Meksika’da yerlilerin yaşadığı Chiapas bölgesinde 1994 yılından bu yana faaliyet gösteren Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), ülkede tırmanan silahlı şiddet gerekçesiyle artık silahlı eylem yapmayacağını açıkladı. Ulusal Yerli Kongresi’nin sözcüsü Carlos Gonzalez, “Şu anda silahlanmamız ihtimal dışı. Bu çok kanlı bir seçenek” diye konuştu. Buna karşın Gonzalez, örgütün gelecekte tekrar silahlı eylemler yapması konusunda açık kapı da bıraktı. Meksika, ülkenin çeşitli bölgelerinde faaliyet gösteren uyuşturucu kartelleri nedeniyle şiddete teslim olmuş durumda. Hükümetin kartellere karşı ilan ettiği savaşın üzerinden 10 yıl geçtiği ve bu sürede yüz binden fazla insanın öldüğü, 30 bin kişinin ise ‘kaybedildiği’ belirtiliyor. Ülke cumhurbaşkanlığı seçimine hazırlanıyor. EZLN, Meksika yerlisi Maria de Jesus Patricio Martines’i cumhurbaşkanlığı seçimlerinde destekleyeceğini açıklamıştı. Ulusal Yerli Kongresi Sözcüsü Carlos Gonzalez, seçimleri Meksika’daki yerli toplulukların sorunlarını anlatacak bir platform olarak gördüklerini, seçimlere katılmaktaki asıl amaçlarının da bu platformu kullanmak olduğunu söyledi. “Başkanlık hiç umrumuzda değil” diyen Gonzalez, hedeflerinin düzeni yıkmak olduğunu ifade etti.
Yerliler kurdu
Meksika’daki Maya yerlilerinin 1983 yılında kurduğu EZLN, adını 1910-1920 yıllarındaki Meksika devriminin lideri Emiliano Zapata’dan alıyor. EZLN, dünyaya adını 1 Ocak 1994’te, NAFTA ticaret anlaşmasının imzalandığı gün Chiapas bölgesinde yaptığı harekatla çeşitli noktaları özgürleştirerek duyurdu. Özgürleşen bölgelerde eğitim ve sağlık alanındaki hizmetlere ağırlık verildi. EZLN Lideri Subcomandante Marcos, daha önce “Ölümü değil, yaşamayı seçtik. Silah depolarımızı büyütmektense okullar, hastaneler yaptık. Yaşama şartlarımızı iyileştirdik” demişti. Şubat 1996’da hükümet ve EZLN arasında imzalanan San Andres Anlaşması’nın ardından Meksika yerlilerinin hakları kısmen kabul edildi.