Uluslararası Yazarlar Derneği PEN, geçen yıl dünya çapında yazar, gazeteci ve yayımcılara yönelik 212 saldırı kaydedildiğini açıkladı. PEN’in verilerine göre, çalışmalarından dolayı iki yazar da cinayete kurban gitti: Iraklı yazar Alaa Mashthob Abboud Kerbela’da, Kuzey İrlandalı gazeteci-yazar Lyra McKee ise Londonderry’de öldürüldü. McKee, Kuzey İrlanda’da İngiltere’ye karşı bağımsızlık ayaklanması olarak bilinen Paskalya Ayaklanması’nın yıldönümündeki eylemleri haberleştirirken, göstericilerle polis arasında çıkan çatışmada hayatını kaybetmişti. McKee’nin dini köktenciliğin farklı cinsel yönelimler üzerinde kurduğu baskıyı eleştirdiği ve eşitlik için mücadele verdiği biliniyordu. Irak’ta devlet içindeki yozlaşmayı ve Kerbela’daki militan grupları eleştiren romancı Abboud ise kimliği bilinmeyen silahlı bir grubun suikastı sonucu yaşamını yitirmişti.
Hakim karşısına çıkan 37 yazardan 10’u Türkiye’de
PEN Almanya şubesinin Darmstadt’ta açıkladığı verilere göre, birçok ülkede yayıncılar uzun hapis cezaları ve şiddet tehdidi ile karşı karşıya kalıyor. 2018’de PEN, bu yönde 205 baskı ve tehdit vakası bildirmişti.
PEN, muhalif seslerin susturulması için hapis cezası ve gözaltı yöntemlerine başvurulduğunu, bunun da kimi zaman oldukça tuhaf suçlamalar yoluyla yapıldığını belirtiyor. Bu yolla susturulmaya çalışılan söz konusu 67 yazardan 21’inin Çin’de olduğu belirtildi. Dünya çapında geçen yıl hakim karşısına çıkan 37 yazardan ise 10’unun Türkiye’de olduğu kaydedildi. Türkiye’de tutuklu bulunan 100’den fazla gazetecinin arasında 4 yazarın da bulunduğuna dikkat çekilerek, çok sayıda yazarın da hapis cezası ile karşı karşıya olduğu belirtildi. Eritre’de 9 yazarın mahkeme kararı olmaksızın cezaevine gönderildiği; Suudi Arabistan, Mısır, İran, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde de ifade özgürlüğünün hapis cezalarıyla baltalandığı ortaya kondu.
PEN Almanya Başkan Yardımcısı Nestmeyer
PEN Almanya Şubesi Başkan Yardımcısı Ralf Nestmeyer, yazarların muhalefet etme özgürlüğünün işkence ve hapis gibi yöntemlerle baltalanmaya çalışıldığı ülkelerdeki durumu, iktidarların kelimelerin gücü karşısında duyduğu korku ve çaresizlikle ilişkilendirdi. Nestmeyer, “Kaba şiddete karşın köktencilere, teröristlere ve suçlulara ifade özgürlüğünü çiğneme fırsatı verilmemeli” diye konuştu.
Gazeteciler için en tehlikeli ülkeler
Uluslararası Yazarlar Birliği, Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) verilerine de dikkat çekerek, geçen yıl 25 gazetecinin öldürüldüğünü belirtti. Çatışmaları haberleştiren gazetecilerin özellikle hedef olduğunu belirten CPJ, gazeteciler için en tehlikeli ülkelerin 10 gazetecinin öldürüldüğü Meksika ve yedi gazetecinin öldürüldüğü Suriye olduğunu kaydetmişti. Gazetecilerin öldürüldüğü diğer ülkeler ise Filipinler, Libya, Haiti, Çad, Nijerya, Dana, Ukrayna ve İngiltere olarak listelenmişti.
DW, epd, KNA / SÖ, HT
©️ Deutsche Welle Türkçe