Marmara Depremi’nin yıldönümünde rapor açıklayan TMMOB, İstanbul’da var olan 470 Geçici İskân Alanı’nın, 77’ye düştüğünü ve söz konusu alanların AVM’lere açıldığını kaydetti. Olası büyük bir depremle tetiklenebilecek denizaltı heyelanlarının Tsunami oluşturabileceği uyarısında bulunuldu.
Türk Mimar ve Mühendisler Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul İl Koordinasyon Kurulu (İKK), Marmara Depremi’nin 18’inci yıldönümünde “İstanbul depreme hazır mı?” isimli raporunu Makine Mühendisleri Odası (MMO) İstanbul Şubesi’nde açıkladı. Elektrik Mühendisleri Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, Jeofizik Mühendisleri Odası, Jeoloji Mühendisleri Odası, Makina Mühendisleri Odası ve Şehir Plancıları Odası tarafından ortak hazırlanan raporu, TMMOB İKK Sekreteri Cevahir Efe Akçelik açıkladı.
Depreme ilişkin 2010 yılında yayınlanan Meclis Araştırması Raporu’na göre 18 bin 373 yurttaşın yaşamını yitirdiğini belirten Akçelik, “48 bin 901 yurttaşımız yaralanmış, 505 yurttaşımız sakat kalmış, 96 bin 796 konut ve 15 bin 939 işyeri kullanılamaz hale gelmiştir. Resmi rakamlara göre merkez üssü İstanbul’a yaklaşık 120 kilometre uzaklıktaki bu depremde İstanbul’da 981 yurttaşımız hayatını kaybetmiş, Avcılar’da bin 823 konut ve 326 işyeri kullanılamaz hale gelmiştir. İstanbul genelinde yaklaşık 4 bin bina ağır hasar görmüştür” bilgisini verdi.
‘ADIM ADIM YAKLAŞIYOR’
Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğuna dikkat çeken Akçelik, küçük depremlerle kendisini hatırlatan “Büyük Marmara Depremi”nin adım adım yaklaştığını ifade etti. Deprem gerçeğinin planlamada ve uygulamada yok sayıldığını belirten Akçelik, “Bu gerçek ancak yeni bir deprem meydana geldiğinde artık sadece kamuoyunda görünür olmakta, ülke kamuoyu telafisi mümkün olmayan sonuçları tartışmaktan öteye geçememektedir. Kaderci yaklaşım, kamu idaresinin sorumluluğu galebe çalmaktadır” dedi.
‘YAPI STOKU SAĞLIKLI YAŞAMDAN UZAK’
Türkiye’deki yapı stokunun güvenli, yaşanabilir ve sağlıklı olmaktan uzak olduğunu dile getiren Akçelik, yapı envanterinin çıkarılmamış olması ve deprem haritasının bile güncellenmemesinin doğurduğu eksikliğin insanların güvensiz bir yaşama mahkûm edilmek olduğunu söyledi. Deprem bilincinin oluşturulması ve toplumsal eğitim sürecinin yapılması gerektiğini ifade eden Akçelik, “Bu konuda herhangi bir adım atılmamıştır. Ne ilgili bakanlıklarda ne de yerel yönetimlerde deprem öncesi ve sonrasına ilişkin bütünlüklü bir planlama ya yoktur, ya da uygulama ve pratikte geçerliliği güvenilir değildir” diye konuştu.
‘GİZLİLİK GEREKÇESİYLE CEVAPLANMADI’
TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nin İstanbul Valiliği’ne yöneltmiş oldukları sorulara ilişkin bilgilerin “gizlilik” gerekçe gösterilerek kendileriyle paylaşılmadığını aktaran Akçelik, AFAD yetkililerinin kendilerini davet ederek sadece sözlü bilgi paylaşabilecekleri beyanında bulunduklarını kaydetti. Sordukları sorularda toplanma alanlarının sayısı ve durumu, çadır alanlarının konumu, acil durum yollarının belirlenip belirlenmediği, bu alanların kapasiteleri ve yaşamsal malzemelerin ne boyutta hazırlandığı gibi sorular olduğunu paylaşan Akçelik, “Bu durum ise akıllarda gerçekten de böyle bir deprem ile karşı karşıya olan bir şehrin hazırlıksız olduğunun en temel göstergesidir” ifadelerini kullandı.
‘470’TEN 77’YE DÜŞTÜ’
Kentsel dönüşüm projelerinin bir bilinmeze işaret ettiğini belirten Akçelik, mevcut yapı stokunun ne kadarının güçlendirildiğine ilişkin verilere ulaşılmakta sorun yaşandığını söyledi. 1999 depreminden sonra, İstanbul’da 470 “Geçici İskân Alanı” ve 562 “Birinci Derecede Acil Ulaşım Yolu” belirlendiğini aktaran Akçelik, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem ve Doğal Afet Komisyonu’nun 2016 Aralık ayında hazırladığı rapora göre 470 deprem toplanma alanının 77’ye düştüğünü paylaştı. Akçelik, Torun Center, Anthill, Starcity Outlet Center, Zaman Gazetesi Binası, Ağaoğlu My City, Forum İstanbul, DAP Royal Center, TOKİ Avrupa Konutları, Capacity AVM, Çınar Olimpia Park Sitesi, Selenium Plaza gibi birçok yerin acil eylem planında deprem toplanma alanı olarak belirtildiğini ancak bugün yapılaşmaya açıldığını hatırlattı.
‘ACİL ULAŞIM YOLLARI PARK İÇİN KULLANILIYOR’
İstanbul’un trafik sorunu, deprem sonrası müdahale olanaklarının önündeki ciddi engellerden olduğunu dile getiren Akçelik, “Acil ulaşım yolları üzerindeki park yapılması ile ilgili yapılan çalışmalarda; İstanbul genelinde yaklaşık 622 bin kilometre acil ulaşım yolu ve ağının yaklaşık 71 bin 640 kilometresinin İSPARK tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir. Yani mevcut acil ulaşım yollarının yüzde 12’si İSPARK tarafından otopark olarak kullanılmaktadır” dedi.
‘TSUNAMİ OLUŞABİLİR’
Kapalı denizlerde de Tsunami oluşabileceğini belirten Akçelik, depremlerle birlikte tetiklenebilecek denizaltı heyelanlarının Tsunami oluşturabileceğini söyledi. Yalnızca bir İstanbul depreminde elektrik, likit gaz, doğalgaz ile ısınma, pişirme araçlarından kaynaklanacak çok sayıda yangın ve patlamanın oluşacağını ifade eden Akçelik, deprem bölgelerinde bulunan LPG Depolama ve Dolum Tesisleri gibi tüm endüstriyel tesislerin risk analizlerinin yapılması gerektiğini aktardı.