Seçilmiş DBP’li belediye eşbaşkanlarının yerine atanan kayyumlar, bir yılda ençokkadınlarınmücadeleilekazandığıalanları hedef aldı. Kayyumlar ile en büyük darbenin eşbaşkanlık sistemine yapıldığını söyleyen seçilmişler ise, ‘Mücadelemiz sürüyor’ dedi
15Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL ile çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname’ler (KHK) Türkiye muhalefetinin yanı sıra, Kürt siyasetini tasfiye amacı ile kullanıldı. İlk hedef olarak ise Demokratik Bölgeler Partili (DBP) belediyeler seçildi. 11 Eylül 2016 tarihinde Êlih (Batman) ve Colemêrg (Hakkari) belediyesi ile başlayan kayyum atamaları sonucunda, ‘milli iradeyi’ dilinden düşürmeyen hükümet, Kürt halkının iradesi ile seçtiği 106 DBP’li belediyeden, toplamda 94’üne kayyum atadı. Atanan kayyumlar, yine ilk olarak kadın odaklı bir yerel yönetimi esas alan eşbaşkanlık sistemi, Türkiye’de kadınların siyasete katılımında büyük yol kat eden hamlelerini yok etmeyi amaçladı.
1999’dan 2014’e
Kürt siyasetinin 1999 yılında HADEP ile başlayan “demokratik yerinden özgürlükçü belediyecilik” anlayışı 30 Mart 2014 yerel seçimlerinde ise, 15 yıllık deneyimle beraber güçlü, kadın odaklı bir yerel yönetim anlayışını ortaya çıkardı. 106 belediyenin 96’sında eşbaşkanlık sistemine geçildi ve 3 büyükşehir, 8 il ve 85 ilçe-beldede eşbaşkanlık sistemi uygulandı. Eşbaşkanların yanı sıra, belediyelerde kadın meclisleri oluşturuldu. Meclisin pratik çalışmalarını yürütmesi için kadın kurulları ve kadın koordinasyonları oluşturuldu. Yine kadın erkek seçilmişlerden oluşan kadın-erkek eşitlik komisyonları ile kadın grupları oluşturuldu.
Birçok ilke imza attı
Kadın politikalarında önemli bir deneyim kazanan DBP’li belediyeler, kendi bünyelerinde Kadın Politikalar Daire Başkanlıkları ve Kadın Politikaları Müdürlükleri kurdu. Bu müdürlükler bünyesinde ise ekonomi, kadın eğitimi ve şiddet ile mücadele birimleri kurularak, kadın çalışmalarında neredeyse bir ilke imza atıldı. Şiddet ile mücadele kapsamında Amed Büyükşehir Belediyesi, Wan Büyükşehir Belediyesi, Bağlar Belediyesi ve Akdeniz Belediyesi bünyesinde, Kadın Sığınma Evleri açıldı. Amed Büyükşehir Belediyesi’nde ayrıca İlk Adım İstasyonu ve Alo Şiddet Hattı kuruldu. Yine 43 belediyede Kadın Merkezi açıldı. Açılan Kadın Merkezleri kadına yönelik şiddetle mücadele, kadınların rahatlıkla ulaşabileceği mekanlar, kadın emeğini görünür kılmak ve kadının ekonomiye katılımını sağlamak amacıyla atölyeler kurdu. Yine kadın semt pazarları, çamaşırhaneler, kreşler ve tandır evleri gibi bir çok çalışmaya da imza attı DBP’li belediyeler.
70 eşbaşkan tutuklu
Seçilmişlerin yerine İçişleri Bakanlığı’nın talimatıyla atanan kayyumların ilk hedefi ise, kadın çalışmaları oldu. Belediyeler şuanda vali ve kaymakamlar tarafından yönetilirken, seçilmiş birçok eşbaşkan ise ya görevden alındı ya da tutuklandı. Hala tutuklu bulunan toplam 70 eşbaşkanın 28’si ise kadın.
Kurumlar ya KADEM’e ya PÖH’e
Atanan kayyumlar kadın kurumlarını da ya kapattı ya da işlevsiz hale getirdi. Bazı kadın kurumları ve kurumlara ait mallar ise, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’ın yönetiminde olduğu KADEM’e devredildi. Böylece Amed Büyükşehir Belediyesi, Mêrdîn ve Wan’da olduğu gibi kayyum atanan diğer tüm yerlerde de kadınların ulaşabileceği hiçbir kadın derneği ve merkezi kalmadı. Ayrıca, merkezlerden bazıları özel harekat polisleri tarafından karakola çevrildi.
AMED/JINNEWS
Kayyumların icraatlarından bazıları!
Êlih Belediyesi’ne atanan kayyum, Kadın Politikalar Müdürlüğü’nü Sosyal İşler Müdürlüğü’ne bağlayarak, Hêvî Kadın Atölyesi ve Selis Kadın Merkezi’ni kapattı. Çalışanların da işine son verdi. Sadece kadınlar için açılan spor kompleksi, spor merkezine çevrilerek kadınların elinden alındı.
