Demokrasinin kırıntılarının dahi yok edildiği, tüm yetkilerin ‘tek kişide’ toplandığı, OHAL rejimini öngören Anayasa değişiklik teklifi, hiçbir hükmü kalmayan Meclis’te ikinci tur görüşmelerinde 339 oyla geçti. Paketin 15 gün içinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması beklenirken, OHAL’in getirdiği baskıların gölgesinde referandum için gün sayılıyor
MHP ile AKP’nin vekillerden ve halktan gizli hazırladığı, Türkiye’de rejim değişikliğini öngören Anayasa değişiklik teklifi, bay-pass edilen Meclis’te ikinci turda da geçti. Teklif için Meclis’te 9 Ocak’ta başlayan maraton, 339 ‘evet’ oyuyla son buldu. Oylama sonucuna göre, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onayı sonrası referanduma gidilecek. Cumhurbaşkanı’nın onaylaması için 15 günlük süre bulunuyor. Referandum tarihi de buna göre şekillenecek. Referandumun, Resmi Gazete’de yayımını takip eden 60’ncı günden sonraki ilk pazar günü yapılması gerekiyor. Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, referandum için 2-9 Nisan tarihlerini işaret etmişti. Cumhurbakanı Tayip Erdoğan’ın görüşmeler sırasında gazetecilere “öyle veya böyle bu iş bitecek” şantajının gölgesinde görüşülen Anayasa değişikliği teklifinin ilk turunda maddeler yedi gün içinde oylamaya sunulup kabul edilmişti. Görüşmelerin hem birinci hem de ikinci turu gergin ve hatta kavgalı geçti.
AKP’de ispat yarışı
İlk maddelerde AKP ve MHP’de firelerin yaşandığı oylamalarda, baskı altında tutulan AKP milletvekillerinin Meclis kürsüsünün olduğu yerde cep telefonlarıyla oy kabinlerini fotoğrafladığı görüldü. Öte yandan Anayasa değişikliği için gereken şartlardan birisi olan kapalı oylamada AKP’li vekillerin verdikleri oyları alenen göstermesi ise başka bir tartışma yarattı. Birinci tur görüşmelerinde AKP ve CHP’li vekiller arasında sık sık kavgalar çıktı. Türkiye’nin kaderini ilgilendiren Anayasa değişiklik görüşmeleri TBMM TV’den verilmedi. HDP’li ve CHP’li vekillerin usule ilişkin verdikleri soru önergelerinin tümü de reddedildi. CHP’li bir milletvekilinin AKP’li bir milletvekilinin ayağını ısırdığı iddiası yeniden gerilime yol açtı. AKP’li milletvekilleri Mihrimah Belma Satır ve Gökçen Özdoğan Enç, Genel Kurul’a CHP’li vekillere atıf yaparak “köpek giremez” afişleriyle geldi.
AKP açık oy kullanmayanları fişledi
İlk turu gergin geçen görüşmelerin, ikinci turunda da tartışmalar yaşandı. Görüşmelerin ikinci turunda ilk gün, teklifin ilk 7 maddesi kabul edildi. Salı günü gerçekleşen Meclis grup toplantısında ‘hayır’ kampanyasını başlatan HDP milletvekilleri, ikinci tur görüşmelerine ‘hayır’ yazılı yaka kartlarıyla katıldı. Oylama için tutuklu HDP’li vekillerinin ismlerinin okunduğu sırada “Rehin” diye bağırıldı. İkinci turun ilk günü, yine AKP’li vekillerle ilgili skandal bir iddiayla başladı. CHP’li Eren Erdem, AKP sıralarından gizli yapılması gereken oylamada kabine giren kişilerin fişlendiğini söyledi.
Kürsüde kelepçeli eylem
TBMM Genel Kurulu’nda devam eden anayasa değişikliği teklifi görüşmelerinin ikinci turunun ikinci gününe ise kelepçeli eylem yapan Bağımsız milletvekili Aylin Nazlıaka ve HDP’li kadın milletvekillerine yapılan saldırı damga vurdu. Görüşmelerin son gününde de tasarının tümü üzerine yapılan oylamada yine sık sık “açık oy kullanıldığı” yönünde tartışma yaşandı.
Tasarının tümü üzerine yapılan oylamada 488 oy kullanıldı. Teklifin tümü 339 oy ile Meclis’ten geçti. Tasarının tümü için 142 red oyu kullanıldı. 5 boş 2 de geçersiz oy kullanıldı.
