Mahmut abê ile 1997-2007 yılları arasında Med, Medya ve Roj TV’de birlikte çalıştık.
Mahmut abê haber merkezinde, ben değişik programlarda yer aldık.
Mahmut abê yaşça hepimizden büyüktü. O nedenle sohbetleri benim için hep bilgi doluydu. Dr. Şivan’ı, 1960’lardan sonra sur dışına taşan Amed’i, şehirli-köylü çelişkisini, Amed karpuzunun güvercinlerle olan ilişkisini hep o sohbetlerde öğrendim.
Kürdçe TV Haberciliğinin Serüveni
Şayet Kürdçe televizyon haberciliğinin serüveni yazılırsa, o dilin oluşması ve oturmasında Mahmut Önder, Reşad Sorgûl, Mazhar Günbat, mamoste Medeni Ferho gibi arkadaşların rolü yazılacaktır.
Binlerce Kürdçe kitap yazılmıştı. Hawar dergisinin geleneği vardı. Erivan, Bağdat, Urmiye radyoları ile Güney Kürdistan, Doğu Kürdistan ve İsveç’te bazı yerel televizyonlar Kürdçe yayın yapmıştı.
Onların bıraktığı miras üzerinden, uluslararası yayın yapan televizyona özgü oturmuş bir Kürdçe haber dili Med TV ve Medya TV’de oluştu. Bu dilin oluşmasında Mahmut abênin rolü büyüktür.
İlk zamanlarda haberler Türkçe yazılır, sonra Kurmancî, Soranî ve Zazakî’ye çevrilirdi. Bazen gerçekten Kurmancî’de tam karşılığı olmayan kelimeler çıkardı. Mahmut abê şunu söylerdi: “Canınızı sıkmaya gerek yok. Kürdçe hem zengin bir dildir, hem de yeni kelime türetmeye çok uygun bir dildir. Gözlük için berçavik demişiz. Gerçekten de gözün önündedir. Doğa için Xwe-za demişiz. Doğa da kendi kendisini doğuruyor.” Sonra sıralardı bu kelimeleri… Bu ara sohbetlerde insanın ufkunu açıyordu.
Mahmut abêyi Kürdçe haber veya program sunan arkadaşlardan ayıran önemli özelliği ise şuydu: Kürdçesi çok sade, diksiyonu da çok netti. Konuştuğu zaman harflere kadar anlayabilirdiniz. Örneğin televizyona ilk gittiğimde Maraş kürdçesi konuşabiliyordum. Televizyon kürdçesini tam anlamıyordum. Ama Mahmut abê haber sunduğu zaman anlardım. Dilinin sadeliğini Amed şehir kültürünü yaşayarak içselleştirmesine, dengbêjliğine ve genel kültürüne bağlıyorum.
Mahmut abê hoşsohbet bir insandı. Konuşurken sıkılmazdınız. Çünkü hep değişik bilgilerle süslerdi. O nedenle kahve molası verdiğimizde yanına giderdim. Karşılıklı olarak birbirimize sevgi ve hürmetimiz vardı. Yaşça benden 22 yaş büyüktü. O hürmetle yaklaştığım için o da hürmetle yaklaşırdı. O zamanlar da Mahmut abê rahatsızlanır, gider iki-üç hafta tedavi görür, gelirdi. Sigarayı o arada bırakır, iyileşir iyileşmez hemen başlardı. “Mahmut abê yine sigaraya başlamışsın” dediğimde, “Biz Kürdler öyleyiz. Biraz toparlanırsak sigaraya başlıyoruz” diyordu.
News Channel ve Stêrk TV’ye Teşekkürler
Mahmut abê asabi, kavgacı bir insan değildi. Tüm arkadaşlarla arası iyiydi. Herkesin sahiplenmesinde bu özelliği belirleyicidir. Bu kadar sahiplenilmesi kendisinin emeğidir. Diğer yandan News Channel ve Stêrk TV’nin Mahmut abêyi sahiplenmesi, kadir-kıymetini bilmesi, hastalığının son dönemlerinde ona sevgi ve hürmetini eksik etmemesi de takdire şayan. Çünkü bu bazen unuttuğumuz bir özellik…
Komik Anı
Mahmut abê ile ilgili unutamadığım çok komik bir olay var.
Mahmut abênin kardeşi Mehmet de Özgür Gündem’de gazetecilik yapmıştı. Sonra Avusturya’ya yerleşti. Mehmet birgün Dendenleeuw’e geldi ve hem Mahmut abêyi, hem de televizyonu ziyaret etti.
Mahmut abê o dönem sabah saat 06’da basın programını sunuyordu. Kürdistan, Türkiye ve dünya gazetelerini eline alır haber ve yorumları izleyiciyle paylaşırdı.
Kolay değil, iki kardeş yıllar sonra buluşmuş. Özlem gidermişler, uzun uzun sohbete dalmışlar. Derken Mahmut abê “Memed ben içeçexım” demiş. Gerçekten güzelce bir içmiş. Saat 3’e kadar oturmuşlar. Sonra demiş, “Memed ben yatarsam kalkamam. Program var”. Duş almış ama uykusuzluk ve alkolin etkisi geçmemiş.
Derken Mahmut abê programa girmiş. 🙂 Sıra Hürriyet gazetesine gelince şöyle demiş: “Temaşevanên hêja, ev rojname virrak e.” Gazeteyi eline almış ve onunla konuşmuş: “Virraaak…” 🙂
Rejide Kamran Nozhadzade varmış. Kamran çok tecrübeliydi. Mahmut abênin kulağına şöyle demiş: “Mahmut abê zaman doldu. İzleyiciden hatır isteyelim. Jeneriği gireyim.” Mahmut abê de gerçekten zamanın dolduğunu sanmış ve programı kapatmış.
Sevgi ve hürmetlerimle…