Referandum ve genel seçimler nedeniyle Türkiye ve Hollanda’yı oy nedeniyle karşı karşıya getiren siyasi gerilim, diplomatların çabalarına karşın aşılamadı ancak taraflar diplomasiden vazgeçmedi. Hollanda, görüşmelere ara verildiğini duyururken, Ankara da ‘somut adım’ beklediğini duyurdu.
Büyükelçiler konusunda yapılan bu açıklamalara karşın Ankara’nın Hollanda’dan ‘özür’ beklediği, Hollanda’nın da bunun kesinlikle olmayacağını görüşmelerde dile getirdiği belirtildi.
Hollanda’daki genel seçimlere birkaç gün kala Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun AKP’li seçmene hitap etmek için Hollanda’ya gitmeye hazırlandığı sırada, uçağına verilen uçuş izninin iptal edilmesiyle başlayan kriz Aile Bakanı Fatma Betül Kaya, haber verilmeksizin Almanya’dan Hollanda’ya kara yoluyla geçmesiyle daha da yükselmişti. Hollanda güvenliği Bakanın heyetine gözaltı uygularken Kaya, ülkeden çıkartılmıştı. Mart 2017’deki bu gerilimin ardından aylar sonra diplamatlar devreye girdi. İlişkilerin normalleşmesi için yapılan görüşmelerin ardından Dışişleri Bakanları da biraraya geldi. Bunu, karşılıklı olumlu mesajlar izledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Aralık ayındaki “Hollanda Başbakanı Rutte ile çok iyi görüşürdüm” açıklamasını Lahey’den özelikle Türkiye’nin “YPG ve PKK aynıdır” tezine verilen destek niteliğindeki açıklamalar takip etti.
İki ülke arasında normalleşme sürecinin başladığının kısa sürede ilan edilmesi bekleniyordu ancak Hollanda Dışişleri Bakanı Halbe Zijlstra dün “normalleşme süreci” konusunda mutabakata varılamadığını duyurdu. Hollanda Bakanlar Kurulu’nun, “Mart 2017’den beri Türkiye’ye girişi mümkün olmayan Ankara’daki Hollanda Büyükelçisini resmi olarak geri çekme kararını almıştır. Hollanda’nın Türkiye’de Büyükelçisi olmadığı müddetçe Hollanda, yeni bir Türk Büyükelçisinin işe başlamasına da izin vermeyecektir” yönündeki kararı Türkiye’nin Lahey Maslahatgüzarı Alper Yüksel’e iletildi.
Somut adım at
Hollanda’dan gelen bu açıklamalara karşın Türk Dışişleri normalleşme isteğini duyururken, Büyükelçinin göreve dönmesinin arzu edilmediğinin de iletildiğini duyurdu:
“Normalleşmenin sağlanabilmesine yönelik beklentilerimiz bilinmektedir. Gelinen aşamada Hollanda tarafının normalleşme yolunda gerekli somut adımları atma iradesini göstermesi halinde Türkiye, iki ülke arasındaki ilişkileri değerlendirmeye hazırdır”
Görüşme bitmedi, ara verdik
Cumhuriyet’e konuşan ve görüşme sürecinin mimarlarından olan Hollandalı üst düzey bir diplomat, Büyükelçi Kees Van Rij’in 10 aydır merkezde olduğunu belirterek, “Değişik seviyelerde defalarca görüştük. Bir mutabakata varamadık. Görüşmeler o kadar uzun sürdü ki, çok kıdemli bir diplomatımızı daha fazla bekletemezdik. İşini yapamıyorsa başka yere gönderelim diye düşündük. Onun için bu kararı aldık. Konuşmaya devam etmeye hazırız ama şimdilik bu şekilde bir ara verilmiş oldu” değerlendirmesini yaptı. Diplomat, “Hollanda, Türkiye ile ilişkilerini normalleştirmeye hazır, bunun için kapılarını açık tutmak istiyor” dedi.
Her iki ülkenin diplomatları da, normalleşme için beklentilerini sıralamaktan ise kaçındı.