Van kahvaltısının vazgeçilmezi otlu peynir, süt, yoğurt, tereyağı, cacık, kaymak ve bal üreticileri, yasak nedeniyle yaylalara çıkamadıkları için üretim yapamıyor.
Bölgede birçok alana “güvenlik” gerekçesi ve operasyonlar nedeniyle konulan yasak, meşhur Van kahvaltısının canına okudu. Kahvaltının vazgeçilmezi otlu peynir, süt, yoğurt, tereyağı, cacık, kaymak ve balın sofralara gelebilmesi için yaylaya çıkması gereken bölge halkı, yasak nedeniyle çıkamadıkları için üretim yapamıyor. 8 ay süren kış ve soğuğun ardından yaylaya çıkamayan yurttaşlar ya hayvanlarını satıyor ya evde besliyor ya da yasaksız ancak verimsiz bir bölgeye gidiyor. Arıcıların kovan koymak için neredeyse mekan bulamadığı bölgede, peynire katılan ve binbir aromalı bitkiler ise genellikle yasak bölgesinde bulunuyor.
OTUN KİLOSU 2 TL’DEN 10 TL’YE ÇIKTI
25 yıldır Peynirciler Çarşısı’nda başta peynir olmak üzere süt ve süt ürünleri satan Mehmet Ayan, yayla yasaklarından önce en iyi peynirin kilosunun 13 TL, şimdi ise 25 ila 30 TL arasında değiştiğine dikkat çekti. Yasağın en çok peynire katılan otu etkilediğini dile getiren Ayan, “Yine peynire katılan otun fiyatı da önceleri 2 TL idi, bugün 10 TL’yi bulmuş durumda” dedi.
‘SON YILLARIN EN KÖTÜ DÖNEMİNİ YAŞIYORUZ’
Babadan kalma peynirci dükkânını 25 yıldır işleten Ayan, son yılların en kötü dönemini yaşadıklarını belirterek, önceki yıllarda başta İstanbul olmak üzerek birçok kentte peynir gönderdiklerini söyledi. İşlerinin gün geçtikçe daha kötüye gittiğini ve bazı günlerce hiç satış yapamadıklarını dile getiren Ayan, yayla yasaklarının bir an önce kalkmasını istedi.
‘KÖYLÜLER HAYVANLARINI SATMAYA BAŞLADI’
Peynirciler çarşısında 20 yılı aşkın süredir peynircilik yapan Fevzi Metin, yasaklar nedeniyle insanların köylerinden göç ettiğini ifade ederek, “Bu sene durumlar çok kötü. Yayla yasakları nedeniyle köylüler hayvanlarını sattı ve köylerde kimse kalmadı, hepsi göç etti. Bu nedenle peynir azaldı. Fiyatlar arttı ve işler azaldı. Tek isteğimiz yayla yasaklarının bir an önce kaldırılmasıdır” diye konuştu.
‘PEYNİR, CACIK VE TEREYAĞI SIKINTISI ÇEKİYORUZ’
41 yıldır hizmet veren ve “Van kahvaltısının mucidi” olarak bilinen Bak Hele Bak Kahvaltı Salonu işletmecisi Yusuf Konak ise, işlerinin eskisi gibi olmadığını dile getirdi. Önceleri kahvaltı için Türkiye’nin birçok yerinden Van’a gelenlerin olduğunu belirten Konak, “Sıkıntı çekiyoruz. Peynir sıkıntısı, tereyağı ve Van cacığının sıkıntısını çekiyoruz. İnsanlar köylerini terk etmişse ve göçmüşse bunun sebebi huzursuzluktur” dedi.
‘YASAKLAR HEM TURİZMİ VURDU HEM DE KAHVALTICILARI’
Yasakların sadece yaylalara getirilmediğini, bölgenin birçok doğa güzelliğinin yasaklı bölgeler kapsamında olduğunu hatırlatan Konak, bu durumdan yerli ve yabancı turistlerin olumsuz etkilediğini vurguladı. Konak, “Akdamar Adası 2 yıldır ibadete kapalı. Yine 2 yıldır Erek Dağı’na çıkamıyoruz. Eğer bu güzellikler serbest olsa yerli ve yabancı turistler Van’a akın ederdi. Yasaklar sadece kahvaltıcıları vurmadı, aynı zamanda turizmcileri de vurdu. Turizm ofisimiz kapalı. Bu ülkede huzur herkese ve her renge lazım” ifadesinde bulundu.
‘HUZUR OLSA HERKES KAZANIR’
Yasaklar nedeniyle peynirin kilosunun 30 TL’yi geçtiğini söyleyen Konak, “Daha eski peyniri satıyoruz. Huzur olsaydı şimdi elimizde yeni ve taze peynir de olurdu. Eğer huzur olsa köylü de kazanır, esnaf da kazanır ve insanlar da kazanırdı. Anlayacağınız hepimiz bu durumdan zarar görüyoruz” dedi.