İHD Van Şubesi, OHAL ile geçen bir yıl içinde kentte 5 bin 934 hak ihlali yaşandığını açıkladı.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Van Şubesi, Olağanüstü Hal’in (OHAL) bir yıllık raporunu şube binalarında düzenlenen toplantıyla açıkladı. “Gazeteciler serbest bırakılsın”, “OHAL kaldırılsın”, “İnsan hakları ile insandır” dövizlerinin taşındığı açıklamaya Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) üye ve yöneticileri de katıldı.
Toplantıda konuşan İHD Şube Başkanı Murat Melet, OHAL’in bölgedeki yansımalarına dikkat çekerek, “İlk OHAL uygulamaları başladığında hükümetin bir bakanı ‘OHAL bir, bir buçuk ay sürer kalkar’ demişti. Fakat bu nasıl bir sevgiyse OHAL halan devam etmektedir. Bizler insan hakları savunucuları ve demokrasiye inanan tüm kurum ve kuruluşlar olarak OHAL’in bir an önce kaldırılması gerektiğini söylüyoruz. Ülkenin ihtiyacı OHAL ve uygulamaları değil, Türkiye’nin ve bölgenin ihtiyacı demokrasi, insan hakları ve barıştır” dedi.
Ardından hazırlanan rapor İHD Yöneticisi Özlem Altun tarafından okundu. Rapora göre kentte yaşanan hak ihlalleri şöyle:
“* 15 Temmuz 2016 tarihli darbe teşebbüsünden sonra 21 Temmuz’dan itibaren başlamak üzere 3 ay süreyle, bütün Türkiye’de Olağanüstü Hal (OHAL) ilan edilmişti. OHAL, önce Ekim 2016 ve sonra da günümüze kadar üçer ay uzatıldı.
* Darbeciler, 173’ü sivil 246 kişiyi öldürmüş, 2 binden fazla insanı yaralamışlardı. İHD olarak, darbe teşebbüsüne karşı olduğumuzu belirtmiş ve o dönemde çeşitli çalışmalar yürütmüştük.
* OHAL ilanıyla birlikte süreç karşı darbe pratiğine dönüşmüş ve toplumsal muhalefet 1 yıldır bir bütün olarak baskı altına alınmıştır. Anayasa’nın 15. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 15. ve Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin 4. maddesindeki yükümlülüklerinin azaltılması ile ilgili hükümleri aşan bu uygulamalar, pek çok insan hak ve özgürlüklerinin ihlali sonucunu doğurmuştur.
* Nitekim 667 sayılı ilk KHK’den 692. KHK’ye kadar çıkarılan 26 KHK, konu bakımından darbe ile ve süre bakımından OHAL süresi ile sınırlı olmayan, kalıcı hukuksal düzenlemeler içermektedir. Bu KHK’larla savunma ve etkili yargı hakkı tanınmadan haksız bir şekilde kamu görevinden çıkarılan binlerce insan adeta ”Medeni Ölü” haline getirilerek sosyal infaza tabi tutulmuştur.
* Mevzuat yoluyla ve uygulamada yaşam hakkı ve işkence yasağı, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı, adil yargılanma hakkı, düşünce, din ve inanç, ifade, örgütlenme, seyahat, toplanma özgürlükleri, çalışma hakkı ve mülkiyet hakkı, eğitim hakkı, ayrımcılık yasağı gibi pek çok hak ve özgürlükler alanında yoğun ihlaller yaşanmıştır ve yaşanmaktadır. Bu konulardaki sorunlara Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserinin ve Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu raporlarında da dikkat çekilmektedir.
CEZAEVLERİ’NDE HAK İHLALLERİ ARTTI
* Derneğimize akrabaları aracılığıyla mahpuslar tarafından yapılan başvurular ya da basından öğrenebildiğimiz kadarıyla, cezaevlerinde işkence ve kötü muamele 20, sevk uygulamalar 140, sağlık hakkı ihlali 7, aile görüşü engelleme 1, tecrit ve izolasyon 8, çıplak arama, ranzadan atma vb. konularda da onlarca hak ihlallerinin yapıldığı tespit edilmiştir.
* Gözaltında, biri Rojava Derneği Genel Merkez yöneticisi Abdulbesir Yapıcı, 4’ü mantar toplamaya çıkmış yurttaşlar olmak üzere 5 işkence olayı tespit edilmiştir.
499 EV BASKINI GERÇEKLEŞTİ
* Tespit edebildiğimiz kadarıyla 499 ev baskını gerçekleşmiş, 12’si üniversite öğrencisi 137’si Fetullah Gülen cemaatine yönelik operasyonlarda olmak üzere 875 yurttaş gözaltına alınmış ve biri 15 yaşında bir çocuk olmak üzere 177 yurttaş tutuklanmıştır.
