Bugün Dünya Çocuklar Günü. Dünyanın birçok yerinde yaşanan insan hakları ihlalleri en fazla çocuklar üzerinden gerçekleşiyor. Bu konuda çıtası yüksek olan Türkiye’de çocuklar eğitim, sağlık ve en önemlisi yaşam hakkından mahrum ediliyor
Çocukların en temel haklarının korunma altına alınması için Birleşmiş Milletler (BM) 1989’da Çocuk Hakları Sözleşmesini imzalayarak 20 Kasım’ı Dünya Çocuklar Günü olarak ilan etti. 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde Türkiye’de ise çocuklarla ilgili veriler ürkütücü boyutlarda. Binlerce çocuk, yaşam, sağlık, eğitim gibi temel haklarından mahrum bırakıldı. Çocuklara yönelik istismar olayları ve uyuşturucu kullanımı da psikolojik savaşın bir parçası olarak yaygın hale getirildi. Binlerce çocuk, aileleriyle birlikte çatışma ve yıkım nedeniyle göç etmek zorunda bırakılırken, çocuk üzerinde devlet şiddeti ise hiç eksilmedi. Polis ve asker kurşununun yanı sıra patlayıcı ve zırhlı araçlar da çocuklardan can aldı. Eğitim hakkından yoksun bırakılıyorlar Türkiye’de çocuklar anadilde eğitim hakkından yoksun bırakılarak kendi dilini unutmak zorunda kalıyor. Çocuklara dil ve değerlerinden uzak, Türkleştirme politikaları çerçevesinde bir eğitim veriliyor. Özellikle Kürdistan’da bu konuda trajik olaylar yaşanıyor. AKP’nin tekçi politikaları sonucu çocuklar okullarda eğitimciler tarafından şiddete maruz bırakılarak, Türkçe öğrenmeye zorlanılıyor. Son iki yıl içerisinde açılan Kürtçe kreşler ise atanan kayyumlar tarafından kapatldı. Yüzde 78’i kayıt dışı çalışıyor Uluslararası Çalışma Örgütü’nün verilerine göre dünya genelinde 200 milyondan fazla çocuk işçi bulunuyor. Çocuk işçiliğinin cazip hale getirildiği Türkiye’de ise sayı 2 milyona yaklaştı. SGK verilerine göre, 1 milyon 170 bin çocuk işçi, çırak adı altında devlet eliyle çalıştırılmakta. Meslek edinimi amacıyla çıkarılan yasalar çocuk işçi kavramı daha da genişletti. 2016 yılında Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, çocuk işçi sayısı 708.000’e ulaştı. Çocuk iş cinayetlerinde ise sadece 2016 yılında 56 çocuk iş cinayetinde hayatını kaybetti.
Önkol, Mızrak…
Bütün bunların yanında Türkiye’de belki de en önemlisi olan yaşam hakkı, en çok ihlal edilen hakların başında geliyor. Özellikle Kürdistan’da çocuklar her gün yaşam hakları ihlallerine maruz kalıyor. 12 yaşındaki Uğur Kaymaz, Enes Ata Mahsun Mızrak, Ceylan Önkol’un katledilmesi gibi. Son yıllarda ise, Kürdistan’daki savaş ve çatışmalı ortamda açılan ateş, patlayıcı cisimlerin yanı sıra zırhlı araçların da çarpması sonucu onlarca çocuk yaşamını yitirdi. 2016’da hafriyat alanlarında bulunan cisimlerin ve mayınların patlaması sonucu son 20 ayda 18 çocuk yaşamını yitirdi, 33 çocuk ise, yaralandı. 2008’den 2017’ye kadar zırhlı araçların çarpması sonucu en az 16 çocuk yaşamını yitirdi. 12 çocuk ise, ağır yaralandı.
Gözaltı, işkence…
Kürdistan’da ilan edilen sokağa çıkma yasakları döneminde ise, İnsan Hakları Derneği 2016 İnsan Hakları İhlalleri Raporu’na göre, 45 çocuk yaşamını yitirdi, 40 çocuk yaralandı. Sınır bölgelerinde 8 çocuk yaşamını yitirdi, 21 çocuk yaralandı. Faili meçhul cinayetlerde 5 çocuk yaralandı. İhmal sonucu 29 çocuk yaşamını yitirdi. Mayın patlaması sonucu 14 çocuk yaşamını yitirdi. 37 çocuk yaralandı. 21 çocuk şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. Gözaltı ve işkence de 14 çocuk, kaçırılarak işkenceye maruz bırakılan çocuk sayısı ise, 17 olarak açıklandı. 219 çocuk da toplumsal gösterilerde güvenlik güçleri tarafından yaralandı.
Safiye Alagaş-Jinnews