“Tüm bayraklar yakılmalı, tüm ayrılıklar yok edilmeli ve bir tek insanlık ilan edilmelidir” OSHO.
Dil biliminde Newroz iki kelimenin birleşmesinden oluşur. Kurmanci lehçesinde new “yeni”, roz ise “gün” anlamındadır. Newroz bu anlamıyla yeni gün demektir. “Yeni Gün” İran (fars) kökenli bir sözcüktür. Peki, biz bu coğrafyanın ezilen, sömürülen, baskıya maruz kalan, inkâr ve asimile edilen halklarına göre Newroz nedir? Newroz; zulümkarlara karşı soylu bir direniş destanının adıdır. Newroz; Demirci Kawa önderliğinde zalim Dehak’a karşı verilen onurlu mücadelenin adıdır. Newroz; Hınzır paşaya boyun eğmeyen, “dönen dönsün ben dönmezem Yol’umdan” diyen Pir Sultan Abdal’ın direnişinin adıdır. Newroz; ezilen halkların güçlerini birleştirip birlik olup zulme karşı koyma iradesinin adıdır. Kısacası Newroz; yeniden doğuş ve dirilişin sembolü ve direnen halkların özgürlük meşalesi ve umuda yolculuğun adıdır!
Bugün (21 Mart) doğanın yenilendiği ve kendini yeniden var ettiği bir gündür. 20 Mart’ı 21 Mart’a bağlayan gece, bilim dilinde söyleyecek olur isek gece ile gündüz eşitlenir ve sonrasında ise karanlık aydınlığa karşı yenik düşer, yani aydınlık karanlığı yener. İliklerimize kadar hissettiğimiz kış (zemheri) bahara yenilir. Son derece ağır ve zorlu geçen kış aylarından sonra, baharın müjdelenmesiyle yaşam yeniden şekillenir. Doğa topyekûn harekete geçer, toprak ana canlanır, bitkiler yeşerir, ağaçlar çiçek açar, kuzular meleşir. Pir Sultan Abdal durumu anlatırken; “cümle eşya bugün destur aldılar, aşk ile didâra karşı yandılar” der!
Tarihte zulümkarlara karşı soylu direniş destanlarını yaratan halklar, kendi efsanelerine, kavramlar ve inançsal ibareler ekleyerek, birbirine yakın temalarla 21 Mart’ı bir yeni gün, direniş, kurtuluş, uyanış ve özgürlük bayramı olarak kutlamışlar. İnkâra, baskıya ve zulüme karşı direnişle özdeşleşen Newroz, günümüzde coğrafyamızda bulunan halklar ve topluluklar tarafından değişik (farklı) anlamlar yüklenerek kimi dönemlerde yasaklansa da çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Bu kutlamaların bazıları ideolojik mücadeleyi ifade ediyor, bazılarının içerisinde hüzün, bazılarının içerisinde sevinç ve coşku dolu bir bayram havası var.
Efsaneye göre bugün Demirci Kawa’nın zalim Dehak’ın zulme son verdiği, özgürlük ateşini yaktığı gündür. Bu anlamıyla 21 Mart, mazlumun zalimin zulmüne baş kaldırdığı, saltanatına son verdiği ve özgürlük ateşini yaktığı gün olarak tarihe geçer. İşte bunun içindir ki; 21 Mart, ezilen, sömürülen, baskıya maruz kalan, inkâr ve asimile edilen halklar için tarihsel bir öneme sahiptir. Bu bilinçle, ezilen, sömürülen, baskıya maruz kalan, inkâr ve asimile edilen halklar 21 Mart’ta büyük bit umutla, sevinçle, coşkuyla birleşip, tek bir yürek olup yana yana dururlar, türküler söyleyip omuz omuza halaylar çekerler. Güzel günlerin müjdecisi olan Newroz ateşini hep birlikte yakarlar.
Yaşadığımız toprakların tarihi zulmün, baskının, yasağın, asimilasyonun, yok sayılmanın örnekleri ile dolu olduğu kadar halkların zalimlere, zorbalara, sömürücülere karşı isyanının, direnişinin, mücadelesinin de tarihidir. Hele bir ülke de ırkçı politikalar güden, adaleti ve hukuku tanımayan, yurttaşları arasında ayrımcılık yapan, kini ve nefreti körükleyen bir yönetim anlayışı var ise, adaletsizlik ve hukuksuzluk had safhadaysa, zulüm durmak bilmiyorsa orada Newroz ateşini yakmak demokratik bir hak olmakla birlikte bir insanlık görevidir.
Sonuç: Newroz, eşit yurttaşlık temelinde halkların kardeşliğini, dillerin, kültürlerin ve inançların eşitliğini savunan ve eşit-adil bir yaşamdan yana olan, laik, demokratik bir ülke isteyen bütün ötekileştirilmişlerin, inkâr edilenlerin, asimilasyona maruz kalanların yani topyekûn ezilen ve sömürülenlerin dayanışma günüdür. Newroz’un bütün insanlığa özgür bir gelecek getirmesi, aydınlık yarınlara öncülük etmesi umuduyla tüm ezilenlerin, işçilerin, emekçilerin ve dünya halklarının Newroz bayramı kutlu olsun. Newruz hepimize kutlu olsun. NEWROZ PÎROZ BE!
