Enerji ve madenlere teşvikler büyüyor

Son çıkarılan Maden Yasası’nda madenlerin alt yapılarının valiliklerce yapılma kararıyla birlikte, madenlerden alınan yüzde 2 devlet hakkı payı, yüzde 1’e düşürülmüştü. Tüm madenlerde vergi ödemelerinin sıfıra yakın hale getirilmesi maden şirketleri için âdeta dikensiz gül bahçesi anlamına geliyor

AKP hükümetinin temel üretim alanı olarak gördüğü Enerji ve Maden söktörüne dönük olarak teşvikleri büyümeye devam ediyor. Enerji ve madencilik sektörlerinde ocak-eylül döneminde düzenlenen teşvik belgesi sayısı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 45 artarak 2 bin 61’e yükselirken yine aynı dönemde yani Ocak-eylül arasında tarım, imalat, hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlere üç bin 548 yatırım teşvik belgesi verildi. İki bin 61 olan Enerji ve maden teşvik adedinin bin 922’si enerji, 139’u ise, madencilik şirketlerine verildi. Enerji ve madencilik sektörlerinde gerçekleşecek yatırımlar için geçen yıl ocak-eylül döneminde bin 420 teşvik belgesi düzenlenmişti.

Enerji de teşvik niçin artıyor

Özellikle elektrik enerjisi üreten şirketlerin kısıtlı üretim yapmaktan sıkıntılı olduğu bilinirken, bu alanda yatırımların sürekli büyüyor olması tartışmalara neden oluyor. Geçtiğimiz günlerde EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz’ın açıklamaları bir gerçeği ortaya koymuştu. Enerji arz fazlalığından yakınan Yılmaz, şirketlerin bu bağlamdaki sıkıntıları için ek ödemeler yapılacağını açıklamıştı. Doğal gaz santrallerinin yurt dışına taşınmaya başlandığına vurgu yapan Yılmaz, ‘Kapasite mekanizması’ uygulamasına geçileceğini açıklamıştı. Yılmaz, “Sisteme dahil olan firmalara yerli kömürde 21 kuruş, doğalgaz da 18 kuruş ve ithal kömürde 15 kuruş kapasite bedeli ödeyeceğiz” sözleriyle enerji üreten firmalarla aralarında sıkıntı olduğunu gözler önüne serdi. Kilowat başına uygulanacak bu ek ödemler, enerji üreten firmaları heyecanlandırdı. Bu ödeneklerin üretim kapasitelere bakıldığında çok ciddi rakamlara ulaşacağı ve bu adımla şirketlerle yaşanan sıkıntıların giderilmeye çalışıldığı görülüyor.

Maden teşvikleri

Madenlere yönelik uygulanan teşviklerde öne çıkan madencilik söktörünün kömür madenleri olduğu görülüyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, ‘Yeraltı Kömür İşletmelerinde İşçi Maliyetlerine Uygulanacak Desteğe İlişkin Tebliğ’de bazı değişiklikler yaptı. Buna göre, ruhsat sahiplerinin destekten yararlanabilmesi için linyit ve taşkömürü ruhsat sahasında yeraltı işletme yöntemi ile üretim yapıyor olması yanında hazırlık yapıyor olması halinde de, destek alabileceklerine yönelik karar aldı. Son çıkarılan Maden Yasası’nda madenlerin alt yapılarının valiliklerce yapılma kararıyla birlikte, madenlerden alınan yüzde 2 devlet hakkı payı yüzde 1’e düşürülmüştü. Tüm yatırımın kamu eli ile yapılmaya başlandığı madenlerde vergi ödemelerinin de sıfıra yakın hale getirilmesi, maden şirketleri için âdeta dikensiz gül bahçesi anlamına geliyor. Dünya da 25 ülkenin ‘Kömür Karşıtı İttifak’ kurduğu günümüzde, Türkiye’nin kömürde ısrar ediyor olması anlaşılamıyor.

EN SON EKLENENLER