Hak ihlallerine dair ‘savaş koşullarındayız, üstelemeyin’ yaklaşımı

İzmir’de, Aliağa Ceza İnfaz Kurumları Kampusu içinde bulunan Şakran 2 No’lu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan hasta tutuklu Orhan Çaçan, gönderdiği mektupla cezaevindeki hak ihlallerini aktardı. Çaçan mektubunda OHAL ile birlikte tutuklular üzerinde yoğun bir tecrit uygulamasının başlatıldığını aktaran Çaçan, kitap verilmeyip, sohbet ve görüş haklarının engellendiğini, hasta tutukluların tedavisinin ise yapılmadığını anlattı.

Kitap, broşür, dergi, bilgisayar çıktısı ve benzeri hiçbir yayının verilmesinde zorluklar çıkarıldığını anlatan Çaçan, yine cezaevi idaresi aracılığıyla dışarıya gönderdikleri yazılarının bile, dijital ortama çekildikten sonra kendilerine geri gönderildiğinde verilmediğini söyledi. Bu konuda kendilerine sadece mahkemeye başvurma seçeneği bırakıldığını belirten Çaçan, bu konuda mahkemelere yapılmış çok sayıda başvuru olduğunu kaydetti.

Mahkemelerin bu başvuruların çoğuna olumlu yanıt vermesine rağmen, cezaevi idaresinin bu kararları uygulamadığını ifade eden Çaçan, “Her yeni gelen kitap, dergi, broşür ve süreli yayın için yeni kararlar çıkarılmakta ve yönümüzü tekrardan İnfaz Hakimliği ve Ağır Cezaya vermektedir. Bu prosedürler yüzünden kitaplarımız beş-altı ayı bulan gecikmeler sonrasında elimize gelmektedir” diye belirtti. Çaçan, kitap engellemeleri konusunda Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bile başvurduklarını aktardı. Başvurularının kabul edildiğini ve “Heviya Jine” adlı derginin kendilerine verilmesi yönünde karar verildiğini belirten Çaçan, ancak AYM’nin kararının Cezaevi Müdürü ve Cezaevi Eğitim Birimi tarafından görmezden gelindiğini kaydetti.

Çaçan, benzer şekilde kaleme aldığı “Kuştur Uçar”, “Aşuda Koran” ve “Helmek Mîrin Helmek Jiyan” isimli öykü kitaplarının kendisine verilmemesi üzerine başvuruda bulunduğu mahkeme kararı ile kitaplarından ancak 5’er adet alabildiğini de söyledi.

Bir ara ise kendilerine cezaevi idaresi aracılığı ile kitap alınacağının söylendiğini dile getiren Çaçan, ancak o yöntemle kitapların çok daha pahalıya mal olduğunu ifade etti.

Kitap ve benzeri yayınlara yönelik bu engellemelerin yanı sıra yazdıkları Kürtçe mektupların da çoğunlukla tercüman olmadığı gerekçesiyle yine adreslerine iletilmediğini paylaşan Çaçan, gönderilen mektupların ise 5-6 ay bekletildikten sonra gönderildiğini anlattı. Çaçan “Bu yaklaşımla aslında bize Kürtçe yazmayın denilmektedir. Yasal olarak Kürtçe yazmak, okumak yasak değil. Fakat fiili olarak yasaklanmış durumda. Manisa T Tipi Cezaevi’nden, bulunduğumuz Şakran 2 No’lu T Tipi’ne Kürtçe bir mektup ancak 6 ayda gelebildi” dedi.

Çaçan, sohbet haklarının keyfi şekilde engellendiğini de ekledi.

Cezaevi İdare Gözlem Kurulu’nun keyfi uygulamalarına maruz kaldıklarını dile getiren Çaçan, ancak yaptıkları görüşmelerde bu durumlara dikkat çektiklerinde Efrin’de süren savaş kastedilerek, “Savaş koşullarındayız, çok fazla üstelemeyin” denilerek, uygulamaların savunulduğunu söyledi.

Çaçan, bu konuda Cezaevi Savcılığı ve Cumhuriyet Başsavcılığı’na yazdıkları dilekçelerin de ya işleme konmadığını ya da kaybedildiğini kaydetti.

Cezaevindeki hasta tutukluların sağlık durumlarının ise, her geçen gün daha da ağırlaştığına dikkat çeken Çaçan, hastane randevuları olan tutukluların randevu tarihlerinden ancak 4 ila 5 ay sonra hastaneye götürüldüklerini belirtti. Bu konuda sürekli “doktor gelmedi”, “ring yok” veya “asker hazır değil” gibi gerekçeler sıralandığını aktaran Çaçan, bu nedenle tutukluların hastalıklarının ağırlaştığını söyledi.