Mêrdin Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Kadın Daire Başkanlığı çalışanları ihraç edilirken, Şiddetle Mücadele Müdürlüğü’ne ise, erkek atandı.
Nisêbîn (Nusaybin) Belediyesi’ne bağlı Kadın Politikalar Müdürü KHK ile ihraç edildi. Gûlşilav Kadın Merkezi kapatıldı. ‘Jiyana Bê Sînor’ adlı Kadın Emek Projesi durduruldu.
o Qoser (Kızıltepe) Belediyesi’ne bağlı Nuda Kadın Merkezi kapatıldı. Çalışanları ise işten çıkarıldı. Kadın ekonomi ve diğer kadın birimlerinde görevli bulunan kadınlar KHK ile ihraç edildi. Nuda Kadın Merkezi’nin adı ise Hanımeli olarak değiştirildi.
Derik Belediyesi’ne bağlı Peljîn Kadın Merkezi çalışanları işten çıkarıldı ve kurum kapatıldı.
Kerboran (Dargeçit) Belediyesi’ne bağlı Çiçek Kadın Merkezi kapatıldı.
Şemrex (Mazıdağı) Belediyesi’ne bağlı Rewşen Kadın Merkezi’nin hizmetleri durduruldu, kadın çalışanlar işten çıkarıldı.
Wan’da Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Kadın Politikalar Daire Başkanlığı feshedildi. Kadın Sığınağı kapatıldı. Yine ‘Mor Kanatlı Turnalar’ adlı projeyle halk otobüslerinde çalışan kadınlar, ‘kadın şoför olmaz’ denilerek işten çıkarıldı. Rojîn Kadın Yaşam Merkezi’nin adı “Kadın Yaşam Merkezi” olarak değiştirilerek, merkezde çocuklar için Kur’an kursu verilmeye başlandı.
Artematen (Edremit) Belediyesi’ne ait Kadın Politikalar Müdürlüğü, hizmet birimi haline getirildi ve birime erkek atandı.
*Erdîş Belediyesi’ne ait Kadın Politikaları Müdürlüğü işlevsiz hale getirildi. Buka Baranê Atölyesi ve Helin Şen Çocuk Kreşi kapatıldı.
Bêgir (Muradiye) Belediyesi’ne ait kreş, klinik ve ekonomi temelli kadın aşevi kapatıldı.
İpekyolu Belediyesi’ne ait Kadın Hizmetler Müdürlüğü kapatıldı. Maya Kadın Merkezi’nin proje ve hizmetleri durduruldu. Şiddetle mücadele biriminin telefonuna el konuldu.
Payîzava (Gürpınar) Belediyesi’ne ait Kürtçe hizmet veren Xeyrî Şinik Çocuk Kreşi ilçe müftülüğüne bağlanarak, Kur’an kursuna çevrildi. Kadın Yaşam Merkezi KADEM’e devredildi.
Şirnex Belediyesi’ne ait Zahide Kadın Merkezi, Kadın Politikalar Müdürlüğü kapatıldı. Belediyede çalışan kadınların görev yerleri değiştirilerek, kadın çalışmaları durduruldu.
Cizîr Belediyesi’ne ait Kadın Politikalar Müdürlüğü, Sitîya Zîn Kadın Merkezi kapatıldı. Danışmanlık hizmetinden faydalanan kadınların bilgilerine ise, el koydu. Şuan kadın merkezi aynı isimle kadın ve kültür merkezi olarak AKP Kadın Kolları’na tahsis edilmiş durumda.
Sêrt Belediyesi’ne bağlı Kadın Politikalar Müdürlüğü çalışanları KHK ile ihraç edildi. Kadın Politikalar Müdürlüğü’ne bağlı Berfîn Kadın Merkezi, Kültür ve Sosyal İşer Müdürlüğü’ne bağlandı ve bir erkeğe devredildi.
Riha (Urfa) Xalfetî Belediyesi’ne ait Kadın Merkezi çalışanları işten çıkarıldı ve şiddete karşı başvuruları kabul eden danışmanlık hizmeti sonlandırıldı.
Agirî (Ağrı) Bazîd (Doğubayazıt) Belediyesi’ne bağlı Sema Yüce Kadın Merkezi, Ayşenur Zarakolu Tıp Merkezi, kreş ve çamaşırevi kapatıldı.
oMersin Akdeniz Belediyesi’ne ait İştar Kadın Merkezi kapatıldı ve merkez Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne bağlandı.
Amed Büyükşehir Belediyesi Kadın Politikaları Daire Başkanlığı kapatıldı ve Kadın ve Aile Hizmetleri Daire Başkanlığı’na bağlı 35’i kadın 44 personel işten çıkarıldı. Amed’de faaliyet yürüten 10 kadın merkezinin faaliyetleri tamamen durduruldu.
Bismil Belediyesi’ne ait Nujîn Kadın Merkezi, evlendirme dairesine dönüştürüldü.