Son dönemde Dicle Vadisi’nde artan kum ocakları ve deneme kuyuları, bölgeyi tehdit altına aldı. Her alanı rant haline getirilmek istenen ve 8 bin yıllık tarihi öneme sahip vadide, dünyada doğalgaz yerine çıkarılıp kullanılan Şeyl (Kayaç) gazı bulunuyor. Hem yeraltı hem de yerüstü zenginlikleri ile sermaye sahiplerinin iştahını kabartan vadi, açılan kuyular ile birlikte her gün tahrip ediliyor. Dünya’da ender Türkiye’de de Trakya ve Dicle vadi havzasında olmak üzere, iki bölgede yaklaşık 65 milyon m³ rezerv tespit edildi. Dicle’de bu rezervler için deneme kuyuları açıldı. Dönemin Enerji Bakanı’nın müjde olarak sunduğu bu rezerv için, Dicle vadi havzasında TPAO ve Shell işbirliği ile bin 800 adet kuyu açılması planlanıyor.
‘Hiçbir canlı yaşayamayacak’
Kayaç gazını ve ne anlama geldiğini değerlendiren Ekolojist Güner Yanlıç, açılan kuyular ile deprem riskinin olduğunu söyleyerek, kuyuların artması ile Dicle’de de depremlerin başlayabileceği sinyalini verdi. Doğayı ve insanları metalaştıran bu zihniyetten bir an önce vazgeçilmesi gerektiğini ifade eden Yanlıç, “Dünyada içilebilir su varlıklarının 2050 yılında tükeneceği ve bugün 1,3 milyon kişinin içilebilir su bulamadığı bilinmektedir. Sistemce su ticarileşirken, yanlış tarımsal politikalar ile yeraltı su varlıkları hunharca tüketilmektedir. Su, tüm canlıların yaşam hakkıdır ve ulaşılabilir olmalıdır. Kimsenin tekeline verilemez ve ticarileştirilemez. Dicle vadi havzasında depremler başlayacaktır. Yine oluşan bu çatlaklardan, yeryüzüne sızan gazdan; bitki ve canlılar yaşayamayacak hale gelecektir” dedi. Kayaç gazların çıkarılmasıyla tarımsal arazilerin çoraklaşacağına dikkat çeken Yanlıç, şöyle devam etti: “Hiçbir canlı yaşayamayacak. Orada yaşayanlar, göç edip kapitalizme ucuz işçi olmak zorunda bırakılacak, fosil yakıta olan bağımlılık devam edecek. Sera gazı salınımı artacak ve depremleri tetikleyerek, artışa neden olacak. Doğayı ve insanı metalaştıran bu zihniyetten dönülmelidir. Sulama barajları adı altında inşa edilen Silvan ve Batman barajlarının yapılmasının asıl nedeni, sulama değil, bu kuyuları beslemektir. ‘Tarımsal sulamada kullanılacak’ söylemi, kandırmacadan başka bir şey değildir.”
Medine Mamedoğlu/Amed-Şûjin