Dünyayı kasıp kavuran küresel ekolojik kriz her geçen gün derinleşiyor. Diğer yandan toplumsal yararı bulunmayan kirli üretimler sürerken, yoz iktidarlar eliyle petrol kaçakçılığı yapılıyor. Bunun bir örneği de Türkiye ile KDP arasında yaşanıyor
Yusuf Gürsucu / İstanbul
Petrol ve petrol ürünlerinin, bilimsel gelişmelerle birlikte ekosisteme pek çok olumsuz etkileri olduğu ortaya çıkmıştır. Bu ürünlerin yeraltından çıkarılmasından işlenip farklı amaçlarla kullanılmak üzere birçok isim altında piyasaya sürülmesine kadar her safhasında doğaya ve çevreye pek çok onulmaz ve geri dönülmez zararlar verilmektedir. Kapitalizmin aşırı üretim ve tüketimi körükleyen zorunluğu sonucu toplu ulaşım, merkezi ısıtma gibi kullanım değeri üreten uygulama biçimine karşı bireysel çözümlerle birlikte her kişiye bir araba, her eve bir kombi vb. ile kapitalizmin üretim ve tüketim süreçleri aşırı artışlarla kesintisiz sürüyor. Dünya da yozlaşmış iktidarlar bir avuç sermaye çevresini besleyen politikaları sürdürürken, kapitalizmin en aşağılık uygulamalarıyla kamusal sayılan her değer hırsızlık yoluyla yine o bir avuç sermaye yapısının cebine taşınıyor. Bu yozlaşmış uygulamaların önemli bir örneği geçtiğimiz günlerde yeniden gündeme geldi.
1.4 milyar dolar ceza
Federe Kurdistan Hükümeti ile Türkiye arasında sürdürülen petrol ticareti Irak Merkezi Hükümeti paypas edilerek yapıldığı ve boru hattıyla taşınan petrolün miktarıyla oynanarak adi bir hırsızlık yapıldığı ortaya çıktı. Irak merkezi hükümeti 2014-2018 yıllarını içeren dönem için ilgili uluslararası tahkime bu hırsızlıkla ilgili dava açtı. Tahkim Bağdat’ı pay pas eden petrol taşınmasına ortak olması nedeniyle Türkiye’nin 1.4 milyar dolar tazminat ödemesine hükmetti. Ayrıca 2018’den sonrasın da devam eden dönemi kapsayan ikinci bir tahkim davası daha sürerken, bu davanın da iki yıl içinde karara bağlanacağı ve buradan da Türkiye’ye yüklü miktarda bir ceza daha geleceği belirtiliyor.
Bakanlık cezayı ödeyecekmiş!
Tahkim davasının sonlanmasının ardından yapılan açıklamalara göre Federe Kurdistan Hükümeti, Türkiye’ye petrol akışını Türkiye’nin talebiyle durdurduğu belirtildi. Süreçle ilgili iddialara yanıt vermeye gerek duymayan Türkiye Enerji Bakanlığı birden ortaya çıkıp cezanın ödeneceğini açıkladı. Türkiye Enerji Bakanlığı’nın bu cezayı neden ve hangi gerekçeyle aldığı bakanlıkça bildirilmezken, cezanın asıl muhatabının Türkiyeli Powertrans şirketi olduğu ve bu konuda hiçbir açıklama yapılmamış olması dikkat çekti.
Powertrans şirketi ve Türkiye
Powertrans adlı şirket Türkiye ile Federe Kurdistan Hükümeti arasındaki petrol ticaretinde AKP iktidarının desteğiyle tekel konumunda olan bir şirket. 2016’da yayınlanan Wikileaks belgelerinde bir dönem Enerji Bakanlığı yapmış olan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan Berat Albayrak’ın Powertrans ile bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştı. Enerji Bakanlığı’nın cezayı ödeyeceğiz açıklaması şirketle iktidarın nasıl bir ilişki içinde olduğu tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.
Irak’ın talebi 30 milyar dolar
Enerji Uzmanı Necdet Pamir yaptığı açıklamada, “Barzani ile kafa kafaya verilip hem Irak anayasasına hem BM kararlarına aykırı bir iş yapıldı” dedi. Pamir, “Ankara, Barzani’yle ilişkilerin iyi olduğu dönemde bunu yapıyor. Parayı kimler kazanıyor onu sormak lazım. Irak’ın istediği tazminat 30 milyar dolardan fazla. Yapılan yanlışlar yüzünden hepimizin vergilerinden ceza ödenecek. Bu da göstere göstere geldi” diye belirtti.
Irak dolandırdı!
Tahkim kararı sonrası petrol fiyatlarında yaşanan artış uluslararası tahkim kararının ardından Kerkük-Ceyhan ham petrol boru hattından taşınan günlük 450 bin ton petrolün akışının durdurulmasından kaynakladığı bildirildi. Akışın devam edebilmesi için Irak Merkezi Hükümeti ve Federe Kurdistan Hükümeti’nin anlaşmasının gerektiği bildirilirken, Federe Kurdistan Hükümeti’nin Irak Merkezi Hükümeti’ni dolandırdığı vurgulanmakta. Federe Kurdistan Hükümeti petrol sevkiyatını yaparken boru hattına verilen petrolün geçtiği ölçüm saatinin yüzde 50 düşük ölçüm yaptığı iddiaları yapılırken, dolandırıcılığın diğer ortağı ise Türkiye olduğu ve bu nedenle cezaya mahkûm edildiği belirtiliyor.
