Êzidîler’in her yılın şubat ayı ortasında kutladıkları Xıdır İlyas Bayramı başladı. 3 gün oruç tutulan bayram Êzidîler için bolluk ve bereketi temsil ediyor. Xıdır İlyas Bayramı, Êzidîler arasında ‘Cejna Bêxwîn’ yani ‘Kansız Bayram’ olarak da adlandırılıyor ve bayramın sürdüğü üç gün boyunca hayvansal gıda tüketilmiyor. “Kansız Bayram” denilmesinin nedeni bayramın, otların yavaş yavaş yeşerdiği doğanın artık canlanmaya başladığı bahar aylarına denk gelmesi. Bu nedenle ‘bêxwîn’ adını verdikleri Kansız Bayram’da doğaya zarar verilmez, hayvanlar kesilmez, canlıların kanı akıtılmaz, et yenmez. 3 gün boyunca etsiz yemekler yenir. Bu süre boyunca kan akıtılmadığı için bu bayram ‘Cejna Bêxwîn’ olarak da adlandırılır.
Gazete Şûjin’a konuşan Qeyrani aşiretinin Hiso ailesinden Sare Remo, Xıdır İlyas Bayramı’nın önemini şu sözler ile anlattı: “Genelde evlerinde Xıdır ve İlyas ismi olan kimseler bu bayramı kutlarlar ancak bizim ailemize de farzdır. Bayramı tüm Êzidîler kutlar ancak oruç tutmak isteyenler orucunu tutar. Bu bayramında yapılması gereken bazı gereklilikler vardır. En başta bayramdan bir gün önce buğday kavururuz. Bir kısmını tuzlu yaparız; bu yemek içindir. Bir kısmını da tuzsuz yaparız öğütmek için. Öğüttüğümüz buğdaya sivik deriz. Bu bizim için çok kutsaldır. Kavurduğumuz buğdayı da yedi çeşit kuru yemişle birlikte misafirlerimize ikram ederiz. Bizim inancımızda yedinin çok anlamı var. Bundan kaynaklı sofrada yedi çeşit olması lazım. Her yıl bu buğday kavurma işlemini yaparız. Kendi dilimizde buna ‘qelandok’ diyoruz. Çocuklarımız da öğrenip gelecek nesillere aktarabilsin ve kültürümüz kaybolmasın diye bunu yapmak önemli.”
Kulaklar deliniyor
Xıdır İlyas Bayramı’nda kız çocuklarının kulaklarının delindiğini söyleyen Xezal Silo, “Ben bu bayramda kulağı delik olmayan kız çocuklarının kulaklarını deliyorum. Bugünde delinen kulakların kanamadığı ve çok acımadığına inanıyoruz. Ayrıca Êzidîlerde saç kesmek günahtır yalnızca bu bayramda saç kesiyoruz” dedi.
ŞENGAL