TİHV, deprem sonrası 11 kentte yaşanan hak ihlalleri raporunu yayınladı. Rapor açıklamasında iktidarın müdahalede geç kalındığı vurgulanarak ‘doğal afet’ bir felakete dönüştü denildi
Mereş (Maraş) merkezli 6 Şubat’ta yaşanan ve 11 kenti etkileyen depremlere dair meslek örgütlerinin hazırladıkları raporlar sürüyor. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) depremden sonra 6 ila 27 Şubat tarihleri arasında derledikleri hak ihlallere ilişkin raporunu açıkladı. Raporda, Yaşam Hakkı İhlalleri, Kişi Güvenliği, Cezaevleri, Düşünce ve İfade Özgürlüğü, Toplantı ve Gösteri Özgürlüğü, Toplantı ve Gösteri Özgürlüğü ve Örgütlenme ve Dayanışma Özgürlüğü ’ne ilişkin konu başlıkları yer aldı.
Doğal afet felakete dönüştü
Raporda, resmi kurumların verdiği 44 bin 374 ölü sayısı ile acil yıkılacak ya da ağır hasarlı bina sayısının ise 164 bin 321 olduğu bilgisine yer verildi. Raporda, deprem kentlerinde kentsel altyapının çöktüğü, kamu binalarının, hastanelerin, haberleşme sistemlerinin, enerji hatlarının, kara ve demir yollarının, hava limanlarının kullanılamaz hale geldiğini yine doğal yaşam alanların tahrip olduğu ve yaşanan ağır iklim koşullarının da etkisiyle “doğal afet”in adeta bir “felakete” dönüştüğü ifadelerine yer verildi.
Bilime yer verilmedi
Raporda, depremin felakete dönüşmesinin temel nedenine ilişkin ise “Asli etken depremlere hazırlıklı olmanın bilimsel gerekliliklerinin, bu konuda uzman kişi ve kuruluşlar, bilim çevreleri, meslek ve sivil toplum örgütleri tarafından yapılan tüm uyarı ve eleştirilere rağmen yetkililer tarafından yerine getirilmemesi, depremlerin öncesinde ve sonrasında yapılan ciddi hatalar, ihmaller, suistimaller, koordinasyon ve planlama eksiklikleridir” ifadelerine yer verildi.
Deprem bölgelerine geç kalındı
Devletin deprem bölgelerine müdahalede geç kalındığı vurgulanan raporda, deprem sonrası acil müdahale ve arama-kurtarma çalışmalarının da gereğince yerine getirilmediği, organizesiz, geç kalınmış, koordinasyon ve planlama eksikliklerin de yaşandığının altı çizildi.
Raporda yaşanan hak ihlallerinin özetinde ise şunlar yer aldı:
“* Deprem bölgesindeki cezaevlerinde kolluk güçlerinin müdahalesi sonucunda 3 mahpus yaşamını yitirdi, 9 mahpus yaralandı.
*Gözaltında işkence ve diğer kötü muamele sonucu 1 kişi yaşamını yitirdi.
*En az 2 kişi linç girişimine maruz kaldı.
*9 ayrı olayda toplam 17 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı. 1 kişi yaşamını yitirdi. En az 10 kişi yaralandı.
*Deprem bölgesinde refakatçisi olmayan 1902 çocuktan 1820’sinin kimliği tespit edilirken, 82 çocuğun ise kimliği tespit edilemedi.
*Deprem bölgesinde haber takibi yapan en az 22 gazeteci, 11’i kolluk kuvvetleri 11’i sivil kişiler tarafından olmak üzere müdahaleye maruz kaldı, en az 1 gazeteci yaralandı, 4 gazeteci gözaltına alındı. Ayrıca 1 yabancı gazetecinin ülkeye girişine izin verilmedi.
*Sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle 2 gazeteci, ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla tutuklandı.
*Depremle ilgili sosyal medya paylaşımlarına ilişkin başlatılan incelemeler sonucunda 575 kişi hakkında işlem yapıldı, 141 kişi gözaltına alındı, 27 kişi tutuklandı.
*RTÜK tarafından, ‘Büyük Felaket Özel Yayını’ programı nedeniyle Halk TV kanalına ve ‘18 Dakika’ programı nedeniyle Tele 1 kanalına 5’er kez program durdurma ve idari para cezası verildi.
*RTÜK tarafından Tele 1 kanalında yayınlanan ‘Forum’ programı, FOX TV kanalında yayınlanan ‘Orta Sayfa’ programı ve Halk TV’de yayınlanan ‘Halk Meydanı’ programlarındaki deprem ve arama kurtarma çalışmalarıyla ilgili eleştiriler nedeniyle her üç kanala ayrı ayrı idari para cezası verildi.
* Depremle ve deprem sonrasında üniversitelerde eğitimin uzaktan sürdürülmesi kararıyla ilgili 10 barışçıl toplantı ve gösteriye müdahale eden kolluk kuvvetleri, 246 kişiyi işkence ve diğer kötü muamele niteliğindeki uygulamalara maruz bırakarak gözaltına aldı.
*Depremzedeler için yardım malzemesi toplayan yurttaşlar, sivil toplum örgütleri, siyasi parti ve belediyeler en az 20 kez engellendi. 16 kişi gözaltına alındı, 6 kişi keyfi biçimde özgürlüklerinden alıkonuldu, en az 1 kişi fiziksel şiddete maruz kaldı, 1 kişiye ise para cezası uygulandı.
*En az 7 olayda kolluk kuvvetleri, kaymakamlık ve AFAD tarafından toplanan yardım malzemelerine el konuldu.
*Yardım toplama faaliyetine yönelik silahlı saldırı sonucu 1 kişi yaralandı.
*Gelecek Partisi tarafından gönderilen 100 TIR’a, HDP tarafından toplanan 1500 çadıra, 8 tır ve 2 kamyon yardım malzemesine, 30 konteynıra, 120 jeneratöre el konuldu.”
HABER MERKEZİ
#TİHVden #deprem #raporu #İktidar #geç #kaldı