Petrol üretimi durdu
Londra merkezli petrol şirketi Genel Energy Plc, Federe Kurdistan Hükümeti’ne bağlı Kurdistan Pipeline Company tarafından Irak-Türkiye boru hattının kapatıldığı konusunda bilgilendirildiklerini duyurdu. Irak Federal Petrol Bakanlığı ve Federe Kurdistan Hükümeti tarafından yapılan açıklamalardan boru hattının geçici süre ile kapalı kalacağının anlaşıldığı kaydedilerek, depolama tesislerine yönlendirilmek üzere petrol üretimine devam edecekleri bilgisi paylaşırken, dün ise depoların dolması nedeniyle petrol üretimine son verdiğini duyurdu.
Genel Energy ile ortaklık
Genel Enerji A.Ş., Güney Kurdistan’da petrol çıkarmak üzere Mehmet Emin Karamehmet (yüzde 56), Mehmet Sepil (yüzde 44) tarafından 2002 yılında kuruldu. 2011 yılında İngiltere merkezli, Rotschild ailesinin mensubu olan Nathaniel Philip Rotschild’e ait Vallares plc ile 50-50 ortaklıkla birleştikten sonra Genel Energy PLC adını aldı. Genel Energy Plc’nin bugün Güney Kurdistan’da toplam 6 bölgede petrol ve gaz arama ve çıkarma ruhsatı bulunuyor ve halen Taq Taq ve Tawke sahalarında fiili olarak petrol üretimi yapıyor.
Genel Energy değer kaybetti
Bölgede faaliyet gösteren DNO ve Genel Energy şirketleri önümüzdeki birkaç gün üretime devam ettikten ve petrolün depolarda birikmesinin ardından üretimi keseceklerini belirtti. Bu durum şirketlerin hisselerinin de düşmesine neden oldu. Londra borsasında işlem gören Genel Energy’nin hisseleri yüzde 16 düştü. Bölgedeki bir başka şirket olan Gulf Keystone’un hissesi ise yüzde 22 düşüş yaşadı.
Powertrans şirketi neyin nesi?
Ağustos 2008 yılında Lucky Ventures Pte. Ltd. ile Grand Fortune Ventures Pte. Ltd. adlı sahipleri belirsiz iki şirket kurulduğu ve 2009 yılında Karayipler’deki British Virgin Island (BVI)’a taşındığı bilgileri basında yer almıştı. 26 Şubat 2010 yılında bu iki şirket Türkiye’de yüzde 50’şer ortaklıkla “Petrodrill” şirketini kurdu. Ardından 2011 yılında ise Türkiye’de yüzde 50 hissesi Ahmet Muhassıloğlu’na, yüzde 50’si de Grand Fortune Ventures’a ait Powertrans Petrol ve Enerji şirketi kuruldu. Yine aynı yıl bir dönem Çalık Holding’in Türkmenistan’daki CEO’su olan Ahmet Muhassılıoğlu Powertrans’taki yüzde 50 hissesini Lucky Ventures’a devretti ve 2008 yılında Singapur’da kurulup 2009 yılından Virgin Adaları’na taşınan Grand Fortune Ventures ile Lucky Ventures adlı iki şirket Powertrans’ın sahibi oldu.
AKP kararları ve Powertrans
Eski Enerji Bakanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan Berat Albayrak’ın Çalık Holding’in CEO’su olduğu dönemde yaşanan bu süreçte, Powertrans’ın müdürlüğüne getirilen Çalık Holding Petrol Koordinatörü Ahmet Şadi Güngör ile yine Çalık Holding’e bağlı Arnavutluk ALB Telecom’un CEO’su olan Şevket Acar Powertrans’ın mali işlerinin başına getirilmiş olması tesadüflerle açıklanacak bir durum olamaz. Powertrans’ın kurulduğu 2011 yılında AKP hükümeti, ‘Ham Petrol ve Jet Yakıtının Türkiye Üzerinden Karayolu veya Demiryolu ile Taşınmasına İlişkin Karar’ı yürürlüğe sokuldu.
Kaçakçılığın üstü örtüldü
Irak merkezi hükümeti, 8 Mayıs 2014’de Powertrans’ın kaçak petrol sevkiyatı yaptığı iddiasıyla Türkiye’yi Paris’teki Uluslararası Ticaret Odası’na şikâyet etti. Ve ardından uluslararası tahkim de dava açıldı. Aynı dönemde İngiltere ve ABD’de çıkan basın organları Türkiye’nin DAİŞ petrolünü de piyasalaştırdığı iddialarını içeren haberler yaptı. Bir süre sonra Powertrans’ın Mersin Limanı’nda kaçak petrol sevkiyatı yaptığı ortaya çıkmıştı. Bu olayın ardından AKP iktidarı kaçakçılığa karşı önlem için petrol taşımacılığında yükün kayıt altına alınması şartını yönetmeliklerden kaldırması yolsuzluğa yönelik olası müdahalelerin önünü kapattı.
#Türkiye #KDPnin #yozlaşmış #iktidar #ortaklığı