* İHD Van Şube başkanımız Murat Melet de bu süreçte gözaltına alınmış ve tekrar serbest bırakılmıştı.
* Ayrıca Van milletvekili HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın tutukluluğu devam ederken diğer HDP’li Van milletvekilleri hakkında da soruşturmalar açılmıştır.
* Kentimizde 12 DBP’li belediyeye kayyumlar atanmış, belediye eş başkanları gözaltına alınmış ve tutuklanmıştır. Milletvekili ve belediye eş başkanlarının gözaltına alınması ve tutuklanması doğru değildir. Düşüncelerinden dolayı siyasilerin tutuklanması ,siyaset yapma olanaklarının elinden alınması hukuka ve insan haklarına uygun değildir. KHK’ler ile kamuda ve belediyelerde işten çıkarılan ve ihraç edilenlerin sayısı 2 bin 833’e ulaşmıştır. Bunların 47’si akademisyenlerden oluşmaktadır.
GAZETECİLER TUTUKLANDI
* İpekyolu gazetesi, kentimizin ulusal bazda yayın yapan tek tv kanalı Van TV ve yerel tv kanalı olan Merkür TV KHK ile kapatıldı. Prestij Haber gazetesi de kapatılmış ve tekrar açılmıştır. Van’daki ev baskınlarında gözaltına alınan DİHA muhabiri Erdem Mühirci, Azadiya Welat gazetesi çalışanı Ali Aşika, dihaber muhabiri Selman keleş ve Gazeteci Arif Aslan tutuklanmıştır.
* Fethullah Gülen cemaatine yönelik operasyonlarda 14 okul ve 3 öğrenci yurdu kapatılmıştır.
KADINA VE ÇOCUKLARA YÖNELİK ŞİDDET ARTTI
* Kadına yönelik şiddet olayları da maalesef bu süreçte de devam etmiş. Aile içi şiddete maruz kalan 6 kadın katledilmiş, ayrıca bir kadın aile içi çıkan kavgada katledilirken bir kadının da cenazesi yol kenarında bulunmuştur.
* Çocuklara karşı cinsel istismar vakalarında ciddi bir artış gözlenmiş ,17 çocuk istismara maruz kalmış olayla ilgili 4 öğretmen tutuklanmıştır.
GÖSTERİ, MİTİNG VE YÜRÜYÜŞLER YASAKLANDI
* OHAL nedeniyle kentimizde bütün miting, gösteri ve yürüyüşler yasaklanmıştır. Yapılmak istenen 3 gösteri ve yürüyüşe de polislerce müdahale edilmiş onlarca yurttaş gözaltına alınmıştır.
DİĞER HAK İHLALLERİ
* Bu dönemde yaşanan çatışmalar nedeniyle polis, asker ve koruculardan oluşan 18 güvenlik görevlisi yaşamını yitirmiş, 37 kişi yaralanmıştır. Öte yandan tespit edebildiğimiz kadarıyla 15 örgüt militanı yaşamını yitirmiş, 3 kişi de yaralanmıştır. Çatışmalar bu süreçte tüm şiddetiyle devam etmiş 4 sivil yurttaş yaşamını yitirirken 53 sivil yaralanmıştır.
* Bu süreçte AKP İl binası ve 2 Nisan Polis Evi’nin de aralarında bulunduğu bir çok bombalı eylem gerçekleşmiş, onlarca kişi yaralanmıştır.
* Geçtiğimiz günlerde AKP Özalp İlçe Başkan Yardımcısı Aydın Ahi uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi.
* Bir yıllık OHAL sürecindeki insan hakları ihlali sayısı toplam 5 bin 934 olarak tespit edilmiştir.
ÜLKENİN İHTİCAYI OHAL DEĞİL, BARIŞ, DEMOKRASI VE ÖZGÜRLÜKLERDİR
Açıklanan raporun sonunda İHD Van Şubesi, şu açıklamada bulundu: “Türkiye’nin ihtiyacı olan özgürlükler rejimidir, demokrasidir, insan hakları ve özgürlüklerinin tanınması, kullanılması, korunması ve geliştirilmesidir. OHAL savaş politikası ve uygulamasıdır. Oysa Türkiye’nin ihtiyacı barıştır. Barış ve demokrasi politikaları ve uygulamasıdır. Bu temelde OHAL artık uzatılmamalı ve derhal kaldırılmalıdır. Önümüzdeki dönemin OHAL’in olmadığı, toplumsal barışın sağlandığı, insan haklarının anayasal güvenceye alındığı bir dönem olmasını umut ediyoruz.”