Avrupa Birliği (AB) Komisyonu tarafından yayınlanan verilere göre, birlik genelinde sadece sigara ve tütünden alınan vergiler sayesinde devletler yılda ortalama 106 milyar Euronun üzerinde gelir elde ettiler. Bunun yüzde 22,5’luk bir kısmını katma değer vergisi oluştururken, diğer vergiler 82 milyar Euronun üzerinde idi. Birlik genelinde alınan katma değer vergilerinin yüzde 2,5’ini sigara ve tütün ürünlerine uygulananlar oluşturuyordu.
Komisyon verilerine göre, 2005-2017 arası dönemde sigara satışları genel olarak düşse de sağlık politikaları kapsamında getirilen ek vergiler sayesinde gelirlerde artış sağlandı. 2005 yılında 728 milyar adet sigara satılırken, 99 milyar Euro vergi geliri elde edilmişti.
2017 yılında 475 milyar adete kadar düşen sigara satışlarından elde edilen farklı türden vergilerin miktarı ise 119 milyar Euroyu buluyordu.
TÜTÜN SATIŞLARI DÜŞMEDİ
Ancak aynı dönemde daha ucuz olduğu için tütün satışlarında ciddi bir artış yaşandı. 2005’te 7 milyar Euro değerinde tütün satılırken, 2017’de bu oran 16 milyar Euroya yükseldi. Bu artışın önemli bir kısmını fiyat artışlarından kaynaklı olsa da paket sigaralardaki düşüşe karşın tütünde yüzde 50 civarında bir satış artışı sağlandığı bildiriliyor.
ZARARLARI KESTİRİLEMEYEN ELEKTRONİK SİGARA KULLANIMI ARTIYOR
Buna ek olarak elektronik sigara satışlarında ciddi bir artış söz konusu. 2012’de birlik genelinde 6 milyon kişinin elektronik sigara içicisi olduğu; bu sayının 2017’de 12 milyona kadar yükseldiği görülüyor.
Normal tütün ürünlerine oranla sağlığa daha az zararlı olduğu bilinse de elektronik sigaraların aromalarında kullanılan maddelerin ne düzeyde zararlı olacağı kestirilemiyor. Sigaraya alternatif olduğu gerekçesiyle elektronik sigara kullanımının artması bu açıdan endişe verici bulunuyor.
AB ülkelerinde sigara ve tütün fiyatlarına son yıllarda yapılan yüksek oranlardaki zamlara rağmen 15 yaş üstü bireylerde günlük kullanım oranı yüzde 24’ü buluyor. AB Komisyonu’nun 2017 verilerine göre, sigara ve tütün ürünlerinin en pahalı olduğu ülkelerin başında gelen Fransa ile Hırvatistan’da bu oran yüzde 33 iken, Bulgaristan’da yüzde 36; Yunanistan’da yüzde 35’le oldukça yüksek.
AB içerisinde en düşük sigara kullanımı yüzde 5 ile İsveç’te görülürken, Danimarka, İrlanda, İngiltere, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Finlandiya ve Estonya’da yüzde 16 ila 20 arasında oranlarda bulunuyor. Diğer tüm ülkelerde ise tütün ve sigara kullananların oranı yüzde 23 ile yüzde 28 arasında değişiyor.
Tütün ürünlerini kullanma oranlarının oldukça pahalı olmasına rağmen Fransa’da; Bulgaristan veya Yunanistan gibi ülkelerde ise gelir düzeyi olarak daha geride bulunmalarına rağmen yüksek olduğu görülüyor.
Sigara kullanımının dünya genelinde her yıl 6 milyon civarında kişinin erken ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor. Avrupa’da ise bu sayı 700 bin civarında.