Adalet Bakanlığı, OHAL Komisyonu’nun kurulmasıyla AİHM’deki 12 bin 600 dosyanın düştüğünü açıkladı.
Adalet Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun kurulmasıyla AİHM’deki 12 bin 600 dosyanın düştüğü belirtildi. Böylece AİHM’in dosyalara bakabilmesi için “iç hukuk yollarının tüketilmesi” gerekecek.
OHAL Komisyonu, 17 Temmuz’da çalışmalarına başlayacak.
GÖREVLERİ
Komisyon, OHAL kapsamında doğrudan KHK’lerle tesis edilen işlemler hakkındaki başvuruları değerlendirip karar verecek. Buna göre komisyon, kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarma ya da ilişiğin kesilmesi, öğrencilikle ilişiğin kesilmesi, dernekler, vakıflar, sendika, federasyon ve konfederasyonlar, özel sağlık kuruluşları, özel öğretim kurumları, vakıf yükseköğretim kurumları, özel radyo ve televizyon kuruluşları, gazete ve dergiler, haber ajansları, yayınevleri ve dağıtım kanallarının kapatılması, emekli personelin rütbelerinin alınması gibi işlemler hakkında başvuruları değerlendirecek ve karar verecek.
Komisyon ayrıca, OHAL kapsamında yürürlüğe konulan KHK’lerle gerçek veya tüzel kişilerin hukuki statülerine ilişkin doğrudan düzenlenen ve birinci fıkra kapsamına girmeyen işlemleri de görüşüp karara bağlayacak.
GÖREV SÜRESİ
Komisyon, 685 sayılı KHK’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl süreyle görev yapacak. Bakanlar Kurulu’nun gerek görmesi halinde bu süre, bitiminden itibaren birer yıllık sürelerle uzatılabilecek. Komisyonun ilk seçilen üyeleri, iki yıllık sürenin sonuna kadar görev yapabilecek. Sürenin uzatılmasına karar verilmesi halinde birinci maddenin ikinci fıkrasındaki usule göre yeni üyeler belirlenecek. Daha önce görev yapan üyeler de yeniden görev alabilecek. Üyelerin süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemeyecek.
BAŞVURULAR VALİLİKLERE YAPILACAK
Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na başvurular valilikler aracılığıyla yapılacak. Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılanlar ya da ilişiği kesilenler, en son görev yaptıkları kuruma da başvurabilecek. Başvuru tarihi, valiliklere veya ilgili kurumlara başvurunun yapıldığı tarih olarak kabul edilecek. Valilikler ve ilgili kurumlar, kendilerine yapılan başvuruları gecikmeksizin komisyona iletecek ve mükerrer başvurular işleme alınmayacak.
Komisyonun başvuru almaya başladığı tarihten önce yürürlüğe konulan KHK’lerle ilgili olarak başvuru alma tarihinden itibaren 60 gün içinde, bu tarihten sonra yürürlüğe konulan KHK’lerle ilgili olarak ise Resmi Gazete’de yayımlanma tarihinden itibaren 60 gün içinde yapılmayan başvurular işleme alınmayacak.
USUL VE ESASLAR KOMİSYON TARAFINDAN BELİRLENECEK
Komisyona yapılan başvurular, aranan şartlara uygunluk bakımından ön incelemeye tabi tutulacak. Ön inceleme sonucunda süresi içinde yapılmadığı, başvuru sahibinin konuyla ilgili hukuki menfaatinin bulunmadığı, bu kanun hükmünde kararnamenin kapsamına girmediği veya diğer şekil şartlarını taşımadığı tespit edilen başvurular reddedilecek. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar komisyon tarafından belirlenecek.
Komisyon, incelemelerini dosya üzerinden yapacak ve inceleme sonucunda başvurunun reddine veya kabulüne karar verebilecek. Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere ilişkin başvurunun kabulü halinde karar, Devlet Personel Başkanlığı’na bildirilecek.
Kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin başvurunun kabulü halinde ilgili KHK hükümleri, söz konusu kurum ve kuruluş bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte söz konusu KHK’nin yayımı tarihinden geçerli olmak üzere ortadan kalkmış sayılacak. Buna ilişkin işlemler, ilgisine göre İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı veya Vakıflar Genel Müdürlüğünce yerine getirilecek.
YARGI DENETİMİ
Komisyonun kararlarına karşı Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) tarafından belirlenecek, Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilecek.
HUKUKÇULARIN ELEŞTİRİLERİ: DANIŞIKLI DÖVÜŞ
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile “FETÖ üyesi olduğu” iddiasıyla öğretmenlikten ihraç edilen Akif Zihni’nin başvurusunu “İç hukuk yolları tükenmeli” gerekçesiyle reddetmesi ardından Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Kerem Altıparmak, şöyle değerlendirmişti:
‘KİM NE KAZANDI, KİM NE KAYBETTİ?’
a. AİHM bu işten ne kazandı? Bu yılın istatistiklerini kurtardı. Hükümeti karşısına almadı. Gelecek sene yayımlanacak yıllıkta gelen dava/çıkan dava sayısında topluca reddedilen binlerce dava olacak. Pasta ve chartlarda ne kadar başarılı ve etkili olduğunu göreceğiz mahkemenin.
b. Hükümet ne kazandı? Eğer bu uygulama böyle devam ederse öncelikle 5 yıl kazandı. Dahası yeni KHK’lerle yeni ihraçlar için yeşil ışık aldı. Nasıl olsa kimsenin hukuki denetim yapmadığı koca bir kara delik var orada. Dilediğiniz kadar insanı içine atabilirsiniz.
c. İhraç edilenler peki? AİHM istatistikleri kurtarıp, iş yükünden kurtulma pahasına insanların hayatını karartmış oldu. Bu cephedeki tek umudum, AİHM’in yakın zamanda bu hatasından dönmesidir.”
‘DANIŞIKLI DÖVÜŞ’
İHD Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan da, “AİHM ile Türkiye’nin danışıklı dövüşü. AİHM kendisine yüz binlerce dosya gelmesini istemiyor” şeklinde eleştirmişti.