Murat KUSEYRİ
Stockholm
2006 yılında tehdit altında bulunan kültür mirasının sayısı 17 iken, bu rakam günümüzde 37’ye yükseldi. Yok olma riski ile karşı karşıya kalan kültür miraslarının çoğunluğu ise savaşın sürdüğü Irak ve Suriye’de bulunuyor.
Uppsala Üniversitesi tarafından düzenlenen ve 2 gün süren konferansta ilk kez kültür mirası ve barış ve çatışmalar üzerine araştırma yapan Mısırlı, Sudanlı, Iraklı, Filistinli, Hırvatistanlı, Bosnalı, İngiliz ve İsveçli uzmanlar bir araya gelerek savaşın kültür mirasları üzerinde etkilerini tartıştı.
KÜLTÜR MİRASLARI PROPAGANDA SİLAHINA DÖNÜŞTÜRÜLDÜ
Konferans katılımcılarından Uppsala Üniversitesi Profesörü Mattias Legner, konferansta neden kültür mirasları savaş ve çatışmalarda hedef haline gelir sorusuna yanıt bulmaya çalıştıklarını söyledi. Silahlı grupların çatışmalarda bazı yerlere bilinçli saldırılar yönelttikleri gibi aynı zamanda kültür mirasını toplum ve kültür tarihinin yorumlanması için bir propaganda silahına dönüştürdükleri değerlendirmesini yaptı.
Savaşlarda her zaman toplumun kültürel miraslarının yakılıp yıkıldığını söyleyen Legner, Roma İmparatorluğu’nun fethettiği yerlerde askerlerine kültür miraslarını savaş ganimeti olarak dağıttığına dikkat çekti.
KÜLTÜR MİRASLARINA YÖNELİK SALDIRILAR BİLİNÇLİ
Günümüzde ise IŞİD’ın yok ettiği kültür miraslarının filmini çekerek yaygınlaştırdığını belirten Legner, kültürel miraslara yönelik saldırıların tesadüf değil bilinçli olduğunu belirttikten sonra şunları kaydetti: “Son yıllarda Suriye ve Afganistan’da fundamantalist gruplar başka kültür ve dinlere ait tüm izleri ortadan kaldırmak istiyorlar. Gelecekte kuracakları fundamental toplumun önünde engel gördükleri çoğulculuğu yok etmek istiyorlar.”
Suriye ve Irak’ta IŞİD çetelerinin saldırısına uğrayan kültürel miraslar üzerinde araştırmalar yapan Göteborg Üniversitesi Öğretim Üyesi Arkeolog Anas Ahl Khabour, uydudan çekilen fotoğrafların IŞİD’ın denetimi altında bulunan tarihi ve kültürel 177 yerde yıkımın izlerini gösterdiğini belirterek “Kültür mirası açısından Irak ve Suriye’deki durum oldukça karanlık “ dedi.
IŞİD KENDİ UZMAN GRUPLARINI OLUŞTURDU
Anas Ahl Khabour, IŞİD’in 2014 yılına kadar ele geçirdiği yerlerde bulunan tarihi gömütlerden çıkacak eserlerden elde edilen paranın yüzde 20’sinin kendisine ödenmesi koşuluyla herkesin arama yapmasına izin verdiğini ancak daha sonra bundan vazgeçtiğini, metal dedektör ve aletler satın alarak kendi uzman grupları oluşturduğunu söyledi.