Meclis şartsız Erdoğan’a verildi
Kapalı oy kullanmanın ihlal edilmesine rağmen Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı’nın sonucu, “Egemenlik gerçekten kayıtsız şartsız milletindir” sözleriyle anons etmesi dikkat çekti. Anayasa tasarısının referandum aralığında Meclis’te kabul edilmesinin ardından konuşan AKP Genel Başkanı ve Başbakan Binali Yıldırım, Meclis’in bir anayasa değişikliği yapmadığını, bunun için halka gitmenin yolunu açtıklarını dile getirdi.
HDP referandum için toplandı
HDP MYK ve Meclis Grubu, Anayasa değişiklik teklifinin Meclis’ten geçmesinin ardından Genel Merkez binasında toplandı. Referandum sürecinde yürütülecek “Hayır” kampanyasının detaylarının masaya yatırılacağı toplantıda, kampanyanın içeriği, dili, aşamaları ve örgütlenmesi ele alınacak.
MHP’de art arda toplu istifa
Başkanlık rejimine karşı çıkan MHP’liler art arda toplu istifa ediyor. MHP Akseki İlçe Başkanı Mustafa Başgör, sosyal medya hesabından yaptığı yazılı açıklamada, istifa kararını duyurdu.
Kadıköylüler ‘HAYIR’da birleşti
Kadıköy’de bulunan demokratik kitle örgütleri tarafından oluşturulan “Hayır’lı Kadıköy Platformu” Anayasa değişiklik paketinde öngörülen “Başkanlık sistemine” karşı Beşiktaş İskelesi önünde açıklama yaptı. Eylemde açıklamayı CHP Kadıköy İlçe Başkanı Ali Narin yaptı. “Varlığımızı bir kişiye teslim etmeyeceğiz” diye sözlerine devam eden Narin, şunları söyledi: “Özgürlük, kardeşlik, laiklik, barış için HAYIR diyeceğiz. Boyun eğmeyeceğiz, yılmadan HAYIR diyeceğiz.” Narin son olarak demokrasiden yana olan herkesi anayasa değişikliğine karşı birlikte direnmeye çağırdı.
TÜM MADDELER
1. madde
Yargı ile ilgili düzenlemeyi içeren birinci maddeye 347 kabul oyu geldi.
2. madde
Teklifin, milletvekili sayısını 550’den 600’e çıkarılmasını öngören ikinci maddesi 343 oyla kabul edilmişti.
3. madde
Seçilme yaşının 25’ten 18’e düşürülmesini öngören 3. Madde 341 oyla kabul edilmişti.
4. madde
“TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 5 yılda bir, aynı gün yapılmasını” öngören 4. madde 343 oyla kabul edildi.
5. madde
Meclis’in görev ve yetkilerinin sıralandığı 5. madde ise 343 oyla kabul edildi.
6. madde
Gensoruyu kaldıran 6. madde 343 oyla kabul edildi.
7.madde
Cumhurbaşkanlığı seçimini düzenleyen 7. madde de 340 oyla kabul edildi.
8. madde
Cumhurbaşkanı’na yürütme yetkisi veren ve ‘Devlet Başkanlığı’ sıfatı getiren 8. madde 340 oyla kabul edildi.
9. madde
Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunu düzenleyen 9. madde 343 oyla kabul edildi.
10. madde
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların cezai sorumluluğunu düzenleyen 10. madde 343 oyla kabul edildi
11. madde
Cumhurbaşkanı’na TBMM’yi feshetme ve TBMM’nin beşte üç çoğunlukla erken seçim kararı alma yetkilerini düzenleyen 11. madde 341 oyla kabul edildi.
12. madde
Cumhurbaşkanı’na olağanüstü hal ilan etme yetkisi veren 12. madde 344 oyla kabul edildi.
13. madde
Askeri mahkemelerin hangi koşullar altında kurulabileceğine ilişkin düzenlemeye yer verilen 13. madde 343 oyla kabul edildi
14. madde
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adını ‘Hakimler ve Savcılar Kurulu’ şeklinde değiştiren ve kurulun üye sayısını 13, daire sayısını 2 olarak belirleyen 14. madde 341 oyla kabul edildi.
15. madde
Cumhurbaşkanının bütçe kanun teklifini Meclis’e sunmasını öngören 15. madde 341 oyla kabul edildi.
16. madde
Anayasa değişiklik teklifinde önerilen hükümet sistemine uyumluluk için anayasanın farklı maddelerinde değişiklikleri öneren 16. madde 341 oyla kabul edildi.
17. madde
17’nci madde kabul edildi. Maddeye 342 kabul, 135 ret oyu verildi. TBMM’nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak. Seçimin yapılacağı güne kadar milletvekillerinin ve cumhurbaşkanının görevi devam edecek.
18. madde
18’inci madde “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğini” içeriyor.