Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Eşit Başkanı Hüseyin Mat “İnkar ve asimilasyoncu politikalarla bizi yok saymazlar” dedi. AABF, AABK çalışmalarını Alevinet’e anlatan MAT, bugün elde edilen hakların devletin bize bir Lütfü değil, anayasada bulunan haklardan kaynaklı olduğunu ifade etti.
ELİF KELEŞ O.
Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu kuruluşundan bugüne kadar Almanya devletinden ne gibi kazanımlar elde etti?
Almanya Alevi hareketi yaklaşık 32 yıl önce kuruldu. 32 yıl boyunca çok büyük emek ve hizmet var bu mücadelede. İsmini sayamadığımız binlerce gönüllü yarenlerimiz var. Büyük fedakarlıkla AABF’miz bu günlere geldi. Öncelikle kurucu üyelerimiz başta olmak üzere, hizmet eden, destek veren cümle canlara teşekkür etmeyi bir borç biliyorum.
Bu 32 yıllık mücadeleye çok büyük kazanımlar ve başarılar sığdırdık. Aleviliğin kendine özgü inanç olarak kabul edilmesi, Cemevlerinin ibadethane olarak tanınması, ana/dedelerin inanç önderi olarak kabul edilmesi kimlik mücadelesi açısından hedeflerimize ulaşmamızda başlangıcın taşlarını örmüştür.
Daha sonra Alevilik Derslerinin Alman devlet resmi okullarında verilmesi, Üniversitelerde Alevilik kürsülerinin açılması, Eyaletlerde Hak Eşitliği anlaşmalarının imzalanması, Alevilerin kutsal sembollerinin Alman Federal Parlamentosu İnançlar Odasında sergilenmesi, Müzik Dans Yüksek Okulunda Alevi konservatuvarının ilk adımının atılması, son olarak elde ettiğimiz Kamu Tüzel Kişilik statüsü ile birlikte Almanya Devletinden hakkımız olan anayasal tüm haklarımızı almayı başardık. Anayasal haklar diyorum, çünkü bu aldığımız haklar devletin bize bir lütfü değil, anayasada bulunan haklarımızdan kaynaklı olduğunu özelikle ifade etmek istiyorum. Yani kısacası biz Almanya’da tüm anayasal haklarımıza kavuşarak, inançsal kimliğimizi özgürleştirdik.
Sizin Genel Başkanlık döneminizde elde edilen kazanımlar nelerdir?
Yukarıda saydığım tüm anayasal haklarımızın elde edilmesinde en önemli etken, birlik ve beraberliğimizi sağlamamız ve örgütlenmeyi başarabildiğimiz için gerçekleşmiştir. Yani ortak akıl, ortak amaç, ortak hedef etrafında kenetlenmenin sonucudur. Kazanımların hangi dönemde alındığından bağımsız, 32 yılık bir mücadelenin ürünü, emeği, hizmeti, mücadelesi olduğunu söylemek istiyorum.
Kamu tüzel kişilik hakkı tanınmayı AABF’na ne kazanım sağlıyor?
Kamu Tüzel Kişilik statüsü aslında bir kimliğin resmi olarak kabul tanınmasıdır. Yıllarca inkar, asimilasyon, katliamlara maruz kalan Aleviler kendilerini saklamak zorunda kaldılar. İç ve dış göçle birlikte kamuda daha çok görünür oldular. Doğa ananın Alevilere doğuştan tanıdığı kimliğini kamuda da tanınması anlamını taşıyor. Kimlik mücadelesi veren Aleviler, kamuda kimliklerine kavuştular.
Kamu Tüzel Kişilik Almanya’da Alevilere kiliselerin sahip olduğu tüm hakları tanıdı. Kapsam ve yetki alanı çok geniş. Birçok imkanı sunuyor. Sıralasam dokuz ciltlik ansiklopedi çıkar. Önemli olan bu hakları en iyi şekilde yaşama geçirebilmek.
Aynı zamanda Almanya Alevi Birlikleri Konfederasyonu Eşit Başkanı olarak Almanya’daki kazanımların diğer Avrupa ülkelerinde de elde edilmesi ile ilgili bir çalışmanız var mı? Varsa ve elde edilen kazanımlar nelerdir?
Almanya dışında diğer Avrupa ülkelerinde de çok önemli kazanımlarımız var. İsveç, Danimarka, İsviçre Basel Kantonu Aleviliği kendine özgü bir inanç olarak tanıdı. Britinaya’da Alevilik Dersleri veriliyor. Avrupa’nın 14 ülkesinde örgütlüyüz. Elde ettiğimiz her hak, Türkiye’de gasp edilen haklarımızın teşhir olması anlamına geliyor. Yani resmi ideolojinin tüm yalan ve antidemokratik uygulamalarını çürütüyor. Önümüzdeki dönemlerde yeni kazanımlarımız olacak.
AABK’da Eşit Başkanlık sistemini uyguluyorsunuz? Bu uygulamayı AABF’da da uygulamayı düşünüyor musunuz?
Sosyal, siyasal, kültürel hangi alanda olursa olsun toplumsal hareketler varlıklarını sürdürebilmesinin en önemli iki ayağından birisi kadındır. Diğeri ise gençliktir. Bu kapsamda kadın hareketi güçlü olan sosyal yapıların daha güçlü olduğunu gözlemliyoruz. Kadın yaşamın her alanında kendi rolünü en iyi şekilde hayata gecirebilmelidir.
