Diyarbakır’da yaşayan Ahmet Önder adlı yurttaş, 1994’te yürürlükte olan kanuna göre askerlik yapmadığı için vatandaşlıktan çıkarıldı. Ne yapacağını bilmez bir halde birçok kuruma başvuran Önder, yıllardır hiçbir resmi işlem yapamıyor, bir yerde çalışamıyor.
Diyarbakır’da yaşayan Ahmet Önder isimli yurttaş askerlik yapmadığı gerekçesiyle vatandaşlıktan çıkarıldı. 52 yıldır Diyarbakır’da yaşayan Önder, çeşitli tarihlerde girip çıktığı cezaevinden en son çıktığı 2012’de bir sürprizle karşılaştı. Cezaevinden çıkan Önder, eşinin boşanmak istemesi nedeniyle gittiği mahkemede vatandaşlıktan çıkarıldığını öğrendi. Önder daha sonra yaptığı başvurularda, cezaevinde bulunduğu 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarıldığını öğrendi.
Bakanlar Kurulu’nun 31/03/1994 gün ve 1994/5469 sayılı kararı ile askerlik hizmetini yapmadığı için vatandaşlıktan çıkarılan Önder, bunun üzerine Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’ne başvuruda bulunarak, başka ülke ile ilişkisi olmadığına dair belge istedi.
6 YILDIR SONUÇ ALAMIYOR
Emniyet, Önder’in dilekçesine verdiği cevapta, “Adı geçen şahsın yapılan Pol-Net sorgulamasında yurda giriş-çıkış kaydı ve adına düzenlenen ikamet tezkeresi bulunmamaktadır” denildi. Sınır dışı edilmemek için Diyarbakır Valiliği’ne müracaat ederek “Vatansızlık Belgesi” alan Önder, mağdur durumda.
Önder’in başvurusu üzerine Nüfus Müdürlüğü’ndeki yetkililer, “Biz Başbakanlığa başvuruda bulunduk. Kimliğin gelecek” yanıtını verdi. 2012 yılında başvuruyu yapan Önder, aradan geçen 6 yıla rağmen bir sonuç alamadı.
HİÇBİR RESMİ İŞLEM YAPAMIYOR
Bir oğlunun Erzincan’da üniversite okuduğunu belirten Önder, “Cezaevinden çıktığım 2012 yılından bu yana hiçbir işte çalışamıyorum. Kimliğim olmadığı için ne hastaneye gidebiliyorum ne bir resmi işlem yapabiliyorum. Çocuklarıma bakamayacak durumdayım. Bugüne kadar askerlikle ilgili beni aramayanlar askerlik yapmadığım için beni vatandaşlıktan çıkarmışlar. Mağdur durumdayım” diyerek, yaşadığı duruma tepki gösterdi.
VATANDAŞLIK KANUNU’NDA KARŞILIĞI YOK
1994 yılında yürürlükte olan kanuna göre askerlik yapmadığı için vatandaşlıktan çıkarılan Önder’in durumuna ilişkin hukukçular tarafından iki farklı yorum yapılıyor. Kimi hukukçulara göre, Önder’in idari işlemin iptali için dava açması gerekiyor. Kimi hukukçular ise, Önder hakkında yapılan idari işlemin zaman aşımına uğradığı için “idari işlemin iptali” davasının açılamayacağını iddia ediyor. Ne yapacağını bilmeyen Önder, mağduriyetinin giderilmesini bekliyor.
Şu an yürürlükte olan 5904 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 29’uncu maddesine göre;
* Yabancı bir devletin, Türkiye’nin menfaatlerine uymayan herhangi bir hizmetinde bulunup da bu görevi bırakmaları kendilerine yurt dışında dış temsilcilikler, yurt içinde ise mülki idare amirleri tarafından bildirilmesine rağmen, üç aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içerisinde kendi istekleri ile bu görevi bırakmayanlar.
* Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetinde Bakanlar Kurulunun izni olmaksızın kendi istekleriyle çalışmaya devam edenler.
* İzin almaksızın yabancı bir devlet hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanların vatandaşlığı Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile düşürülebiliyor.
2 Ocak 2017 tarihinde çıkarılan 680 sayılı KHK ile yurt dışında bulunup “yurda dön” çağrısına uymayanlar da 3 ay içerisinde vatandaşlıktan çıkarılabiliyor.
MA / Rıfat Şahin