Oscar’ın En İyi Film adayları arasında da yer alan ‘Yaşamın Kıyısında’ filminde yaşadığı facia karşısında hissizliğe savrulan bir adamın acıların ve anıların gölgesinde yaşama tutunma çabasını izleriz. Lee’nin yaşadığı hissizlik duygusunu algılamak ise izleyici açısından hiç de kolay olmayacaktır
Önder Elaldı
Bu yıl Oscar’ın En İyi Film adayları arasında da yer alan “Manchester by the Sea (Yaşamın Kıyısında)” bugün vizyona giriyor. Yaşadığı aile faciası karşısında acının değiştirdiği Lee’nin hayatını ele alan film, acının bir adamı nasıl değiştirdiğini anlatıyor. Film acının kendisi yerine acının değiştirdiği hayatı anlatmayı tercih ediyor. Odağına aldığı konu ise yaşamak zorunda kalan Lee’nin bir savunma mekanizması olarak yaşamda kalma uğraşı. Bu uğraşı esir alan duygu ise hissizlik. Film boyunca yaşamın kıyısına savrulan Lee’nin hissizliğin sıradanlaşma hikayesine tanık oluruz. Gündelik hayattaki sıradan olaylar üzerinden ağır akan filmde Lee’nin yaşadığı hissizliği anlamlandırmak ise izleyicinin algısını zorlayacak türden.
Acıdan kaçma hali hissizleşme
Lee, Amerika’nın Boston şehrinde tamircilik yaparak geçimini sağlamaya çalışır. Hayata karşı kaygısızlık içinde olan Lee’nin geçmişinde büyük bir acı vardır. Bir gece evinin yanması sonucu üç çocuğu yaşamını yitirmiş ve yaşamı tamamen değişmiştir. Geçmişi ve bugünü içi içe yaşar. Filmin hikayesi de geçmiş ve bugünün gitgelleriyle örülür. Hikaye, boyunca faciadan sonra hayata tutunmaya çalışan Lee’nin içine düştüğü travmayı ve hissizliği izleriz. Faciadan sonra bütün yaşamına sirayet eden acı, onu eskinin neşesinden söküp almış ve yerine donuk ve hissiz bir adam yapmıştır. Gelişen her olayda bu hissizliğe şahit oluruz. Bu kadar büyük bir acı karşısında insan yaşamayı nasıl başarabilir. Bu kadar büyük bir acıdan nasıl kaçabilir. Lee’nin üzerine çöken hissizlik, tam da böyle bir acıdan kaçma halinin doğurduğu bir sonuçtur. Filmin merkezine aldığı Lee’nin bu hissizliği acıların ve anıların gölgesinde hiç geçmeyeceğini düşündüğümüz türdendir. Aynı zamanda gündelik yaşantının keşmekeşliği içinde üstünün örtülmeye çalışıldığı ama her geçen gün kendini yeni bir olayda var eden hissizlik. Bütün bunlara rağmen Lee hayatın içindedir ve önünde yaşamak gibi bir zorunluluk vardır. Ama kendisini yaşamın içine çekecek bütün olaylara ve çağrılara kayıtsızdır. İçindedir ama dışındadır. Acı, mesafenin korumasına hep yardımcı olur. Öyle ki kimi zamanlarda kendini yaşamın içinde hissettiği anlarda bu azaptan kurtulmak için bir refleks olarak şiddete başvurur. Lee’deki bu kaybolmuşluk öyle bir durum almıştır ki çok sevdiği ama faciadan sonra ayrıldığı eşinin ona dönme çabasını bile büyük bir kayıtsızlıkla karşılamasına engel olamaz.
Acısını sağaltamayan adam
Hayatla olan bağını kesen Lee’yi yeniden hayatla yüzleştiren ise yine bir acı olur. Abisinin kalp krizi sonucu yaşamını yitirmesi ile acıları yeniden hafızaya çağrılır ama yaşadığı hissizlik abisinin ölümünü de sıradan bir olay gibi karşılamasına neden olur. Film odağına aldığı hissizliği sadece Lee üzerinden anlatmaz. Abisinin çocuğunun, babasının ölümünü sıradan bir şekilde karşılaması da hissizliğin bütünler. Yaşamın bir araya getirdiği amca – yeğen bir taraftan birlikte yaşamanın ortaya çıkardığı zorluklar sonucunda çatışırken diğer taraftan ise hissizliğin doğurduğu donuk haller onları birbirlerine yakınlaştırır. Film boyunca yaşama tutunmak için gündelik hayatın sıradan olaylarına sığınarak acıyı sağaltmayı ile boş vermişliğin ortaya çıkardığı davranış halleri arasında gidip gelen sahnelere tanıklık ederiz. Bu gitgeller ancak filmin bitimiyle algıda yerini bulmaya başlar. Ancak Lee’nin yaşadığı hissizlik duygusu ve onun ortaya çıkardığı davranışları algılamanın içerden bir bakışı koşulladığından Lee’yi anlamak hiç de kolay olmayacaktır. Trajedinin birçok unsurunu içinde barından filmde diğer karakterlerin çoğunun hikayeleri farklı bir düzlemde olsa da filmin odağına aldığı hissizliği besleyen yan hikayeler olarak karşımıza çıkar.
KÜNYE
Orj ad: Manchester
By The Sea
Yön: Kenneth Lonergan
Oyun: Casey Affleck, Michelle
Williams, Kyle Chandler
Tür: Dram
Ülke: ABD
Süre: 138 dk
