Türkiye-İran arasına çizilen sınır ile akrabalarından ayrılan Çaldıran’ın Aşağı Çilli mahallesi sakinleri, beton sınır (duvar) örme kararına tepki göstererek, “Eğer duvarlar çözüm olsaydı Berlin Duvarı yıkılmazdı” dedi.
Türkiye-İran arasına çizilen sınır ile akrabalarından ayrılan Van’ın Çaldıran ilçesi Aşağı Çilli (Cilîya Jêr) mahallesi sakinleri, Türkiye’nin, Suriye sınırından sonra Ermenistan ve İran sınırına da “Güvenlik” gerekçesiyle beton sınır (duvar) örme kararına tepki gösterdi. Yaklaşık 4 yıl önce sınıra kazılan hendekler ve inşa edilen kalekol ve karakollar nedeniyle yurttaşlar akrabaları ile bir daha görüşemedi. Yıllardır sınır ticareti ile geçimlerini sağlayan yurttaşlar, hendek ve karakollar sonrası biten sınır ticareti nedeni ile bir bir köylerini terk etmek zorunda kaldı. 80 hanelik köyde geriye kalan 20 hanenin sakinleri, böyle devam etmesi durumunda kendilerinin de çıkmak zorunda kalacağını dile getirdi.
SINIR AİLELERİ DE AYIRMIŞ
Aynı köyden, hatta aynı aileden olan yurttaşlar arasına çizilen sınır dağlar boyunca zikzaklar çizerken, iki devlet tarafından sınır boyu inşa edilen kulübeler yurttaşların bir araya gelmesini engelliyor.
4 YILDIR TİCARET YOK
Sınıra yapılan karakol ve iki devlet tarafından inşa edilen nöbet kulübelerine dikkat çeken Çilli sakinlerinden Ali Yılmaz, yaklaşık 4 yıldır sınırın diğer tarafına geçemediklerini dile getirerek, “Ondan önce gidiş gelişler vardı ve herkesin durumu iyiydi. Mazot getirip satıyorduk bu şekilde geçimimizi sağlıyorduk. Fakat sınır kapatıldıktan sonra perişan bir haldeyiz” dedi.
AKRABALARININ YARISI DİĞER TARAFTA
Halkların arasına örülen duvarlara anlam veremediklerini söyleyen Yıldız, “Eğer duvarlar halkları bölmeye yarasaydı Berlin Duvarı yıkılmazdı. Sonuçta demokrasi ve insan hakları kazandı ve o duvar yıkıldı. Düşmanlık yaparak hiçbir devlet veya halk refaha ulaşamaz. Şimdi bu köyde yaşayanların akrabalarının yarısı sınırın karşı tarafında kalmış. Sınırdan boydan boya duvar örüyorlar. Bu insanları duvarlarla birbirlerinden ayıramazlar” diye konuştu.
‘SINIR AYNI AİLE FERTLERİNİ BİRBİRİNDEN AYIRMIŞ’
Aynı ailenin fertlerinin sınırla birbirinden ayrıldığına vurgu yapan Yıldız, “Burada akraba olan insanlar arasında duvar örüyorlar. Avrupa ülkelerinde sınır bile yok. Ama biz burada aynı aşiretteniz ve aramıza duvar örüyorlar. Bruki aşiretinin yarısından fazlası sınırın İran tarafında yaşıyor. Aynı ailenin fertleri bu sınır yüzünden ayrı ayrı topraklarda yaşıyorlar. Bu tarafta yaşayan birinin kardeşi, ablası ya da ağabeyi bu sınır yüzünden diğer tarafta kalmış. Bu insanlar 4 yıl öncesine kadar birbirlerini sürekli görüyorlardı” ifadesinde bulundu.
80 AİLEDEN 60’I GÖÇ ETTİ
Sınır kapatıldığından beri maddi açıdan sıkıntı çektiklerini belirten yurttaşlardan Nesim Tum, “Artık çocuklarımızı bile evlendiremiyoruz. Çünkü bu dağ başında sınır ticareti dışında yapabileceğimiz bir iş yok. 8 yıl boyunca sınır ticareti yaptım ve o dönem durumumuz iyiydi. Şimdi köyde genç kalmamış. 80 hane olan köyden 60’tan fazla aile göç etti. Kalan ailelerin yarısı da büyükşehirlerde çalışıyor yarısı da burada kalmış. İş yok imkan yok” dedi.
‘SADECE 4 KİŞİ GELİNİ ALMAYA GİDECEK’
Ağabeyinin İran tarafında kalan Şêx Silo köyünden nişanlandığını paylaşan Diyar Yıldız, “Eğer sınır açık olsaydı gelini bütün köylülerle birlikte buradan getirirdik. Ama sınır kapalı olduğu için sınır kapısından getireceğiz ve en fazla 4 kişi gelini almaya gidecek” diye konuştu.
‘SAVAŞ ÇIKARSA AKRABALARIMIZ NEREYE SIĞINACAK’
Yıllarca sınır ticareti yapan Halis Aygün ise, “Yarın öbür gün İran tarafında bir savaş çıkarsa oradaki akrabalarımız nereye sığınacak? Hepsi gelecek sınırdaki duvarda takılacak ve orada toplu bir şekilde infaz edilecek. Duvarın örülmesini istemiyoruz. Zaten İran tarafından bulunan Şêx Silo köyü bize 15 dakika uzaklıkta ve orada yaşayanların hepsi bizim akrabalarımızdır” dedi.
‘GÜVENLİKÇİ POLİTİKALARA HARCANAN PARALAR İLE…’
Abdulselam Yıldız da sınır kapatılmadan önce bayramlarda ve taziyelerde birbirlerini sık sık ziyaret ettiklerini söyleyerek, “Şimdi ise sınır kapatıldığı için gidemiyoruz. Hem pasaport sıkıntısı var hem de yol çok uzun olduğu için ziyaretlerimizi kestik. Devlet duvarlara, karakollar ile sınıra kazılan hendekler ve yürütülen güvenlikçi politikalar için harcadığı paraları halk için harcasaydı bu durumda olmazdık. Hem hiçbir yatırım yapmıyorlar hem de tek geçim kaynağımız olan sınırı kapatıyorlar” diye tepki gösterdi.
‘HER SEÇİM ÖNCESİ SINIR KAPISI AÇILACAK PROPAGANDASI YAPILIYOR’
Her seçim döneminde köylerine gelen AKP’lilerin köylerinde bir sınır kapısının açılacağı sözünü verdiğini dile getiren Yıldız, Turgut Özal’in Cumhurbaşkanlığı döneminde çeşitli girişimler sonucu sınırın her iki tarafında yol yapıldığını ve konteynırlar konulduğunu belirtti. Yıldız, geçen zaman içerisinde sınırın açılmasını beklerken, sınırın 4 yıl önce tamamen kapatılmasıyla hayal kırıklığı yaşadıklarını söyledi.