Hêl yayınevi “Pazarcık Mutfağı” isimli bir kitap yayınladı. Firaz Baran’ın hazırladığı kitapta toplam 119 tarif yer alıyor.
Yazar, kendisi aşçı değil. Bu nedenle tarifleri bilenlerle söyleşiler yapmış ve onların anlatımlarını düzenleyerek yayınlamış. 49 tarif Şêxo İnanma‘dan, 26 tarif de Songûlê Rîvon‘dan alınmış.
Kitapta Pazarcık‘ta yenilen doğal otlar, yapılan tatlılar, soğuk ve sıcak yemekler ile kış hazırlıkları anlatılıyor.
Örneğin kışın kullanmak için onlarca doğal ot, sebze ve meyve ile et kurutuluyor. Sîramok, çoyê çê, dolmalık patlıcan, çîr, tu, durma gibi… Bunların nasıl kurutulduğu ve nasıl yemek yapıldığı işleniyor.
Pazarcık’ta 100 bini aşkın fıstık ağacı var. “Kitapta fıstık nasıl yetiştiriliyor ve fıstıkla neler yapılıyor” soruları da yanıtlanıyor.
Aşçı Şêxo İnanma’nın Tespiti
Tariflerin çoğunu veren aşçı Şêxo İnanma ise çocukluğu ve gençliğini yaylada geçirmiş. Daha sonra ise yıllarca modern restorantlarda aşçılık yapmış. Kitaba bir önsöz yazan İnanma şöyle diyor:
“Bölgemiz bitki, meyve ve evcil hayvanlar bakımından zengindir. Önemli olan bu zenginliği mutfağa yansıtabilmek ve kültürün bir parçası haline getirebilmektir. Bu zenginliği mutfağa yansıtan insanların içinde büyüdüm. Verdiğim tarifleri de yaşayarak öğrendim.”
Kitapta Pazarcık yöresinin en sevilen yemekleri lozık, içli köfte, kilor, katma ve tarhana da anlatılıyor.
Yazar, “Tarifleri belgelemek için hazırladım. Ama kitaptaki tariflere bakarak ben de yemek hazırlıyorum” diyor.
Firaz Baran, sitemize yaptığı değerlendirmede ayrıca şuna vurgu yaptı: “Bölgemizde 40’ı aşkın doğal ot ve yabani meyveyle yiyecekler, kahveler, ekşiler hazırlanıyor. Ancak bu kültürü göçten sonra doğan çocuklar bilmiyor. Bunun kaybolmaması için bu çalışma iyi oldu. Bir de şunu gördüm ki, zamanında yazmadığımız için bunun sağlık sektörüne etkisini ve ticaretini de düşünmemişiz. Oysa yaylalarımız ve dağlarımız kendine özgü, başka yerde olmayan sayısız vitamine sahip doğal otlar barındırmaktadır.”
Firaz Baran Kimdir?
1975’te Pazarcık’ın Pulyone Jêri köyünde doğdu. 1997-2007 yılları arasında Med, Medya ve Roj TV’de muhabir ve seslendirmen olarak çalıştı. Bugüne kadar yayınlanan kitapları şunlardır:
- Hunerkom Akademî Mîr (Antoloji ve Araştırma, 2007)
- Mehmet Bayrak (Biyografi, 2008)
- Pazarcık (Araştırma, 2012)
- Neden Ali Değil de Zerdeşt (Ethem Xemgin ile uzun söyleşi, 2013)
- Bêrîvan –Binevş Agal- (Biyografi, 2014)
- Pazarcık Mutfağı (Yemek kitabı, 2016)