Kürt tarihinin öğrenilmesinde ve aktarılmasında önemli bir yeri olan dengbêj geleneği, devam ediyor. Dengbêj Naif Munisî, dengbêjlerin Kürt halkının kültürü olduğunu söyleyerek, ‘Yaşayacağım sürece Kürt halkının direnişini ve çektiği acıları klamlarla söyleyeceğim’ dedi
Kürt tarihinde önemli bir yere sahip olan ve Kürt tarihinin bir sonraki nesillere aktarılmasındaki önemli aktörlerden biri olan dengbêjlik geleneği, hala sürüyor. Amed’de dengbêjlik gelenğini sürdüren Dengbêj Naif Munisî, dengbêjliğin Kürt halkının kültürü olduğunu ve yaşadığı sürece klamlarıyla sürdüreceğini söyledi. Dengbêjliğin çocukluk hayali olduğunu dile getiren Dengbêj Naif Munisî, küçük yaştan itibaren sürekli dengbêjlerin divanında bulunduğunu belirterek, harcadığı emeğin boşuna gitmediğini ve bugün dengbêjliğin maksadına ulaştığının altını çizdi. Amed’in Hezro (Hazro) ilçesine bağlı Munisî köyünde 1959 yılında dünyaya gelen ve 1968 yılında ailesiyle birlikte kent merkezine yerleşen Dengbêj Munisî, dengbêjlerin söylediği klamlardan etkilendiğini ve o zamanlarda kendine dengbêj olma sözünü verdiğini söyledi. Dengbêj Munisî, dengbêj olma sürecini ise, şöyle anlattı: “Dengbêjler içinde en çok beni etkileyen dengbêj, Salihê Beynatê idi. Onunla tanıştım ve kendisine dengbêj olmak istediğimi söyledim. Salihê Beynatê’nin bu talebimi mutlulukla karşılaması, beni çok sevindirmişti. Biraz zaman geçtikten sonra Mardin Kapı’dan kamyona binerek Silvan’a gidip oradan da yürüyerek Salihê Beynatê’nin Beynat köyüne gittim, evinde misafir kaldım ve bu sürekli devam etti. Dengbêj olabilmek için dağ, kar ve kış demeden sürekli Beynatê köyüne giderdim ve bugün dengbêj olmam en büyük emek Salihê Beynatê’nindir.”
‘Kürtlerin direnişini söyleyeceğim’
Dengbêjliği kaset ve plaklardan değil, yüz yüze dinleyerek öğrendiğini vurgulayan Munisî, bu yeteneğini kişisel çabasına bağladı. Salihê Beynatê’nin ardından ikinci hocası Dengbêj Huseynê Mûşî olduğunu sözlerine ekleyen Dengbêj Munisî, 2007 yılında Amed’de Dengbêj Evi’nin açılmasıyla yerini dengbêjlerin arasında aldığını, yıllar sonra ise atanan kayyum sonrası Dengbêj Evi’nden ayrıldığını kaydetti. Dengbêj Munisî, seslendirdiği klamları bölgedeki halk ve hareket isyanları ile devletin Kürt halkına uyguladığı zulüm tarihi üzerine odaklandığını belirterek, “Klamlar, Kürt halkı için çok önemli ve tarihi bir yere sahiptir. Dengbêjlerin söylediği klamlar, Kürt halkının varlığıdır” dedi. Dengbêjliğin tarih için olan önemine de dikkat çeken Dengbêj Munisî, Kürt halkının radyosu, televizyonları, gazeteleri ve duyuru herhangi bir imkanı yokken Kürt halkının ve bölgelerde yaşananların dengbêjlerin söylediği klamlarla yayıldığını hatırlattı. Herkese dengbêjlik kültürü yaşatması ve kaybolmaması için duyarlılık çağrısında bulunan Dengbêj Naif, sözlerini şöyle tamamladı: “Yaşayacağım sürece Kürt halkının direnişi ve Kürt halkının çektiği acıları klamlarla söyleyeceğim. Özellikle yeni neslin dengbêjliğe sahip çıkması gerekiyor.”
Bilal Güldem / Amed – dihaber