Körfez’de büyük kriz

ABD ile Rusya arasındaki siber saldırı krizinin benzerinin yaşandığı Katar ile Riyad arasındaki çalkantı büyüyor. Siber saldırıyla ortaya çıkan açıklamalar gösterilerek, İran’a destekle suçlanan Katar’ın diplomatları 7 ülkeden kovuldu. Hava sahaları kapatıldı

Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Yemen, Libya ve Hint Okyanusu’ndaki Maldivler; Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiklerini duyurdu. Karara gerekçe olarak, “Katar’ın terörizme destek vermesi” gösterildi. Kastedilen, İran’a ve İhvan’a destek verilmesi.

Katar ile Suudi Arabistan arasında İhvan desteği, Hamas desteği nedeniyle yaşanan alt düzeydeki gerilim, Katar’a yönelik siber saldırılar, İran’a yönelik politikalarda farklı açıklamalar nedeniyle ciddi bir krize dönüştü. Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır, BAE, Yemen, Libya ve ada ülkesi Maldivler, ülke güvenliklerini gerekçe göstererek, Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiklerini duyurdu. Bu ülkeler Katar’ı, Yemen’de savaşan Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyondan uzaklaştırdı. Hava ve deniz sahaları Katar’a kapatıldı. Katarlı diplomatların 48 saat içinde ülkelerinden ayrılmaları istendi.

Katar’ı “terörist grupları” desteklemekle suçlayan ülkelerden Suudi Arabistan’dan gelen açıklamada, “Bu hareketin, krallığın terörizm ve aşırılıktan korunması için gerekli bir adım olduğu” vurgulandı. Açıklamada, “Tüm kardeş ülkelere aynısını yapma çağrısında bulunuyoruz” denildi. Suudi Arabistan Resmi Haber Ajansı SPA’da yayınlanan Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “Doha’nın açık ve gizli gerçekleştirdiği ciddi ihlaller, terör örgütlerini barındırarak teröre destek vermesi, basın yayın organlarında terör örgütlerinin propagandasını yapması, Katif ilindeki İran bağlantılı terör eylemlerini desteklemesi, aşırıları barındırması, Yemen’deki Husi militanları desteklemesi sonrasında Suudi Arabistan’ın bu kararları almak durumunda kaldığı” belirtildi. (Katar Şiilere karşı Yemen’i işgal eden Suudi şemsiyeli ordu içinde yer alıyordu) Yine Katar’ın “Bahreyn’de desteklediği terör eylemleri sonrasında, kardeş ülke Bahreyn ile dayanışma çerçevesinde alındığı” ifade edildi.

Katarlılar kovuluyor

Bahreyn, Katar diplomatlarına terk için 48 saat süre tanıdı. Diğer Katarlıların, 14 gün içinde ülkeyi terk etmeleri gerektiği kaydedildi. BAE de aynı süreyi verdi. Mısır, Katar’ın “El Kaide ve DEAŞ fikrini yaydığı, Sina Yarımadası’ndaki terör örgütlerini desteklediği, ayrıca Mısır ve diğer Arap ülkelerinin iç işlerine karıştığı” ifadesini kullandı. Libya’da Tobruk merkezli hükümet, “Katar, Libya’daki Müslüman Kardeşler ile diğer silahlı İslamcı gruplara 2012’den bu yana silah gönderen ana kaynaklardan biri. Bu durum, Arap Dünyası’na ulusal bir tehdit olarak öne çıkıyor. Mısır yönetimi, düşmanca tavırları, Müslüman Kardeşler Teşkilatı (Ihvan) yöneticilerini ülke topraklarında barındırması ve Mısır milli güvenliğini tehdit eden terör örgütlerine destek vermesi nedeniyle Katar ile diplomatik ilişkileri kesmeyi kararlaştırmıştır” dedi.

Dünya Kupası etkilenebilir

Katar’ın ayrıca 2022 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapması planlanıyor. Krizin sürmesi bu süreci de etkileyebilir.

