mi tercih ettiği sorusu da akıllara geldi.
Bazı muhalefet kurmayları özel tercih edilmiş olabileceği yorumu yaparken, bazıları da “takvimin uygun olması”nı gerekçe gösterdi.
BBC Türkçe’nin edindiği bilgiye göre, açıklama için 28 Şubat ve 7 Mart tarihleri gündeme geldi. Ancak liderler arasında, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem önerisinin açıklanmasının geciktiği ve Şubat ayı içinde ve pazartesi gününe denk gelen bir günde açıklanması konusunda mutabakat oluştu.
5 muhalefet lideri 28 Şubat’ın kendileri için uygun olduğunu bildirince, İstanbul’da 28 Şubat mağdurları ile bir programı bulunan CHP Lideri Kılıçdaroğlu, bu programı iptal edebileceğini belirtince, tarih netleşmiş oldu.
CHPGeniş katılımla açıklanacak
Liderler, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem önerisini bir deklarasyonla kamuoyuna açıklayacak. Sistem çalışmasını yürüten 6 partiden isimler hafta başında deklarasyon çalışmasına başlayacak ve nihai metin liderlere sunulacak.
Liderlerin açıklamayı önce TBMM’de yapması da tartışıldı. Meclis’te yapılması önerisinden, “Meclis Başkanlığı ile yaşanabilecek bir sıkıntı” ve katılımcılara sınırlama getirilebileceği düşüncesiyle vazgeçildi. Açıklamanın geniş salonu olan bir otelde yapılması kararı alındı.
Bu kapsamda akademisyen, sivil toplum temsilcileri, hukukçuların da katılımıyla gerçekleştirilecek bir toplantıyla sistem çalışmasının kamuoyuna açıklanması görüşü benimsendi.
Hükümet sistemine ilişkin deklarasyonun açıklanacağı 28 Şubat’tan bir gün önce ise eski başbakanlardan Necmettin Erbakan için İstanbul’da bir anma programı düzenlenecek.
İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek anma programına geçmiş yıllarda olduğu gibi tüm siyasi partilere davetiye gönderilmesi bekleniyor. Programları uygun olursa, 6 lider ikinci kez bu anma etkinliğinde de bir araya gelecek.
HDP neden masada yok?
6 liderin buluşmasıyla ilgili sosyal medyadan yapılan bir eleştiri de “HDP’nin neden masada olmadığı” yönündeydi.
CHP yönetimi, bu eleştirilere “toplantının içeriği”ni gerekçe göstererek yanıt veriyor. Toplantının “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” çalışmasını yürüten 6 parti arasında yapıldığına dikkat çekilerek HDP ile daha önce görüşmeler yürütüldüğü ve bundan sonra da yürütülmeye devam edilebileceği ifade ediliyor.
Geçiş süreci nasıl çalışılacak?
Toplantı sonrası yapılan açıklamada, “Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçmek ortak ve öncelikli hedefimizdir” denilirken, bu hedefe ulaşmak için sürecin nasıl işleyeceğinin de planlanması gerektiğine vurgu yapıldı.
Açıklamada, “Bu nedenle geçiş sürecinin yol haritasının çalışılarak üzerinde mutabık kalınması ve vatandaşlarımızla paylaşılması konularında da uzlaşıya vardık” denildi.
Edinilen bilgiye göre “geçiş süreci” için önce siyasi partiler kendi içlerinde çalışma yapıp, birbirleriyle görüş alışverişinde bulunacak.
Yapılan çalışmalar liderlere sunulacak ve liderlerin uygun bulduğu bir takvim içinde bu konuda bir ortak komisyon kurulması gündeme gelecek.
Ayrıca, 6 parti konu bazlı ortak komisyon kurarak çalışmalar yürütecek.