Türkiye, KDP’nin desteğiyle Federe Kürdistan Bölgesi’nde bulunan Zap, Metîna ve Avaşîn’e yönelik yaptığı kimyasal silah saldırılar iki yılı geride bırakırken, bu saldırılarda sonuç elde edemedi
Türkiye’nin Federe Kürdistan Bölgesi’nin Zap, Metîna ve Avaşîn bölgelerine yönelik 23 Nisan 2021’de başlattığı ve 17 Nisan 2022’de genişlettiği saldırılar devam ediyor. Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) ortaklığında devam eden saldırıların bilançosu gün geçtikçe ağırlaşıyor. Fırat Haber Ajansı’nda (ANF) yer alan Halk Savunma Merkezi (HSM) Karargah Komutanlığı açıklamasında, 14 Nisan 2022 ile 14 Nisan 2023 tarihleri arasında 259 HPG ve YJA-Star üyesinin yaşamını yitirdiği aktarılırken, bu süreçte asker ve korucuların Zap, Avaşîn ve Metîna’da bazı alanlardan geri çekildiği, 2 bin 833 asker ve korucunun yaşamını yitirdiği, 387’sinin de yaralandığı ifade edildi. Açıklamada, yine 3 bin 730 kez yasaklı bomba ve kimyasal silahlarla saldırı gerçekleştirildiği belirtildi.
Kimyasalla KDP desteği
Kimyasal silah kullanımı 2 yılını geride bırakan saldırılarda, dünyada insanlık suçu olarak kabul edilen en çok tartışılan konuların başında geldi. Kimyasal silah saldırılarında en az 44 HPG’li yaşamını yitirdi. HPG, 18 Ekim 2022’de 2 HPG’linin kimyasaldan etkilenerek yaşamını yitirdiği görüntülerini paylaşması üzerine, kimyasal silah kullanımı tüm dünyanın gündemine düştü. Uluslararası bağımsız kurumlar araştırma çağrısı yaparken, bölgede inceleme yapmak isteyen uzmanlar KDP tarafından engellendi.
Araştırma yapan heyetler engellendi
Uluslararası Nükleer Savaşı Önleme Doktorları üyesi biyoloji uzmanlarından Jan Van Aken ve Josef Savari, eylül ayında kimyasal silahları incelemek için Kürdistan Bölgesine yaptıkları ziyarette Hirur ve Kanî Masî’de araştırma yapmalarının Amediye kaymakamı tarafından engellendiği ve araştırma yapmalarına izin verilmediğini açıkladılar.
Yine Werxelê’de kullanılan ve üzerinde “Gaz El Bombası” yazılı bombanın görüntüsü yayınlandı. Söz konusu bomba, 13 Ocak 1993’te Paris’te imzaya açılan ve 1997’de yürürlüğe giren Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretilmesinin, Stoklanmasının ve Kullanılmasının Yasaklanması ve İmhasına Dair Sözleşmeye göre yasak.
KDP’ye bağlı Kürdistan Anti-Terör’ün, kimyasal gaz ve bombalara karşı HPG’ye giden gaz maskelerine el koyması da en çok tepki çeken olaylardan biri oldu.
Köpeklere patlayıcı bağlandı
Kimyasal silah kullanımının yanı sıra 1990’lı yıllarda birçok suçla gündeme gelen “Hançer Timi” gibi korucular da bölgede öne sürüldü. Yine saldırıların sürdüğü dönemde Türkiye’nin, birçok paramiliter gücü de Suriye’den Federe Kürdistan Bölgesi’ne kaydırarak, saldırılarda kullandığı gündeme geldi. Saldırılarda hayvanlar da kullanıldı. ANF, 31 Temmuz 2022’de patlayıcı ve kamera yüklenen bir köpeğin tünellere sürüldüğüne dair görüntüler yayımladı.
70 askeri üs kuruldu
Türkiye, saldırıların sürdüğü dönemde KDP’nin yönetiminde olan Barzani ailesi ve bağlı özel güçlerin onayıyla Federe Kürdistan Bölgesi’nde yeni askeri üsler kurmayı sürdürdü. Irak Parlamentosu Asayiş ve Güvenlik Komisyonu üyesi Bedir el-Ziyadi’ye göre, Türkiye Federe Kürdistan Bölgesi’nde 70 askeri üs kurdu ve buralara 30 bin asker yerleştirdi.
Sivil katliamlar durmadı
Zaxo kentine bağlı Perex köyünde 9 Arap turist, hava saldırısıyla katledildi. Saldırılar sadece kırsalla sınırlı kalmadı; Kürt siyasetçilere yönelik birçok suikast gerçekleşti. 16 Eylül 2021’de Süleymaniye’de Ferhad Barış Kondu adlı yurttaş, silahlı saldırı sonucu yaralandı. 17 Eylül 2021’de PKK Komitesi üyesi Yasin Bulut (Şukri Serhed), Süleymaniye’de bir suikast sonucu katledildi. 18 Mayıs 2022’de Zeki Çelebi, iş yerinde uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. 28 Ağustos’ta da Tevgera Azadî Yönetim Kurulu üyesi ve yazar Suheyl Xurşid Ezîz (Mamoste Şemal), Kifrî’de evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve akademisyen Nagihan Akarsel, 4 Ekim 2022’de Süleymaniye’de silahlı saldırı sonucu katledildi. En son 18 Nisan’da Hüseyin Türeli adlı siyasetçi, Dohuk’un en kalabalık alışveriş merkezinde gerçekleştirilen silahlı saldırı sonucu katledildi.
İçten ve dıştan tepkiler
Siyasi suikast ve kimyasal saldırılar boyunca Chrisian Peacemaker Teams (Hristiyan Barış Grubu-CPT), Avrupa Kürt Kültür ve Sanat Hareketi, Katalonya Parlamentosu gibi birçok uluslararası kurum ve kuruluş, Türkiye’ye saldırılarını sonlandırma çağrısı yaptı. Saldırıların daha fazla kan dökülmesine neden olacağı açıklaması yapılırken, Federe Kürdistan Bölgesi Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani’den de KDP yönetimine “saldırılarda rol alma” çağrısı yapıldı.
Kimyasalın araştırılmasını isteyenler tutuklandı
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı, olayın araştırılmasına dair yaptığı açıklama nedeniyle 26 Ekim 2022’de gözaltına alınarak daha sonra tutuklandı. Yaklaşık 3 ay tutuklu kalan Fincancı, 11 Ocak 2023’te 2 yıl 8 ay 15 gün hapis cezasıyla tahliye oldu.
KCK, Mereş (Maraş) merkezli 6 Şubat’ta yaşanan depremlerin ardından “eylemsizlik” kararı aldığını ve daha sonra yaptığı açıklamada bu kararını 14 Mayıs seçimlerine kadar uzattığını duyurdu. Ancak “eylemsizlik” kararına rağmen bölgeye dönük saldırılar sürüyor.
HABER MERKEZİ
#Kimyasal #silah #saldırıları #yılı #geride #bıraktı