Hüseyin Aykol
Oxford Üniversitesi yayınlarından çıkan “Rethinking Securalism”, Nika Yayınevi tarafından “Laikliği Yeniden Düşünmek” ismiyle Türkçeye kazandırıldı. Kitap, Craig Calhoun, Jonathan VanAntwerpen, Mark Juergensmeyer tarafından derlenmiş.
Çevirisi Menekşe Sözbilir, Önder Özden, S. Erdem Türközü, Noyan Özatik, Tuğçe Kılınç, Nupelda Yüce, Müge Durusu Tanrıöver, Cemre Güneş Şengül, Ayşegül Avcı tarafından yapılan eser, editörün önsözünde laiklik ile sekülerlik arasındaki farkı izah ederek başlıyor.
Nitekim, burada “Seküler’in sosyolojik, laik’in ise, siyasal bir niteleyen olduğunu biliyoruz. Bunu “seküler toplum”, “laik devlet” ibarelerinde görmemiz mümkündür. “Laikliğin sosyolojik anlamı” olarak ifade edilebilen seküler teriminin bu anlamı genellikle, “dini hayatın dışındalılık”, dünyevileşme, dini referansların azalması gibi unsurlarla açıklanmasıdır, deniliyor.
Dünyada ve ülkemizde dinin toplumsal görünümü arttıkça, laiklik de gittikçe daha fazla tartışma konusu hâline geliyor. Kamusal alandaki dinî referansların yoğunlaştığı günümüz dünyasında, laikliğin türleri ve algılanma biçimleri de her yönüyle masaya yatırılmakta.
Seküler-laik, sekülerleşme-laikleşme ve sekülerizm-laisizm zıtlıklarını da içerecek bir biçimde, meselenin hem olgusal hem de ilkesel boyutunu göz önünde bulundurarak dinî olana ve dinî olanın etki alanına ilişkin yürütülen tartışmalar, din-siyaset ilişkisinin değerlendirileceği çerçeveye katkı sunmakta.
Yönetim mekanizmalarının bir ilkesi olarak laikliği, dinî olanın ve seküler olanın sınırları uyarınca, diğer taraftan ise dinî olanı ve seküler olanı laiklik ilkesi uyarınca değerlendirmek, ancak kapsamlı bir çerçeve dâhilinde gerçekleştirilebilecek bir iş olarak karşımıza çıkıyor.
Dinin toplum içerisindeki yerinin ve siyaset ile olan ilişkisinin dünyanın her yerinde farklı tezahürleri ve tarihsel serüveni olduğundan dolayı, laikliği yeniden düşünmek, karşılaştırmalı bir bakış açısını da gerektirmekte. İşte Nika Yayınevi tarafından yayınlanan bu kitap, laikliğin pek çok boyutuna dair güncel tartışmalar ve teorik zemin için kuramsal araçlar sağlıyor.
Laiklik biçimlerinden, yurttaşlık ve kamusal alan tartışmalarına; demokrasi ve laiklik ilişkisinden küresel seküler siyasete; dinî hayırseverlikten dinsel fundamentalizme; ifade özgürlüğünden dünyanın farklı bölgelerindeki laiklik deneyimlerine pek çok temel konuyu ele alan bu eser, işte bu yüzden okunmayı hak ediyor. Bu arada, “Laikliği Yeniden Düşünmek” eseriyle, 50. Kitaba ulaşan Ankara merkezli genç yayınevlerimizden Nika Yayınevi’ne, yayın hayatında daha nice başarılar dileriz.