İstismarın önüne geçmenin koşulu ‘çocuk dostu bir adalet’

İzmir’in Menderes ilçesinde, 6 öğrencisine cinsel istismarda bulunan okul müdürünü yargı önüne çıkararak hesap vermesini sağlayan öğretmen Saadet Özkan öncülüğünde çocuk istismarının önüne geçmeyi amaçlayan yeni bir dernek kuruldu. Avukatlar, akademisyenler ve iş insanlarının katılımıyla Mersin’de kurulan Çocuk İstismarı ile Mücadele Derneği’nin (UCİM) amacı çocuk istismarının önüne geçmeye dönük mücadelede sivil bir cephe açmak.

Çocuk istismarı konusunda ailelere ve çocuklara verilen eğitimlerle farkındalık yaratmaya çalışan derneğin Yönetim Kurulu üyesi Avukat Burcu Düzen, Türkiye genelinde açtıkları şubelerde üyelerine hizmet içi eğitim vermeye başladıklarını söyledi.

Av. Düzen bu eğitimlerde hukuk alanında çocuk haklarının tarihsel gelişimi, ceza hukuku açısından çocuk istismarının ve cezalarının ne olduğu ile çocuk istismarının adli tıp boyutunun anlatıldığını paylaştı. Suça sürüklenen çocukların neden suça yöneldiği ve bunun önlenmesi için neler yapılması gerektiği ile çocuk adalet sistemi üzerine eğitimler de verdiklerini dile getiren Düzen, yakın zamanda başlatacakları atölye çalışmasında ise çocukların bedenlerini tanımaları sağlanıp, haklarının öğretileceğini kaydetti. Atölyede yine oyunlarla grup çalışmaları, resim, müzik gibi etkinlikler de verilecek

Derneklerine en çok cinsel istismar ile ilgili başvuru geldiğini aktaran Düzen, “Bize şiddete maruz kalan çocuklar, ekonomik olarak sömürülen çocuklar ve duygusal şiddete maruz kalan çocuklarla ilgili başvuru da bulunuyor. Çocuk istismarları her kesimde görülmektedir. İstismarlar ile ilgili yapılan başvurulara hukuki, ekonomik ve psikolojik destek veriliyor” dedi.

İstismara maruz bırakılan çocuklarda ise, daha çok içe kapanma durumunun gözlendiğini kaydeden Av. Düzen, bundan kaynaklı ailelerle görüşmeye çalıştıklarını dile getirdi. Gelip bire bir yaşadıklarını anlatan çocukların da dinlendiğini ifade eden Düzen, “Her çocukta istismarın etkisi farklı olarak açığa çıkıyor. Bu konuda dikkatli yaklaşılması lazım, yoksa yapacağımız en ufak yanlış hareket çocuğa o travmayı tekrar yaşatabilir” diye uyardı.

Kendilerine gelen dosyaların çoğunu yargıya taşıdıklarını belirten Av. Düzen, devam eden kimi dosyalara da hukuki olarak destek verdiklerini ifade etti. Düzen, amaçlarının çocukların güvenliğini sağlamak, toplumda çocuk istismarının önüne geçmek ve bilinçlendirmek olduğunu vurguladı.

Her gün çocuk istismarı haberleriyle karşılaştıklarına dikkat çeken Düzen, şunları söyledi: “Bizim ceza kanunlarımız var. Bu cezalar daha da artırılabilir. Sonuçta bir çocuktan bahsediyoruz. Çocuklar toplumun en özel bireyleridir. Çocuklar savunmasız bireyler olduğu için onları koruyacak yasalar daha da artırabilir. Biz de asıl sıkıntı bu tür vakaların yargıya taşınmamasıdır. Bu vakaların yargıya taşınmamasının en önemli nedenleri toplumsal yaklaşım, ailenin yaklaşımı ve gelenekler.”

Av. Düzen, istismar dosyalarının uzmanlık gerektiren çok özel bir alan olduğunu da vurguladı. Özellikle istismara maruz kalan çocuğun hikâyesinin alınması çok önemli olduğu için bu konuda uzman kişilerden faydalanılması gerektiğinin altını çizen Düzen, istismar davaları için ise her kentte İhtisas Mahkemeleri kurulması ve bu mahkemelerde çalışacak yargıçlara, savcılara ve avukatlara çocuklarla ilgili eğitimler verilmesi gerektiğini söyledi.

Düzen, “Çocuk dostu bir adalet, tek başına yargı ile değil, devletin bütün kurumları birlikte çocuğun yararını en iyi şekilde koruyabilecek bir sistemle sağlanabilinir” dedi.

İstismarcıların genelde çocuğun en yakınındaki kişiler olduğuna belirten Düzen, bu anlamda ailelerin bilinçlenmesinin de önemli olduğunu vurguladı. Düzen, çocuklara istismara karşı bedenlerini nasıl koruyacakları ve her dokunmanın iyi olmadığını öğretmek gerektiğini kaydetti.