İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishaneler Komisyonu, hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek için her hafta düzenlediği F oturumlarının 404’üncüsünü düzenledi. Çukurluçeşme Sokağı’nda bulunan İHD binası önünde yapılan eyleme, Sanatçı Nur Sürer’in yanı sıra çok sayıda siyasi parti ve demokratik kitle örgütü temsilcisi katıldı.
‘KATLİAMDA HASTALIĞA YAKALANANLAR OLDU’
Bu haftaki açıklamayı okuyan insan hakları savunucusu Hatice Onaran, Wernicke Korsakoff’lu hasta tutsaklar Aslıhan Gençay, Mehmet Ali Çelebi, Kemal Gömü ve Kemal Özelmalı’nın durumuna dikkat çekti.
Onaran, 19 yıl önce, 19-22 Aralık’ta siyasi tutsakların kaldığı 20 hapishaneye eş zamanlı “Hayata Dönüş” adı altında yapılan katliamda ve ölüm oruçlarında 122 siyasi tutsağın hayatını kaybettiğini hatırlattı.
Bu katliam sonrasında 19 Aralık’ın İHD tarafından ‘Cezaevlerinde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü’ olarak ilan edildiğini belirten Onaran, “19 Aralık Katliamı ile siyasi mahpusların direnişini yakarak, kurşunlayarak, kimyasal gazlar kullanarak bitiremeyen egemenler, ölüm orucu yapan mahpuslara zorla müdahale ederek Wernicke Korsakoff’a yakalanmalarına neden olmuştur. Şu anda hapishanelerde bu hastalığa yakalanmış 36 mahpus bulunmaktır” dedi.
HASTA TUTSAKLARIN DURUMU
Onaran, Wernicke Korsakoff’a yakalanmış ve tutsaklığı devam eden Aslıhan Gençay, Mehmet Ali Çelebi, Kemal Gömi ve Kemal Özelmalı’nın durumunu şöyle paylaştı:
“47 Yaşındaki Kemal Gömi, müebbet hükümlü mahpus olarak 1992 yılından bu yana hapishanededir. 2000 Yılında Kandıra F Tipi Hapishanesi’nde 270 gün ölüm orucunda kalmıştır. Bilincini yitirince müdahale edilen Kemal Gömi Wernicke- Korsakoff sendromuna yakalanmış. Sinir sistemleri bozularak ağır şizofreni hasta haline gelmiştir. Ziyaretine giden aile bireylerini bile tanıyamayan mahpus, farklı zamanlarda olmak üzere şimdiye kadar hastane tarafından 11 kez ‘hapiste kalamaz’ raporu verilmiştir, Kemal Gömi halen Bolu F Tipi Hapishanesinde ve tek başına bir hücrede tutulmaktadır.
54 Yaşındaki Kemal Özelmalı, 12 Eylül 1980 askeri darbesi sırasında tutuklanır. 1990 yılında yeniden tutuklanır ve o tarihten beri hapishanededir. Özelmalı, 96 ölüm orucu ve süresiz açlık grevi eyleminden sonra 2000 yılında da ölüm orucuna girmiş ve 300 gün süren ölüm orucu sonrasında Wernicke Korsakoff sendromuna yakalanmıştır. Bu sendromdan dolayı tek başına kişisel ihtiyaçlarım karşılayamayan ve hapishanede olduğunun bile farkında olmayan Kemal Özelmalı, Adli Tıp Kurumuna sevk edilmek için 2018 yılında 2 aya yakın açlık grevi yapmış, bilincinin kapanması üzerine hastaneye kaldırılmıştır. Hapishanede kalamaz raporu olan Özelmalı hastaneden çıkarılarak, yeniden Adana Kürkçüler F Tipi Hapishanesi’ne konulmuştur. Wernicke Korsakoff sendromunun yanı sıra hareket etmede ve nefes almada zorluk yaşayan Kemal Özelmalı açlık grevine girdiğini bile hatırlayamamaktadır.
44 yaşındaki Aslıhan Gençay 90’lı yıllarda gözaltına alınır ve 20 yıl hüküm giyer. 2000 yılında, 240 gün ölüm orucunda kalır ve sonrasında Wernicke Korsakoff sendromuna yakalanır. 2001 Yılında cezasının 6 ay ertelenmesi sonucu tahliye edilir. Nisan 2016 tarihinde davasının sonuçlanmasının ardından tekrar tutuklanan Aslıhan Gençay’ın, Wernicke Korsakoff sendromu dışında, majör ve manik depresif duygu bozukluğu, migren, boyun ve sırt ağrıları, kronik bronşit, astım, bacaklarda dizden aşağıda sinir ölümü ve dolaşım bozukluğu gibi pek çok rahatsızlıkları bulunmaktadır. Ayrıca, rahminde tespit edilen kitlenin ağrı yaptığını ve kanamaya neden olduğunu belirten Gençay halen Kayseri Hapishanesi’nde tutulmaktadır.
M. Ali Çelebi; 1991’de tutuklanmış ve müebbet hapis cezası almıştır. 1996’da Eskişehir hücre tipi hapishanesine karşı başlatılan ölüm orucuna katılmış sonrasında yakalandığı Wernicke- Korsakoff ve şizofreni hastalıkları nedeniyle 2000 yılında tahliye edilmiştir. 2007 yılında cezası kesinleştiği için tekrar tutuklanarak Mehmet Ali Çelebi şu an Tekirdağ 2 Notu F Tipi Hapishanesinde bulunmaktadır.
20 yaşından sonrasını hiç hatırlamayan Mehmet Ali Çelebi’nin birlikte kaldığı arkadaşlarının yardımı ve kontrolü olmadan tek başına yaşamım sürdürmesi mümkün değildir. Yakın bilinç kaybı, hafızada tutamama, kendisini zehirleyeceklerini düşündüğü için yemek yeme de takıntı, sürekli kendisini hasta hissetme hali mevcut olan politik mahpus ağır şizofrendir.”
Onaran, Wenike- Korsakoff hastalığı bulunan hiç kimsenin hapishane koşullarında kalamayacağına dikkat çekerek, hasta tutsakların derhal serbest bırakılmasını istedi.