Türkiye’de siyasetten eğitime, sağlıktan sanata her alanda uygulamaya konulan ‘dindar ve kindar’ nesil pratiği; azınlıklara yönelik saldırılara hoşgörü, muhalefeti yargı eliyle susturma siyaseti Musevileri Portekiz’e göçertiyor
Türkiye’deki siyasi gidişattan, ırkçı ve dinsel şiddetin artmasından ve İngiltere’nin Brexit (AB’den çıkış) kararından rahatsız olan Seferad Yahudileri’nin Portekiz’e vatandaşlık başvurularında yüzde 80 artış oldu.
2015’te hem İspanya hem de Portekiz, 15. yüzyıl sonunda ülkeden zorla gönderilen Yahudilerin binlerce torununun geri dönüşünü kolaylaştırmak için yeni bir yasa hazırlamıştı. The Guardian’da yayınlanan haberde İspanyol hükümetinin, vatandaşlık teklifinin “tarihsel bir yanlışı” düzeltmek için hazırlandığını söylediği belirtildi. Vatandaşlık teklifi, kendilerini baskı altında hisseden Musevilerin göçünü hızlandırdı.
Oporto Musevi Cemaati delegesi olan Michael Rothwell, Britanya’daki referandumun ardından Portekiz vatandaşlığına geçmek isteyen Yahudilerin sayısında hızlı bir artış yaşandığını söyleyerek, “İnsanların bu konuda biraz gergin olduğunu düşünüyorum ve bu nedenle Avrupa Birliği (AB) pasaportuna sahip olmak istediklerini düşünüyorum. Bir AB ülkesi vatandaşlığa sahip olmak onlar için yararlı olacaktır” dedi. Rothwell, topluluğun Portekiz pasaportu almak için acele etmesine şaşırmadığını ve başvuran bireylerin sayısının gruplar halinde 400’den fazla olduğunu da sözlerine ekledi. Kesin rakamlar olmasa da, İngiltere’nin Sefarad nüfusunun binlerce olduğu tahmin ediliyor.
Türkiye’de stres altındalar
Türkiye’ye dikkat çeken Rothwell, “Türk Yahudileri, Türkiye’de yaşanan siyasi değişimlerden stres altında olduklarını hissettiğinde Avrupa ülkelerinin vatandaşlığına geçme isteği ortaya çıktı… Beş yüz yıl önce, İspanya ve Portekiz, Yahudileri ihraç etti ve Osmanlı İmparatorluğu’nun padişahı onları çok mutlu etti; çok iyi bir anlaşma oldu ve bu bölgelerde 500 yıldır çok mutlu yaşıyorlardı” dedi.
Dünyanın her yerinden Sefarad Yahudilerini temsil eden İsrailli bir avukat olan Yoram Zara ise Türkiye’de Sefarad Yahudileri’nin Avrupa ülkelerine başvurularının “yüz binlerce” olduğunu öne sürdü.
İspanya Kraliçesi İsabella’nın 31 Mart 1492 tarihinde Hristiyan kilisesi ile işbirliği yaparak, ülkedeki bütün Yahudilerin, 2 Ağustos 1492 tarihine kadar ülkeyi terketmeleri için ferman çıkarması, 300 bin kadar İspanya Yahudisi’ni iyice zor durumda bırakmıştı. II. Bayezid’in sığınma hakkı tanıması üzerine İspanya Yahudileri, Akdeniz yolu ve Rusya üzerinden Osmanlı topraklarına geldiler. “Sefarad Yahudileri” denilen Musevilerin çoğu Selanik ve İstanbul’a yerleşmişti.
LONDRA