İzmir’in Çiğli ilçesinde bulunan Harmandalı Çöplüğü’nde çalışan ayrıştırma işçileri, kamyonların kupasında taşınıyor. Öte yandan işçilerin sosyal güvencesi bulunmazken, Harmandalı Çöplüğü’nde ‘çocuk işçiler’ de bulunmakta
AKP’nin ekonomi politikaları yurttaşları geçim sıkıntısına sürüklerken, yaşamlarını sürdürebilmek için ağır ve güvencesiz iş koşullarında çalışmalarını da zorunlu kılıyor. Her kentte olduğu gibi İzmir’in de görünmeyen yüzünde yaşam mücadelesi veren binlerce kişi var. Bu yaşam mücadelesinin bir merkezi de İzmir’in Çiğli ilçesine bağlı Harmandalı semtinin tepelik bölgesinde bulunan ve kentin tüm çöplerinin döküldüğü Harmandalı Çöplüğü.
Çekim yapmak yasak!
Çöplükte ayrıştırma işi ile uğraşan çöp işçileri, çöp kamyonları ile tehlikeli yolculuklar yapmak zorunda bırakılıyor. Çöp sahasında atıkların ayıklanmasını da sadece belediye ile anlaşması olan hurdacılar yapabiliyor. Ayrıca çöplerin döküldüğü alana girip çekim yapmak da yasak. İşçiler, emeklerinin karşılığı olarak günlük 60 lira yevmiye ile çalışmaya maruz kalıyor. Riha (Urfa), Amed, Mêrdîn (Mardin) ve Sêwaz’dan (Sivas) gelen işçilerin yanı sıra Suriyeli mültecilerin yoğun olarak çalıştığı çöplükte, işçilerin çoğunluğu çocuk ve kadın. Konuşmaktan çekinen işçiler, hiçbirinin sosyal güvencesi olmadığını dile getiriyor. Sadece yemekleri ve servislerinin karşılandığını belirten işçiler, yemeklerini çöp sahasında yerken, servislerinin de yine çöp kamyonları olduğunu belirtiyor. Kimi işçiler ise, gece çöp alanında kurulan barakalarda kalmak zorunda.
‘Onların da işine geliyor’
Kendisi de işçi olan Ünal Yeşil, sabah erken saatte işçileri kamyonla evlerinden aldığını dile getirerek, kentin bütün pisliğini çektiklerini ifade ediyor. Yeşil, olası kaza durumunu şu sözlerle özetliyor: “Kaza olsa da kimsenin umurunda değil. Bir de Suriyeli olursa ‘Nasılsa Suriyelidir’ deniliyor. Tüm bunlara rağmen bu işi yapmak zorundayız.” Barakada kalan işçilerden Ferhat Tekin de, “Ekmeğimizi çöplükten çıkarıyoruz. Hep birlikte çalışıyoruz. Çalışma koşullarımız ağır. Çaremiz olmadığı için bu işi yapıyoruz. İş zor, pis bir iş. Ama alın teri güzeldir. Yaptığımız bu işle ülkenin ekonomisine de katkı sunuyoruz. Kapatacağız diyorlar ama onların da işine geliyor” diyor. Çiğli sakinleri de, çöplüğün kaldırılması için 11 senedir başvurmadıkları merci kalmadığını dile getiriyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi ise, çöplüğün kaldırılması için yeni atık tesisi projesini hazırlamış. Ancak yer tespitindeki hatalar nedeniyle İzmir İdare Mahkemesi’nin kararı ile projeye verilen Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu’nun iptalinin ardından başlayan yargı süreci 6 yıldır devam ediyor.
Ahmet Kanbal-Ruken Demir/İzmir-MA
22