Katar ve İran tepkisi

Katar Dışişleri Bakanlığı, diplomatik ilişkileri kesme kararından üzüntü duyulduğunu bildirdi. Açıklamada, diplomatik ilişkileri kesme kararlarının üzüntü ve şaşkınlıkla karşılandığını, kararların “dayanağı olmayan, gerçek dışı iddialar” nedeni ile alındığı belirtildi. İran Düzeninin Yararını Teşhis Konseyi Sekreteri Muhsin Rızai, “Suudi Arabistan, Bahreyn’in ardından Katar’ı da tamamen vesayet altına almak istiyor. Saddam’ın da Kuveyt’e saldırdığı zaman ‘Niçin Arap ümmeti parçalanmalı, Arap dünyasında Türkler ile Farslara karşı 2 veya 3 ülke oluşturlmalı’ yönündeki sloganlarını iyi bir şekilde hatırlıyorum.. Dün İnkılap Rehberi, anlaşmazlıkların diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini, lakin Al Suud’un kan dökmekten başka bir şeyi düşünmediğini belirtmişlerdi” dedi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin yardımcılarından Hamid Ebu Talebi “Diplomatik ilişkileri kesmek ve sınırları kapatmak, krizi çözmenin yolu değil. Daha önce de söylediğim gibi saldırganlık ve işgal, yalnızca istikrarsızlığa yol açar” dedi.

Türkiye-Katar ilişkileri

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, sık sık Suudi Arabistan ve Katar’a gidiyor. İki ülke yöneticileri de sık sık Ankara’ya geliyor. Bu ülkeler, kontrol dışı sermaye girişini sağlayan ülkelerin başında geliyor. Ekonomide birçok alanda bu ülkenin önü AKP tarafından açılmış durumda. En son Şubat 2017’de Bahreyn, Suudi Arabistan ve Katar’ı ziyaret etti. En son Erdoğan ve Katar Emiri Şeyh Temim Hamad El-Tani, Trabzon’da düzenlenen Türkiye-Katar Yüksek Stratejik Komite İkinci Toplantısı’na katılmıştı. İki ülke arasında eğitim, sağlık, maliye, bilgi, iletişim, gençlik, spor, kültür, gümrük ve tarım gibi alanlarda mutabakat zaptı, anlaşma, eylem planları ve ortak bildiri, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Katar Emiri Şeyh Temim Hamad El Tani (Hamad El Sani) huzurunda imzalanmıştı. Erdoğan, “Katar, kara gün dostu olduğunu gösterdi. Kardeşim Şeyh Temim ile el ele vererek bölgemizin huzur ve sükuna kavuşması için daha nice yeni çalışmalar yapabileceğimize inanıyorum” demişti. Katar’da kurulan Türk askeri üssünün Körfez bölgesinin istikrarı bağlamında neleri hedeflediğine dair soru üzerine Erdoğan, “19 Aralık 2014 tarihinde ‘Türkiye Cumhuriyeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Askeri Eğitim, Savunma Sanayi ile Katar Topraklarında Türk Silahlı Kuvvetlerinin Konuşlandırılması Konusunda İşbirliği Anlaşması’ imzaladık. Ekim 2015’ten bu yana bir grup askerimiz, Katar topraklarında. Askeri eğitimden, ortak tatbikatlara alt yapı hizmetlerine kadar pek çok alanda iş birliği yapacağız inşallah” demişti.

Rusya: Kendi bilecekleri iş

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Arap ülkelerinin Katar ile diplomatik ilişkilerini kesme kararı alması kendi bilecekleri bir iş. Biz, böyle kararlara karışmıyoruz. Biz herkesle iyi ilişkilere sahip olmak istiyoruz. Şu anda en önemli olan, uluslararası terörizm tehdidine karşı tüm çabaların birleştirilmesine odaklanmak” ifadelerini kullandı.

Petrol fiyatları fırladı

Dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatçısı olan Katar’la yaşanan diplomatik krizin, dünyada LNG ithalatında da sarsıntı yaratması bekleniyor. Beş ülkenin diplomatik ilişkileri kesme kararı sonrası Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1.1 artarak 50.48 dolara yükseldi. Krizin, dünyada LNG ithalatında da sarsıntı yaratması bekleniyor.

EN SON EKLENENLER