Bu nedenle Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Alevi inancında varolan tanımlama “kavram”a uygun eşitlik temelinde temsiliyetini esas alarak Eşit Başkanlık sistemini örgütsel yapısına uygun hale getirmiştir. Olması gereken de buydu. Kadınlarımızı sadece mutfakta değil, karar alma mekanizmalarında görmek istiyoruz. Eşit temsiliyet yetkisini kullansın istiyoruz. Daha güçlü bir kadın hareketi olsun hedefliyoruz.
Birçok federasyonumuz eşit başkanlık sistemini uyguluyor. Fransa, Danimarka, İsveç gibi. Almanya Mayıs 2020 tarihinde tüzük kurultayı planlanmıştı ama Covid-19 salginı nedeniyle ertelemek zorunda kaldı. Ertelenmemiş olsaydı Almanya Federasyonumuz da Eşit Başkanlık sistemine geçmiş olacaktı. Bir sonraki tüzük kurultayında bu kararı alarak Eşit Başkanlık sistemini getirmeyi hedefliyoruz.
Kaç dönemdir, Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu Genel Başkanlığını yapıyorsunuz. 18 Eylül’de yapacağınız genel kurulunda tekrar aday mısınız ? Genel başkanlık döneminde yapmış olduğunuz çalışmalar ve yapmak isteyipte tamamlayamadığınız projeleriniz var mı?
Almanya’ya 1990 yılının sonlarına doğru geldim. 1993 yılında üyesi olduğum Mannheim Cemevinin üyesi oldum. O tarihten itibaren yaklaşık 28 yıldır gençlik kolundan başlamak üzere her yıl bir görev ve sorumluluk aldım. Son 9 yıldır Alamanya Alevi Birlikleri ve son 6 yıldır Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu genel başkanlık görevlerini sürdürüyorum.
Son üç yıllık çalışma dönemimizin yaklaşık 1 buçuk yılı pandemi koşulları altında geçti. Üç yıl önce göreve talip olduğumuzda yapmak istediklerimizin bir kısmını yapamadık ya da süreç çok yavaş ilerledi. Çalışmalarımızın önemli bir kısmı ksik kaldı. Yukarıda anlattığım gibi mesela hazırlık yapmamıza rağmen tüzük ve program kurultayını yapamadık. Eyaletlere kamu tüzel kişilik statüsü için müracaatlar yapıldı ve sonuçlandırılması gerekiyor. Konservatuvar çalışmaları başladı ve içeriğinin doldurulması önemli Sonuçta pandemiden dolayı yapamadıklarımızı tamamlamak istiyoruz. Bu nedenlerle ve gelen talepler doğrultusunda bir dönem daha yapma kararı aldık.
Son süreçte kazanmış olduğunuz dava ile ilgili neler söylemek istersiniz?
10 Aralık 2020 tarihinde Kuzey Ren Vestfalya Eyalet Parlamentosu oy birliğiyle Kamus Tüzel Kişilik statüsü başvurunuzu onayladı. Elde ettiğimiz bu anayasal hak Türkiye ve iktidar olan AKP/MHP’yi çok rahatsız etti. Kimyalarını bozdu desek abartmayın oluruz. Resmi devlet ideolojisi aslında çöktü. Yıllarca öne sürdükleri yalan, iftira, polemikler derdest oldu. Türkiye’de Aleviler anayasal haktan doğan eşit yurttaşlık taleplerini inkar etme olanakları ortadan kalktı. Ayrıca uluslararası hukuk karşısında da zor bir durumla baş başa kaldılar. Bu sebepten dolayı bize saldırdılar, iftira ve yalanlarla dolu dolu haberler yaptılar. Bunların başını da Aydınlık diye bir paçavra gazete çekti., Bu, ırkçı faşist medya grubu günlerce yazılı ve görsel medyasında haber yaptı. Bu yalan ve iftiralara karşı hukuksal hakkımızı kullandık ve bahsi gecen medya kuruluşu hakkında dava açtık. Mahkeme biz haklı buldu. Kazandığımız bu dava aynı zamanda resmi ideolojiye en güzel mesaj oldu. Artık deniz bitti, kara göründü. İnkar ve asimilasyoncu politikalarla bizi yok saymazlar.
Kıymet nedir ? Öğreti anlamında sizin için Alevi hareketinde devamlılık esas mıdır?
Emeğe saygı duymak, kıymet bilmek her toplumda değerlidir. Bu maneviyat duyguları eksik olan ya da yaşayamayan toplumlar başarılı olamazlar.
Kıymet bilmek aslında emeğin kutsallığına yüklenen duyguların toplamıdır. Kıymet bilmezseniz aidiyet duygusunu sağlayamazsınız. Bireysel aidiyet duyguları güçlü olmayan toplumlar birliği ve beraberliği ortaklaştıramaz. Bu nedenle “kadir kıymet” bilmek iyidir, bireyi de, toplumu da yüceltir..
Devamlılık bireysellik üzerinden yürüyemez. Kurumsal işleyiş ve ilkeler üzerinden devamlılıkta esas alınır. Bir toplumu ve toplumu temsil eden kurumları ayakta tutan ilkeleridir, programıdır, duruşudur. Sahip çıkılması gereken unsurlardır.
Bu güzelsohbet için Alevinet ailesi olarak teşekkür ederiz. Son olarak neler söylemek istersin Alevinet’te ?
Alevinet’tin çok başarılı bir girişim olduğunu düşünüyorum Aleviler için. Geniş bir paydaş alana hitap etmesi çok güzel. Alevilerin yerel kimliğini evrensel düzeye taşıyor. Elif Hanım, ayrıca bana kendimizi anlatma şansı verdiğiniz için teşekkür ediyorum. Size ve Alevinet okurlarına saygılarımı sunuyorum.
alevinet/izmir