Avukat, Türkiye’nin kadına yönelik şiddetle ilgili İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılmasını protesto eden mültecilerin İran’da risk altında olduğunu söyledi.
Ankara’nın İstanbul Kadına Yönelik Şiddet Sözleşmesi’nden çekilmesine karşı düzenlenen gösteriye katılan üç İranlı mülteci, Türkiye’den sınır dışı edilmekle karşı karşıya .
Lily Faraji, Zeinab Sahafi ve İsmail Fattahi, geçen Mart ayında Türkiye’nin güneyindeki Denizli kentinde düzenlenen bir protestoya katıldıktan sonra tutuklandı. Avukatları Buse Bergamalı, dördüncü İran uyruklu Muhammed Pourakbari’nin protestolara katılmamasına rağmen diğerleriyle birlikte gözaltına alındığını söyledi.
Türkiye genelinde yüzlerce protestocu , istismar mağdurlarını destekleyerek kadına yönelik şiddetle mücadele etmeyi amaçlayan Türkiye’nin sözleşmeden çekilmesine karşı gösterilere katıldığı için yerel polisin acımasız tepkileriyle karşılaştı. söyleyen Bergamalı, polisin gösterilerde fotoğraflarını çekip kimliklerini tespit ettikten sonra gözaltına alındıklarını da sözlerine ekledi. Dörtlü daha sonra “kamu düzenini bozmak” ve “yasadışı gösterilere katılmakla” suçlandı.
Türk makamları, geçen Nisan ayında çıkarılan sınır dışı etme kararına karşı itirazlarını kaybettikten sonra bu ayın başlarında grubun sınır dışı edilebileceğine karar verdi.
Bergamalı, gruptan üçüne şartlı mülteci statüsü verildiğini ve bu nedenle İran’a iade edilmelerinin yasadışı olduğunu söyledi. Ancak mahkeme kararında bu kişilerin İran’a geri gönderilemeyeceğine dair bir işaret yok” dedi.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNHCR) göre, grubun sınır dışı edilmesi emri, Türkiye’nin Türkiye’de sayıları en az 24.300 olan İranlı muhaliflere ve sığınmacılara yönelik muamelesine ilişkin artan endişelerin ortasında geldi . Tahminen 67.000 İran vatandaşı Türkiye’de yaşıyor ve son yıllarda bazılarının zulümden kaçarken diğerlerinin demülk satın alarak ve Türk vatandaşlığı talep ederek İran’a yönelik ABD yaptırımlarından kaçınmaya çalıştıkları için sayıların arttığı bildiriliyor .
Bergamalı, temsil ettiği dört İranlının , İran vatandaşlarının koşulları kötüleşirken bile Türkiye’de kalmak için savaştığını söyledi. “Hayatları için savaşıyorlar” dedi. “Hayatta kalmak için Türkiye’ye geldiler. Ölmemek için burada kalmaya çalışıyorlar.”
Türkiye’deki İranlı muhalifler, daha önce güvenli liman olarak görülen bir ülkede artık güvende olmadıklarına dair alarmı giderek daha fazla yükselttiler. 2020’de İranlı feminist aktivist Maryam Shariatmadari, iki yıl önce başörtüsü takmaya zorlanmayı protesto ettikten sonra İran’dan kaçtıktan sonra Denizli’de polis tarafından kısa bir süre gözaltına alındı.
Türk makamları başlangıçta Şeriatmedari’nin vizesinin süresi dolduğundan tutuklandığını ve insan hakları gruplarının işkence ve hatta ölüm cezasına çarptırılabileceğini söylediği İran’a sınır dışı edilebileceğini söyledi. Halkın tepkisi üzerine Şeriatmadari’nin Türkiye vizesini yenilemesine izin verildi ve serbest bırakıldı.
İstanbul’daki İran konsolosluğunun eski bir çalışanı da dahil olmak üzereon bir İran vatandaşı, İslam Cumhuriyeti içindeki yolsuzluğu eleştiren sosyal medya paylaşımlarıyla tanınan Türkiye’deki İranlı muhalif Mesud Molavi Vardanjani’nin öldürülmesine karışmaktan yargılanıyor. Vardanjani, 2019 yılında İstanbul’da sokakta vurularak öldürülmüştü.
Deniz Barış NARLI