Çaçan’ın mektubunda durumlarının ağır olduğunu belirttiği kimi hasta tutuklular ve yaşadıkları rahatsızlıklara ilişkin paylaştığı bilgiler şöyle;

* Abdulrezak Suyur: Mide ülseri, bağırsak rahatsızlığı, astım ve nefes darlığı hastalığı bulunuyor.

* Serdar Gülen: Kronik TMF (ailevi akdeniz ateşi), gastrid ve reflü hastası.

* Veysi Tan: 2009 yılında açık kalp ameliyatı olmuş.

* Cahit Ayaz: Bel ve boyun fıtığı bulunuyor.

* Abdurrahman Adıyaman: Prostat rahatsızlığı var ve tedavisi erteleniyor. Bel fıtığı var, Fiziksel Tedavi ve Rehabilitasyon görmesi gerekiyor.

* Mehmet Kutlu: Behçet hastalığı, derin ven trombosu (Damar içi kan pıhtılaşması), astım, migren ve vertigo (kulak iltihaplanması) var. 3 aydır kontrol edilmesi gerekiyor.

* Ahmet Çakal: Beyin damarlarında tıkanma, hipertansiyon, diyabet, kolesterol, Varis var. Bir gözünde görme sorunu var teşhis koyulamadı.

* Mehmet Yavuz: Göz tansiyonu, göz damarlarında tıkanma, diz kıkırdak erimesi, bel fıtığı var.

* Hamit Adıman: Kalp damar tıkanıklığı, göz rahatsızlıkları. Bağışıklık sisteminde zayıflık ve prostat hastası.

* Maruf İmur: Kronik nefes darlığı.

* Hıdır Bakır: Kalp rahatsızlığı var. 2 defa anjiyo oldu. 2 damarda kısmi daralma var. Bağırsak sorunu, bel fıtığı, boyun fıtığı, sol kol fıtığı, eklem romatizması, kireçlenme. Sol dizinden ameliyat oldu. Sol diz kıkırdak erimesi, orta kulak iltihaplanması (kronik). İdrar yollarında daralma nedeniyle bir defa ameliyat oldu, rahatsızlık yeniden nüksetti. Üst solunum yolu rahatsızlığı var.

* İbrahim Tekin: Burun ameliyatı oldu. Uyku apnesi var. Kronik Nefes darlığı çekiyor. Bu sebeple şuan gece yatarken oksijen tüpü kullanmak zorunda kalıyor. Yumurtalıklarda şişme var. Tedavi edilmesi gerekiyor. Tedavisi beş aydır yapılmıyor. Röntgen çekildi, ciğerlerinde lekeler olduğu ve bunun kanser olma olasılığı olmasına rağmen üzerinde durulmuyor.

* Mehmet Şahin: Kalp hastası, kemik erimesi, yüksek tansiyon var, bel fıtığı ve kronik baş ağrısı var.

* Kenan Bakay: Bir gözü hiç görmüyor, diğeri de rahatsız. Bel fıtığı var, kalpte ritim bozukluğu ve sıkışma oluyor. Böbrek yetmezliği var. Hipertansiyon hastası.

* Emre Erdem: Yüzde 74 engelli raporu var. Sağ gözü hiç görmüyor. Diğer gözde de görme sıkıntısı var. Sağ elde his kaybı yüzde 45 var. Sol kalça oyluğunda kireçlenme, ameliyat düzeyinde protez takılması gerekiyor. Sol ayak 2 cm kısa, bilekte, dizde ve baldırlarda sağ ayağa göre belirli bir incelik, zayıflık var ve sol bilekte eğri kaynama var.

* Nejat Amaç: Karaciğerde lekeler var, mideme kronik rahatsızlık var. Bağırsağında sorun var, birçok besini tüketemiyor.

* Hurşit Çetin: Migren, hiper tansiyon, alında kemik büyümesi var alınması gerekiyor ama tedavi veya ameliyatı yapılmıyor. Böbrekte iltihaplanma var, kalpte de sorun var muayene oluyor, iki defa ameliyat oldu. Safrakesesini aldılar. Bacakta kas yırtılması var. Besin tüketemediğinden mide koruyucu kullanıyor.

* İdris Erenç: Kalbinin yüzde 70’i pille çalışıyor.

* Ali Tetik: 2 defa kalp krizi geçirdi. Kalp rahatsızlığı irsidir. Prostat hastası, hipertansiyon ve bel fıtığı var.

* Faysal Yacan: Ülser aktif kolit (bağırsak hastalığı), astım, guatır, boyun ve bel fıtığı.

* Kemal Zengin: Ülser kolit, hipertansiyon.

* Orhan Çaçan: Hepatit B, reflü, menüsküs yırtığı, boyun ve bel fıtığı, eklem kireçlenmesi ve el ve ayakta uyuşma.