Tam 51 yıllık bir geçmişi var Montrö Caz Festivali’nin. Yarım yüzyılı aşkın bir süredir tüm dünyadan cazseverleri adeta mıknatıs gibi İsviçre’ye çekiyor. Montreal Uluslararası Caz Festivali’nden sonra Montrö ikinci büyük festival niteliğinde. Her yıl dünyaca ünlü müzisyenler ve yüz binlerce cazsever buraya akın ediyor.
Ancak “caz festivali” adı, etkinliği tam olarak tanımlamıyor. Çünkü festivale efsane caz ustalarının yanı sıra pop, rock ve elektronik müzik yapan farklı sanatçılar da katılıyor. Montrö’deki festivalde Les McCann, Miles Davis, Al Jarreau, Ella Fitzgerald ya da Count Basie gibi cazın gerçek ustaları dışında; Led Zeppelin, Frank Zappa, Jonny Cash, Ray Charles, Aretha Franklin, Nina Simone, Marvin Gaye, David Bowie ya da Almanya’dan Herbert Grönemeyer gibi çok farklı müzik tarzları olan sanatçılar da sahne aldı.
Bu yılki festivale katılanlar da yine sadece caz sanatçıları değil. Lauryn Hill, Macy Gray, Till Brönner, Emeli Sandé, Morcheeba, Tom Jones, Herbie Hancock, Beth Ditto, Pet Shop Boys, Trombone Shorty, Usher ve Peter Doherty, Trilok Gurtu Quartet, Lee Ritenour & Dave Grusin, George Benson, Ibrahim Maalouf, Youssou N’dour da etkinliğe katılacak birbirinden farklı sanatçılardan sadece birkaçı.
Claude Nobs’tan Mathieu Jaton’a
Montrö Caz Festivali 1967 yılında piyanist Géo Voumard ile radyocu Lance Tschannen tarafından başlatıldı ve o dönemde Montrö kentinin turizm danışma ofisinin başkan yardımcısı olan Claude Nobs tarafından 46 yıl boyunca yönetildi. Onun 2013’te ölümünden sonra görevi Mathieu Jaton devraldı.
Hem festivale giriş ücretleri, hem etkinlikte temsil edilen müzik stilleri, hem de festival süresi yıllar içinde artış gösterdi. 1967’deki ilk festival üç gün sürmüştü. 1977’de Montrö festivali 23 gün gibi rekor bir uzunluğa ulaştı.
Geçen yıllar içinde festival iki hafta ile sınırlı kaldı. Festivalin popülaritesi de gittikçe arttığı için bu durum ister istemez ticari süreci de başlattı. Artık Montrö caz alışveriş merkezlerinde festival amblemli tişörtler, akıllı telefon kılıfları ve fincan gibi hediyelikler satılıyor. Bu yılki festival posterinin fiyatı ise 230 euro.
Festivalde her keseye uygun etkinlik de mevcut. Örneğin park ve havuz başlarındaki programlar, doğaçlama gösteriler (Jam-Sessions) ve müzikli partiler festival sırasında sunulan ücretsiz etkinliklerden.
Müziğin sınırlarında gezintiler
Montrö müziğin sınırlarını zorlayan etkinlikleriyle tanınan bir festival. Festivalde bir zamanlar sahne alan sanatçılar adeta müzik tarihi yazdılar. Örneğin Queen ile David Bowie ikilisinin 1980’lerde birlikte söyledikleri “Under Pressure” böyle bir parça. Her yıl Cenevre Gölü yakınındaki festival alanına 200 binden fazla müziksever akın ediyor. 2016 yılındaki 50. yıl etkinliğindeki müzik yıldızlarının zenginliği yeni boyutlar açtı. Carlos Santana, Deep Purple, Simply Red, Quincy Jones, ZZ Top, Slayer, Van Morrison, PJ Harvey, Lana del Rey ve Patti Smith o dönemde sahne alanlardan sadece birkaçı.
Claude Nobs bundan 51 yıl önce müzik sektörüne büyük bir yenilik getirdi. Festivalin gelecek nesillere aktarılması ve kültürel bir miras olarak korunması için ilk festivalden bu yana tüm konserleri kayıt ettirdi. Böylece bugüne kadar ortaya toplam 5 bin saati aşkın işitsel ve görsel malzeme çıkmış oldu. Bu, ilk işitsel ve görsel kütüphane olarak Birleşmiş Milletler Bilim Eğitim ve Kültür Örgütü UNESCO’nun kültür mirası listesine geçti.
DW,ÇA/GA
© Deutsche Welle Türkçe
